A1-verklaring

(Doorverwezen vanaf Detacheringsverklaring)

Een A1-verklaring (detacheringsverklaring) is een formulier dat een werknemer of zelfstandige uit een Europese Economische Ruimte-lidstaat (uitgezonderd transportmedewerkers) kan aanvragen, wanneer hij tijdelijk in een ander EER-land werkzaam is maar in zijn thuisland verzekerd wil blijven.

De A1-verklaring is in 1971 in het leven geroepen om de sociale zekerheidsrechten van werknemers te beschermen die door hun werkgever tijdelijk gedetacheerd worden naar een ander lidstaat in de EU. De A1-verklaring moet voorkomen dat werknemers die tijdelijk naar een ander lidstaat gedetacheerd worden, sociale zekerheidsaanspraken mislopen vanwege een versnipperd arbeidsverleden. Met het invullen van dit formulier voorkomt een werknemer dat hij een gat in bijv. zijn AOW pensioen krijgt en dat hij de sociale premies in het land waar hij op dat moment werkzaam is moet afdragen. Een belangrijk voorwaarde om een detacheringsverklaring (conform art. 12 EU-richtlijnen EC 883/2004 en EC 987/2009) aan te vragen is dat de werkzaamheden in het buitenland, niet langer dan 24 maanden duren.

In de EU is de hoofdregel dat sociale premies en loonbelasting in het werkland worden afgedragen. Maar met een A1-verklaring, kun je sociale premies in het thuisland oftewel het zendland blijven afdragen, terwijl je tijdelijk in een ander land werkt.

Dit detacheringformulier is internationaal bekend als het A1-formulier, als onderdeel van de formulieren uitgegeven in het kader van de coördinatie van sociale zekerheid. Vanaf 1 mei 2010 is iedere werknemer of zelfstandige verplicht om een A1-verklaring te hebben, bij grensoverschrijdende arbeid binnen de Europese Economische Ruimte.

Detachering moet in dit geval niet verward worden met het verhuren van personeel door uitzendbureaus.

Soorten A1-verklaringen bewerken

Art. 12: Een A1-verklaring op grond van Artikel 12 EU-richtlijnen EC 883/2004 en EC 987/2009 is bedoeld voor personen die maximaal 24 maanden gaan werken in een andere staat binnen de EER. Gedurende deze periode hoeven zij geen sociale premies af te dragen in het land waar ze tijdelijk werken. Vier van de tien Art. 12 A1-verklaringen werd in 2018 uitgegeven aan personen werkzaam in de bouwsector en dan met name werkzaam in de bouwsector van Duitsland, Frankrijk, België, Nederland en Oostenrijk.

Art. 13: Een A1-verklaring op grond van Artikel 13 EU-richtlijnen EC 883/2004 en EC 987/2009 is bedoeld voor personen die in twee of meer andere EU-lidstaten aan het werk zijn. Er is in deze variant geen maximumperiode waarin de premieheffing wordt verlegd. De helft van alle Art. 13 A1-verklaringen werd in 2018 uitgeven aan personen werkzaam in de wegtransportsector, met Polen als voornaamste verstrekkende land. Van de A1-verklaringen uitgegeven op grond van Art.13 wordt niet bijgehouden in welke landen de houders ervan hun arbeid verrichten.

De Europese Commissie schat in dat 0,8 procent van de EU-beroepsbevolking een A1-verklaring op zak heeft; gelijkelijk verdeeld tussen Art.12- en Art.13-verklaringen. Personen met een Art. 12 A1- verklaring zijn gemiddeld 91 dagen per uitgegeven verklaring in het buitenland aan het werk, voor personen met een A1-verklaring Art.13 zijn dat gemiddeld 300 dagen per verstrekte verklaring.[1]

Je kunt je A1-verklaring kosteloos downloaden bij SVB

Statistieken bewerken

Werknemers met een A1-verklaring op Nederlands terrein bewerken

In de cijfers hieronder is te zien hoeveel werknemers er (per land) werken met een A1-verklaring op Nederlands terrein.[2]

Werknemers met een A1-verklaring op Nederlands terrein (conform art. 12: detachering)
Jaar Totaal Werknemers Zelfstandigen
2020 390.002 383.034 6.969 [3]
2019 219.276 210.573 8.704 [4][5]
2018 126.342 120.980 5.362 [5][6]
2017 111.522 107.048 4.474 [7][8]
2016 90.873 86.626 4.136 [9][10]
2015 89.411 80.385 3.953 [11]
2014 87.821 n.a. n.a. [12]
2013 100.423 n.a. n.a. [13][14]
2012 99.416 n.a. n.a. [13]
2011 105.885 n.a. n.a.
2010 91.560 n.a. n.a.
Werknemers met een A1-verklaring op Nederlands terrein naar herkomstland (conform art. 12: detachering)
Herkomstland 2020 2019 2018 2017 2016 2015 2014 2013 2012
Duitsland 317.887 131.859 47.502 42.935 28.378 27.669 30.162 38.727 37.699
België 19.048 22.680 21.042 19.123 16.705 15.852 14.993 15.420 16.196
Polen 17.877 17.009 14.988 14.547 13.330 13.820 12.882 17.256 17.512
Slowakije 4.023 4.392 4.090 4.057 3.924 5.258 4.173 2.825 2.560
Italië 3.904 3.904 4.927 3.035 1.474 1.691 967 634 1.241
Litouwen 3.258 3.655 3.992 3.100 1.865 1.907 1.467 1.260 1.034
Slovenië 3.218 2.597 1.972 3.702 3.469 2.420 2.255 3.227 2.903
Verenigd Koninkrijk 3.191 3.517 2.805 - - - - - -
Hongarije 2.617 4.299 2.936 2.715 3.046 2.115 1.922 2.337 2.679
Spanje 2.529 5.617 4.996 3.698 3.034 2.449 2.250 2.149 1.509
Portugal 2.356 2.979 3.249 2.796 2.906 3.945 5.081 6.293 4.701
Roemenië 2.173 3.060 3.020 2.591 2.708 2.688 2.513 1.929 1.749
Frankrijk 2.144 4.972 5.225 4.100 4.645 4.949 4.871 4.458 4.862
Oostenrijk 1.295 2.187 886 1.033 1.208 885 1.208 1.496 1.594
Griekenland 1.065 1.065 1.065 517 347 137 78 23 16
Bulgarije 855 589 368 603 636 606 692 503 743
Kroatië 812 1.061 823 1.003 1.041 965 814 150 -
Ierland 468 756 538 382 769 725 317 276 344
Tsjechië 445 455 333 301 274 275 273 413 656
Luxemburg 386 1.063 802 740 781 646 634 333 460
Denemarken 224 399 401 194 61 124 - - -
Estland 66 188 205 238 101 145 82 118 473
Finland 53 89 107 57 75 63 69 220 149
Zweden 43 73 36 35 43 55 67 68 165
Letland 38 50 10 12 27 19 23 288 118
Noorwegen 18 - - - - - - - -
Malta 7 8 5 5 20 0 12 16 29
IJsland <5 <5 1 3 5 3 3 4 9
Liechtenstein <5 0 0 0 0 - 0 0 15
Cyprus 0 0 0 0 1 0 4 0 0
Totaal 390.002 219.276 126.342 111.522 90.873 89.411 87.821 100.423 99.416

NB. In bovenstaande tabellen worden alleen A1-verstrekkingen ‘naar één land’ weergegeven (art.12). A1-verklaringen ‘naar meerdere landen’ worden niet goed geregistreerd.

In 2019 en 2020 is een significante stijging van het aantal Duitsers met een A1-verklaring op Nederlands terrein opgetreden. Deze stijging heeft waarschijnlijk 2 oorzaken:
Ten eerste is er sinds januari 2019 veel aandacht in Duitsland wanneer een A1 verklaring moet worden aangevraagd. Voor veel medewerkers van (overheids-) organisaties was het onduidelijk of ze voor een korte dienstreis verplicht zijn vooraf een A1-verklaring aan te vragen. Uit de stellingname over de A1-verklaring van het Bundesministerium für Arbeit und Soziales (BMAS) wordt duidelijk dat er voor het aanvragen van A1-verklaringen, geen verschil is tussen langdurige detachering en korte dienstreizen. Vanaf dag 1 bij grensoverschrijdende arbeid is een A1-verklaring verplicht, er is geen minimumgrens in dagen. Het BMAS stelt verder dat het mogelijk is om voor korte dienstreizen een A1-verklaring achteraf aan te vragen, indien hier om wordt gevraagd. Dit geldt in het bijzonder voor dienstreizen korter dan 7 dagen. Deze stellingname bespaart voor de samenwerking binnen onze grensregio’s (overheids-) organisaties veel administratief werk. De toelichting betekent in de praktijk dat voor korte dienstreizen als een werkbezoek, vergadering of stagebezoek in het buurland vooraf geen A1-aanvraag ingediend hoeft te worden, maar dat deze ook achteraf aangevraagd mag worden. Deze stellingname heeft er waarschijnlijk toe geleidt, dat er veel meer A1-verklaringen zijn aangevraagd voor korte dienstreizen.
Ten tweede kan men in Duitsland vanaf 1 januari 2019 de A1-verklaringen elektronisch aanvragen, in plaats van op papier, zoals voorheen. Vanaf 1 juli 2019 is het zelfs verplicht geworden in Duitsland, om de A1-verklaringen digitaal aan te vragen.[15][16][17]

Nederlanders met een A1-verklaring die in het buitenland werken bewerken

In de cijfers hieronder is te zien hoeveel Nederlanders er met een A1-verklaring in het buitenland werken.

Nederlanders met een A1-verklaring die in het buitenland werken
Jaar Totaal Detacheringen
(conform art. 12)
Werken in twee of meer lidstaten
(conform art. 13)
Overige
(conform art. 16)
Totaal Werknemers Zelfstandigen Totaal Werknemers Zelfstandigen Werk&zelf Ambtenaar&
Werk of zelf
Totaal
2020 86.809 18.502 16.270 2.232 67.304 59.102 7.076 1.034 92 1.003 [3]
2019 104.652 25.074 21.888 3.186 78.414 71.148 6.210 934 122 1.164 [4][18]
2018 100.660 26.597 23.007 3.590 73.095 64.995 7.044 944 112 968 [6]
2017 103.738 22.305 19.231 3.074 79.823 71.262 7.616 839 106 1.610 [7]
2016 98.687 28.394 26.661 1.733 68.377 60.295 7.134 851 97 1.916 [9]
2015 95.017 27.162 24.554 2.608 65.359 56.294 8.131 803 131 2.496 [11]
2014 116.060 37.775 34.880 2.895 75.236 66.098 8.096 899 143 3.048 [12]
2013 95.719 25.429 23.157 2.272 68.554 n.a. n.a. n.a. n.a. 1.736 [13]
2012 84.202 24.199 22.077 2.122 58.569 n.a. n.a. n.a. n.a. 1.434 [13]
2011 n.a. 25.986 n.a. n.a. 44.788 n.a. n.a. n.a. n.a. n.a.
2010 n.a. 15.190 n.a. n.a. 44.822 n.a. n.a. n.a. n.a. n.a.
Nederlanders met een A1-verklaring die in het buitenland werken naar werkland (conform art. 12: detachering)
Werkland 2020 2019 2018 2017 2016 2015 2014 2013 2012
België 7.007 7.669 9.926 9.559 12.872 12.850 19.219 12.580 12.151
Duitsland 3.380 5.196 4.824 4.626 5.534 5.877 8.884 5.438 5.073
Frankrijk 1.548 3.150 2.819 2.690 2.773 2.512 2.695 2.036 1.916
Verenigd Koninkrijk 528 966 930 984 1.233 1.234 1.717 1.251 1.421
Italië 521 971 1.009 968 1.340 995 1.160 706 811
Spanje 466 1.006 885 867 1.147 796 856 617 605
Oostenrijk 447 1.156 575 563 669 501 649 522 423
Zwitserland 354 486 496 480 573 627 691 483 327
Denemarken 315 262 156 148 270 247 259 129 268
Polen 231 280 46 166 203 153 152 119 135
Luxemburg 200 225 223 219 196 328 180 178 198
Zweden 106 156 179 181 573 132 158 191 168
Finland 89 111 116 112 68 86 56 38 37
Noorwegen 78 142 129 131 183 174 218 443 155
Griekenland 75 139 155 155 104 127 165 128 143
Roemenië 73 53 62 66 61 71 89 78 42
Portugal 69 101 46 43 65 88 81 58 70
Hongarije 49 85 61 65 83 61 49 65 48
Tsjechië 46 55 44 51 117 44 117 122 82
Ierland 43 73 47 49 114 77 66 58 26
Slovenië 23 27 22 22 26 22 23 24 15
Cyprus 15 14 16 16 25 4 30 0 0
Kroatië 11 31 20 19 21 24 14 0 0
IJsland 8 14 15 15 9 2 1 0 3
Bulgarije 7 11 33 31 39 39 47 30 29
Letland 6 6 4 4 8 17 38 8 1
Slowakije <5 28 17 20 53 16 48 81 15
Litouwen <5 15 28 29 4 3 72 30 33
Estland <5 10 13 14 12 23 35 4 1
Malta <5 <5 12 12 83 6 5 12 3
Liechtenstein 0 0 0 0 1 5 1 0 0
Onbekend 2.795 2.634 3.563 0 0 0 0 0 0
Totaal 18.502 25.074 26.597 22.305 28.394 27.162 37.775 25.429 24.199