Ddakji
Ddakji of ttakji (Koreaans: 딱지 (장난감)|딱지) is een Koreaans behendigheidsspel, waarbij het de bedoeling is om de fiche van de tegenstander om te draaien door er met de eigen fiche op te gooien. De speler die aan de beurt is, werpt zijn fiche op de fiche van de tegenstander, die op de grond of de tafel ligt. Als de fiche van de tegenstander zich door de worp omdraait, ofwel de onderkant komt boven te liggen, heeft de speler de ronde gewonnen. De fiches zijn van papier en gevouwen als origami. Het spel kende wereldwijd al verschillende varianten, maar de Koreaanse variant kreeg wereldwijd bekendheid door de televisieserie Squid Game, waarin het spel in de eerste aflevering gebruikt werd om nieuwe spelers te rekruteren.[1][2]
De fiche dat gebruikt wordt in ddakji bestaat uit twee vierkante stukken papier die samen in een vierkant gevouwen zijn. Hij wordt als volgt gemaakt:
- (a) een vierkant vel papier wordt in drieën gevouwen en de buitenste twee flappen naar binnen gevouwen; er ontstaat dan een rechthoek
- (b) aan beide uiteinden wordt een hoek van 90 graden gevouwen
- (c) de hoeken worden naar binnen gevouwen tot een parallellogram
- (d) de stappen a t/m c worden herhaald met een tweede vel papier van gelijke grootte, maar eventueel in een andere kleur. Het tweede parallellogram wordt een kwartslag gedraaid op het eerste gelegd
- (e) de uitstekende hoek van het onderste parallellogram wordt omgevouwen over het bovenste paralellogram
- (f) de tweede uitstekende hoek wordt met de klok mee over de eerste gevouwen
- (g) de derde uitstekende hoek wordt met de klok mee over de eerste twee gevouwen
- (h) de vierde uitstekende hoek wordt met de klok mee omgevouwen en onder de omgevouwen hoek bij stap (e) vastgestoken; de ddakji-fiche is dan klaar.
Naast Squid Game wordt het spel in de Koreaanse televisieserie Running Man ook bij tijd en wijle gespeeld.[3][4]
Internationale varianten
bewerkenFilippijnen
bewerkenTeks is een vergelijkbaar spel in de Filippijnen, waarbij kleine kaartjes worden gebruikt. Deze waren aanvankelijk bedrukt met bekende acteurs, later met populaire tekenfilmfiguren. Het spel gaat terug tot de jaren 1930, en er wordt gepoogd om de kaarten met duim en wijsvinger om te draaien. De kaart die landt met de afbeelding boven, wint. De verliezer geeft één van zijn kaarten uit zijn verzameling aan de winnaar.[5][6][7]
Japan
bewerkenDe oervorm van ddakji zou het Japanse spel Menko zijn (めんこ, 面子), een kaartspel voor twee of meer spelers dat dateert uit de 17de eeuw. Elke speler gebruikt Menkokaarten, gemaakt van dik papier of karton, en op beide zijden versierd met afbeeldingen van bijvoorbeeld anime of manga.
Spanje (Catalonië)
bewerkenPatacó is een traditioneel kaartspel voor kinderen in het Spaanse Catalonië, waarin de kaarten, de "patacons", omgedraaid worden neergelegd en met de handpalm geslagen worden. Wie kaarten zo kan omdraaien, wint. De patacons worden gevouwen uit de twee helften van reguliere spaanse speelkaarten.
Verenigde Staten
bewerkenIn de Verenigde Staten is het spel bekend als pogs, en wordt het gespeeld met flippovormige kartonnen of plastic schijfjes. Naar verluidt zou het spel in de jaren 1990 zijn overgewaaid vanuit het eiland Hawaii, waar het spel rond 1930 zou zijn geïntroduceerd. In die tijd werd er in Maui een nieuw fruitdrankje uitgebracht. In de dop zat een klein kartonnen rondje, die verwijderbaar was, en waarmee kinderen begonnen te spelen. Men noemde de rondjes POGs, naar verluidt vernoemd naar de (Engelstalige benamingen van de) ingredienten van het drankje: Passion fruit, Orange en Guava. In de jaren 1990 waaide het spel over naar het vasteland; aanvankelijk naar Californië en later ook naar de rest van de Verenigde Staten. De schijfjes waar mee gespeeld werd, zouden later ook Nederland en België bereiken, onder de naam flippo's, maar zonder nadruk op het spelen van pogs.
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Milk caps (game) op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- ↑ Kristin Matthyssen, YouTuber zoekt deelnemers voor tweede real-life versie 'Squid Game': "We gaan deelnemers deze keer niet meer slaan". Het Nieuwsblad (14 oktober 2021). Gearchiveerd op 29 oktober 2021. Geraadpleegd op 15 oktober 2021.
- ↑ De echte kinderspelen die als inspiratie dienden voor 'Squid Game'. Proximus.be (14 oktober 2021). Gearchiveerd op 26 oktober 2021. Geraadpleegd op 15 oktober 2021.
- ↑ Talty, Stephan (2015). Under the Same Sky: From Starvation in North Korea to Salvation in America. Houghton Mifflin Harcourt, p. 10. ISBN 978-0544373174. Gearchiveerd op 20 juni 2023. Geraadpleegd op 14 oktober 2021.
- ↑ Yi, I-hwa (2006). Korea's Pastimes and Customs: A Social History. Homa & Sekey Books, p. 58. ISBN 1931907382. Gearchiveerd op 20 juni 2023. Geraadpleegd op 14 oktober 2021.
- ↑ "10 Pinoy Street Games We Miss Playing", Spot.ph, 19 mei 2014. Geraadpleegd op 15 oktober 20214 december 2020.
- ↑ 20 Classic Filipino Toys That Will Make You Super Nostalgic. FilipinoKnow (28 februari 2019). Geraadpleegd op 15 oktober 2021.
- ↑ "15 Filipino games to play this National Children's Month", Philippine Daily Inquirer, 22 november 2019. Gearchiveerd op 26 oktober 2021. Geraadpleegd op 15 oktober 2021.