Dreijenborch

Dreijenborch
	Dreijenborch, juni 2008
Locatie
Locatie	Ritzema Bosweg 32a Wageningen
Status en tijdlijn
Oorspr. functie	Landbouwhogeschool
Start bouw	1956
Bouw gereed	1961
Afgebroken	2009
Architectuur
Bouwstijl	Nieuwe Bouwen
Bouwinfo
Architect	Willem van Tijen
Eigenaar	Wageningen University & Research
Portaal	Civiele techniek en bouwkunde

De Dreijenborch was het voormalige Instituut voor Landbouwhuishoudkunde/ Institute of Agronomy aan de Ritzema Bosweg 32a op De Dreijen in Wageningen. Het was tot 2007 in gebruik als onderwijsgebouw. Het heette tot 1972 het NITHO-gebouw (Nationaal Instituut voor Toegepast Huishoudkundig Onderzoek).^[1], ^[2]

Ontwerp en bouw bewerken

De plannen voor het gebouw dateren van 1956 en het was gereed in 1961. De officiële opening was op 23 november 1961, door H.M. Koningin Juliana.^[3]^[4]^[5]De kosten waren ongeveer twee miljoen gulden.^[6] De architecten waren Willem van Tijen, M. Boom en J. Posno van de Rijksgebouwendienst. Het was een zakelijk T-vormig gebouw met zijvleugels van verschillende hoogten, in een geometrische compositie met transparante en lichtgekleurde gevels. Het was een functionalistisch ontwerp in de stijl van het Nieuwe Bouwen. De bouwstijl getuigde van naoorlogs optimisme.

Geen monumentenstatus bewerken

Maar anno 2007 was er van dat optimisme niet veel meer over: Wageningen UR wilde drie gebouwen op De Dreijen afstoten en slopen: De Dreijenborch, het ernaast liggende Ritzema Boshuis en het Botanisch Centrum (Arboretumlaan 4). Geen van deze panden had een monumentale status en de sloopvergunningen werden afgegeven in 2007.

Al eerder, in 2003 had de gemeente onderzoek laten doen naar de cultuurhistorische kwaliteiten van een aantal panden van de WUR. Daaruit kwam de Dreijenborch als een van de meest waardevolle gebouwen. De toekenning van een monumentenstatus bleef echter uit. In 2005 waren er besprekingen tussen de gemeente en WUR. Onderdeel van de ondehandelingen was het behoud en herbestemming van een aantal WUR panden. Afgesproken was om gedurende de onderhandelingen de gebouwen met rust te laten: De WUR zou niet slopen, de gemeente zou geen monumenten aanwijzen. In 2006 moest men contateren dat de onderhandelingen mislukt waren en de afspraken werden van tafel geveegd. In 2007 had WUR sloopvergunningen aangevraagd voor de drie gebouwen (zonder monumentale status) en de gemeente kon niet anders dan de sloopvergunningen honoreren.^[7] Een gezamenlijke actie van Wageningen Monumentaal, Bond Heemschut en DOCOMOMO Nederland om de Dreijenborch alsnog aan te wijzen als beschermd monument, strandde.^[8]

Sloop van het "Mooiste gebouw van Gelderland" bewerken

In november 2008 werd de Dreijenborch door lezers van Dagblad De Gelderlander en LUX (Nijmegen) uitgeroepen tot het mooiste / meest bijzondere gebouw uit de naoorlogse wederopbouwperiode In Gelderland. Er waren 109 stemmen uitgebracht en de Dreijenborch kreeg er twintig.^[9] Het Arnhemse Provinciehuis behaalde de tweede plaats. Platform De Dreijen van Wageningen Monumentaal wilde de Dreijenborch behouden, maar door de sloopvergunning was het gebouw in feite al reddeloos verloren. Wageningen UR was al begonnen met de inschrijving voor geïnteresseerde sloopbedrijven.^[10] ^[11] Het gebouw kon alleen nog gered worden door een monumentenstatus maar daar was het te laat voor.^[12] Er was één persoon die werkelijk bezwaar maakte tegen de op handen zijnde sloop, maar burgemeester en wethouders zagen geen argument voor het intrekken van de sloopvergunning.^[13] De drie panden op De Dreijen stonden al vanaf 2008 leeg maar sloop werd uitgesteld.^[14],^[15] In april 2009 werd begonnen met afbraak van de Dreijenborch. De sloop was in oktober voltooid.