Ammoniumcarbonaat

chemische verbinding

Ammoniumcarbonaat, ook wel vlugzout, hertshoornzout of reukzout genoemd, is een anorganische verbinding, die aan de lucht of bij verwarming gemakkelijk ontleedt. Bij die ontleding komt naast water en koolstofdioxide het irriterende ammoniak vrij.

Ammoniumcarbonaat
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van ammoniumcarbonaat
Structuurformule van ammoniumcarbonaat
Ammoniumcarbonaat-kristallen
Ammoniumcarbonaat-kristallen
Algemeen
Molecuulformule (NH4)2CO3
IUPAC-naam ammoniumcarbonaat
Andere namen vlugzout, hertshoornzout, reukzout
Molmassa 96,09 g/mol
SMILES
C(=O)([O-])[O-].[NH4+].[NH4+]
CAS-nummer 10361-29-2
EG-nummer 233-786-0
Wikidata Q204873
Beschrijving Wit kristallijn poeder
Vergelijkbaar met natriumcarbonaat
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
Schadelijk
Waarschuwing
H-zinnen H302
EUH-zinnen geen
P-zinnen geen
Opslag Stevig gesloten houden
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand vast
Kleur wit
Dichtheid 0,80 g/cm³
Smeltpunt 58 °C
Kookpunt (ontleedt) 58 °C
Dampdruk 6900 Pa
Oplosbaarheid in water 320 g/L
Goed oplosbaar in water
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal  Portaalicoon   Scheikunde

Met vlugzout wordt soms ook ammoniumwaterstofcarbonaat (ammoniumbicarbonaat) bedoeld.

Synthese

bewerken

Ammoniumcarbonaat kan bereid worden door koolstofdioxide met ammoniak te laten reageren:

 

Een andere syntheseroute is het verhitten van calciumcarbonaat met ammoniumsulfaat:

 

Nadeel van deze methode is dat er ook ammoniumwaterstofcarbonaat en ammoniumcarbamaat ontstaan.

Toepassingen

bewerken

Ammoniumcarbonaat wordt gebruikt bij de synthese van heterocyclische verbindingen en in sommige fotografische ontwikkelbaden. Verder wordt het wel gebruikt als rijsmiddel in bijvoorbeeld cake. Het E-nummer is E503i.

Een traditionele toepassing van ammoniumcarbonaat is het bijbrengen van iemand die flauwgevallen is. Deze werking is gebaseerd op het vrijkomen van ammoniakgas: de irriterende geur is een sterke prikkel voor de bewusteloze persoon.

In de klassieke kwalitatieve analyse wordt ammoniumcarbonaat gebruikt als reagens op ionen van barium, calcium en strontium. Daarbij slaan de overeenkomstige carbonaten neer.