Albedo
Voor het begrip uit de alchemie, zie Albedo (alchemie)
De albedo van een object is het weerkaatsingsvermogen van dat object, letterlijk de ‘witheid’, gedefinieerd als de verhouding tussen de hoeveelheid opvallende en gereflecteerde (elektromagnetische) straling. Deze verhouding hangt in de eerste plaats af van het materiaal van het object, maar is ook afhankelijk van de golflengte van de straling. Zonder nadere aanduiding wordt meestal zichtbaar licht verondersteld. De term wordt vooral binnen de sterrenkunde en de klimatologie gebruikt.
De aarde heeft een gemiddelde albedo van 37% tot 39%, de maan is door haar oppervlak van vulkanisch gesteente veel donkerder met een gemiddeld weerkaatsingsvermogen van 7%. Venus heeft met zijn dichte wolkendek een albedo van 72%. Van de Saturnusmaan Enceladus is de albedo bijna 90%, de hoogste in het zonnestelsel.
Gemiddeld reflectievermogen van het aardoppervlak:
- Verse sneeuw of ijs: 80-95%
- Oude smeltende sneeuw: 40-70%
- Wolken: 40-90%
- Woestijnzand: 30-50%
- Grondaarde: 5-30%
- Toendra: 15-35%
- Grasland: 25-30%
- Bos: 10-20%
- Water: 5-22%
De albedo hangt ook af van de hoek tussen de invallende en de gereflecteerde straling en van de oppervlaktestructuur van het reflecterend oppervlak; een gepolijste biljartbal reflecteert anders dan een harige tennisbal. Bij nauwkeurige metingen onderscheidt men dan ook diverse albedo's: de bolometrische albedo, de Bond-albedo, de geometrische albedo en albedo's voor infrarood of ultraviolet licht.
Als gevolg van een zware vulkaanuitbarsting zoals de Toba-catastrofe kan de albedo van de aarde vergroten, met afkoeling als gevolg.
TriviaBewerken
Globale zeespiegelstijgingBewerken
Het smelten van het ijs van de Noordpool op aarde draagt bij aan de globale zeespiegelstijging. De faseovergang van het ijs naar water is hiervan niet de directe oorzaak. De vermindering van het onderwater gelegen deel van de (overblijvende) ijsvlakte en de toename van de hoeveelheid oceaanwater heffen elkaar namelijk op (Wet van Archimedes). De albedo van de aarde wordt door het smelten van het ijs van de Noordpool echter kleiner. De straling van de zon wordt als gevolg hiervan voor een kleiner deel gereflecteerd naar de ruimte en voor een groter deel geabsorbeerd door het oceaanwater. Het oceaanwater zet hierdoor extra uit. Op deze manier zorgt het smelten van het ijs van de Noordpool toch voor een bijdrage aan de globale zeespiegelstijging.
PlanetenBewerken
Uit de albedo van hemellichamen kan men, door haar te vergelijken met op aarde aanwezige stoffen, veronderstellingen maken omtrent het materiaal waaruit de oppervlakte ervan bestaat.
ZonnepanelenBewerken
De albedo van het materiaal waaruit zonnepanelen gemaakt werden, beïnvloedt het elektrisch vermogen.
