Catharina van der Meulen

Catharina van der Meulen (Antwerpen, 1634 - aldaar, 1719) was een Vlaamse kloosterzuster en dichteres. Ze schreef drie bundels met liederen: Den aengenamen rooselaer (1687), Het eensaem Tortel-Duyfken (1694) en Het Hemels Lust-Hofken (1705).

Levensloop

In 1655 treedt van der Meulen in bij het dominicanessenklooster van de Heilige Catharina van Siena in Antwerpen. Pas op 53-jarige publiceert ze haar eerste liedboek: Den aengenamen rooselaer (1687). Later volgen er nog twee bundels: Het eensaem Tortel-Duyfken (1694) en Het Hemels Lust-Hofken (1705). Haar werken richten zich in de eerste plaats tot haar eigen ordergenoten. Thema's uit de dominicaanse vroomheid zoals de rozenkrans, de devotie tot het lijden van Christus, de eucharistie, en de Drievuldigheid komen vaak terug als thematiek in de drie liedboeken van de dichteres. Catharina stierf in 1719, na 65 jaar in het klooster, op 85-jarige leeftijd.

Publicaties

Den aengenamen rooselaer (1687)

Zowel de titel als de opbouw van van der Meulen haar debuut vallen terug op de rozenkrans. De bundel bevat 59 liederen, waarvan een grote hoeveelheid aan kerstliedjes. De eerste uitgave kwam uit bij de Antwerpse drukker Hendrick van Dunwalt. Nog tijdens het leven van de schrijfster verschenen er meerdere herdrukken van het werk, namelijk in 1700 en 1707. Hieruit blijkt de populariteit van van der Meulen. Het eerste deel van de bundel bevat voornamelijk liederen over lijden, onthechting en wereldverzaking, het tweede liederen over de kerstmysteries. Het werk vertoont gelijkenissen met t' Hemels lust-hofken (1681) van de dominicaanse lieddichter Petrus Wilant.

Het eensaem Tortel-Duyfken (1694)

Van der Meulens tweede bundel bevat 70 teksten. Het eerste deel bestaat weer uit kerstliederen, het tweede volgt andere liturgische feesten. Het laatste deel van Het eensaem Tortel-Duyfken bevat liederen over lijdensaanvaarding en onthechting. Bij een twintigtal liederen hanteert van der Meulen een dialoogvorm tussen God en de ziel.

Het Hemels Lust-Hofken (1705)

Van der Meulens derde bundel, Het Hemels Lust-Hofken telt 67 liederen. Op het einde van het werk schrijft van der Meulen een dedicatie aan haar vijftigjarige kloosterjubileum.

Literatuur

• Karel Porteman en Mieke B. Smits-Veldt, Een nieuw vaderland voor de muzen. Geschiedenis van de Nederlandse literatuur 1560-1700. Bert Bakker, Amsterdam 2016 (4de druk). p. 818-820.
• M.A. Schenkeveld-van der Dussen, Met en zonder lauwerkrans. Schrijvende vrouwen uit de vroegmoderen tijd 1550-1850: van Anna Bijns tot Elise van Calcar. Amsterdam University Press B.V.1997
• K. ter Laan, Letterkundig woordenboek voor Noord en Zuid. G.B. van Goor Zonen's Uitgeversmaatschappij, Den Haag / Djakarta 1952 (tweede druk)

Externe links

• Profiel bij de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (dbnl)
• Den aengenamen rooselaer (1687), volledig te lezen op DBNL
• Het eensaem Tortel-Duyfken (1694), volledig te lezen op DBNL