Amatoxine
Amatoxines zijn een subgroep van giftige stoffen die aangetroffen worden in drie paddenstoelgeslachten (Amanita, Lepiota en Galerina) en een soort (Conocybe filaris) uit het geslacht Conocybe.[1] Amatoxines zijn dodelijk in zelfs zeer kleine doseringen. Een halve paddenstoel kan al dodelijk zijn. In tegenstelling tot vele eetbare giften, zijn de amatoxines ongevoelig voor hitte. Zelfs na intensief koken behouden ze hun giftigheid.
Structuur bewerken
Alle amatoxines hebben een gelijksoortige structuur, namelijk bicyclische octapeptiden. De stoffen werden in 1941 voor het eerst geïsoleerd door Heinrich O. Wieland en Rudolf Hallermayer van de Universiteit van München.
Er zijn minstens 9 verschillende amatoxines bekend: [1][2]
| Name | R3 | R2 | R1 | R4 | R5 |
|---|---|---|---|---|---|
| α-Amanitine | NH2 | OH | OH | OH | OH |
| β-Amanitine | OH | OH | OH | OH | OH |
| γ-Amanitine | NH2 | OH | H | OH | OH |
| ε-Amanitine | OH | OH | H | OH | OH |
| Amanulline | NH2 | H | H | OH | OH |
| Amanullinezuur | OH | H | H | OH | OH |
| Amaninamide | NH2 | OH | OH | H | OH |
| Amanine | OH | OH | OH | H | OH |
| Proamanulline | NH2 | H | H | OH | H |
Klinische symptomen bewerken
De lever is het belangrijkste orgaan dat wordt aangedaan door amatoxine, omdat dit het eerste orgaan is die de stof tegenkomt na passage van de ingewanden. Maar ook andere organen, zoals de nieren zijn gevoelig.
De geschatte minimale dodelijke dosis is 0.1 mg/kg of 7 mg toxine in een volwassene.
Omdat amatoxines snel worden geabsorbeerd door de ingewanden en omdat ze stabiel zijn voor hogere temperaturen komen de giftige effecten in een relatief korte tijdspanne naar voren. De ernstigste effecten zijn hepatitis gecombineerd met necrose en leververvetting, maar ook acute nefropathie, hetgeen samen een ernstig hepatorenaal syndroom veroorzaakt.
Referenties bewerken
- ↑ a b Diaz JH. Amatoxin-Containing Mushroom Poisonings: Species, Toxidromes, Treatments, and Outcomes. Wilderness Environ Med. 2018 Mar;29(1):111-118. doi: 10.1016/j.wem.2017.10.002. Epub 2018 Jan 8. PMID 29325729.
- ↑ Baumann K, Münter K, Faulstich H. Identification of structural features involved in binding of alpha-amanitin to a monoclonal antibody. Biochemistry. 1993 Apr 20;32(15):4043-50. doi: 10.1021/bi00066a027. PMID 8471612.