Berbice-Nederlands
Berbice-Nederlands is een uitgestorven creooltaal, die gesproken werd in Berbice, aan de kust van Guyana. Na de verovering van Guyana door de Nederlanders in 1664 en de officiële overdracht ervan door de Engelsen in ruil voor Nieuw-Amsterdam (New York), raakte de streek van Berbice onder Nederlandse invloed. De slaven van Zeeuwse plantagehouders spraken een op het Zeeuws gebaseerde creooltaal, die ook na de overdracht van het gebied in 1815 aan de Britten bleef standhouden.[1][2] In 2005 overleed Albertha Bell, de laatste spreker, op 103-jarige leeftijd.[3] In 2010 is de taal officieel uitgestorven verklaard.[2][1][4] Het Berbice-Nederlands is niet onderling verstaanbaar met het Skepi.
Nederlands wereldwijd | ||||
---|---|---|---|---|
Nederlands | ||||
Nederlandse creoolse talen | ||||
|
Berbice-Nederlands was een combinatie van Nederlands met de Oostelijke Ijaw-talen, die behoren tot de Niger-Congotalen. Ongeveer 57% van de woordenschat was afgeleid van het Nederlands of Zeeuws dialect, 38% van Oostelijke Ijaw, en ongeveer 1% was geleend van de inheemse Lokonotaal.[5][6]
Enkele zinnen in het Berbice-Nederlands
bewerken- O glof bi di tau kán bitjo. (Hij geloofde dat de slang hem niet kon bijten.)
- Watsa ju bringgite? (Wat heb je meegebracht?)
- Snorka kεkso ka! (Niet zo snurken!)
Classificatie
bewerken- Creoolse talen
- Nederlands-gebaseerde talen
- Petjo (Nederlands-Indië)
- Javindo (Nederlands-Indië)
- "Mohawk Dutch" (Verenigde Staten)
- "Negro Dutch" (Verenigde Staten)
- Leeg Duits ("Low Dutch", "Albany Dutch", "Jersey Dutch"; Verenigde Staten)
- Negerhollands (Amerikaanse Maagdeneilanden)
- Skepi (Guyana)
- Berbice-Nederlands (Guyana)
- Afrikaans (Zuid-Afrika; doorgaans niet als creooltaal aangeduid)
- Nederlands-gebaseerde talen
Literatuur
bewerken- Kouwenberg, S., A grammar of Berbice Dutch Creole. Mouton de Gruyter (1993).
- Kouwenberg, S. (1994). Pidgins and Creoles: An Introduction. John Benjamins, "Berbice Dutch", 233–243.
Externe links
bewerken- ↑ a b Antwoord op vragenlijst in ANV-kennisspel Algemeen Nederlands Verbond, geraadpleegd op 28 maart 2013
- ↑ a b (en) Berbice Dutch op Sprogmuseet
- ↑ Dmitri Allicock, Guyanese Online, Echoes of Berbice Dutch Creole, 17 maart 2014 (en)
- ↑ Expatica, Berbice Dutch officially extinct, 25 februari 2010 (en)
- ↑ Silvia Kouwenberg, The historical context of creole language emergence in Dutch Guiana, 2013, Revue belge de Philologie et d'Histoire #91-3 (en)
- ↑ Hedde Zijlstra & Denice Goddard, On Berbice Dutch VO status, 2017, Language Sciences #60 (en)