Bio Guera
Bio Guera (ook Gbaasi N'Guerra, Kalalé, 1856 - 17 december 1916) was een strijder van de Wasangari,[1] die zich verzette tegen de Franse kolonisatie van Borgoe in het noorden van het huidige Benin. Sinds 1975 draagt hij de titel van nationale held van Benin.
Levensloop
bewerkenGuera was de zoon van Sabi Yerima, een Wasangari uit het dorp Gbaasi. Zijn moeder, Yongon, was een Gando afkomstig uit het dorp Gbêkou bij Bembèrèkè. Hij was een landbouwer en handelaar in Gbaasi die geoefend was in het paardrijden en het schieten met pijl en boog. In augustus 1897 nam hij deel aan de strijd van Saka Yérima tegen de Fransen die Borgoe binnendrongen en de oude koninkrijken daar probeerden te veroveren. Daarna viel hij met succes verschillende Franse expedities in het gebied aan. Hij belegerde Bembèrèkè en trok zich daarna terug naar het noorden, naar Baura. Daar wist hij bijna een jaar uit handen te blijven van de Fransen tot hij op 17 december 1916 werd doodgeschoten.[2]
Eerbewijzen
bewerkenIn 1975 werd Bio Guera uitgeroepen tot nationale held van Benin. Dit kaderde in de antikoloniale politiek van de toenmalige communistische regering van Benin. Er werd voor hem een standbeeld opgetrokken in Parakou in het noorden van Benin. Op 30 juli 2022 werd een zeven meter hoog standbeeld (op een drie meter hoge sokkel) onthuld van Bio Guera bij de luchthaven van Cotonou.[3][4]
- ↑ De Wasangarari vormden de aristocratische kaste van de Bariba, geoefend in het paardrijden en de jacht.
- ↑ (fr) Destination Bénin : KALALÉ, commune du plus jeune maire du Bénin. Gouvernement de la république du Bénin (13 november 2020). Geraadpleegd op 28 juli 2024.
- ↑ (fr) Ahounou, Erick Christian, "Bénin : l’Amazone, Bio Guéra et l’obélisque aux dévoués, trois monuments pour se réapproprier l’histoire", Jeune Afrique, 30 juli 2022. Geraadpleegd op 28 juli 2024.
- ↑ (fr) Adjimehossou, Fulbert, "Bénin : Trois choses à savoir sur le monument de Bio Guera", La Nation, 30 juli 2022. Geraadpleegd op 28 juli 2024.