1,2-dichloor-4-nitrobenzeen

chemische verbinding
(Doorverwezen vanaf 3,4-dichloornitrobenzeen)

1,2-dichloor-4-nitrobenzeen is een chloorderivaat van benzeen met als brutoformule C6H3Cl2NO2. De stof komt voor als kleurloze tot geelbruine naaldachtige kristallen, die onoplosbaar zijn in water.

1,2-dichloor-4-nitrobenzeen
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van 1,2-dichloor-4-nitrobenzeen
Algemeen
Molecuulformule C6H3Cl2NO2
IUPAC-naam 1,2-dichloor-4-nitrobenzeen
Andere namen 3,4-dichloornitrobenzeen, DCNB
Molmassa 191,99952 g/mol
CAS-nummer 99-54-7
Wikidata Q2469366
Beschrijving Kleurloze tot geelbruine naaldachtige kristallen
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
Schadelijk
Waarschuwing
H-zinnen H302 - H317 - H319
EUH-zinnen geen
P-zinnen P280 - P305+P351+P338
Opslag Gescheiden van sterk oxiderende stoffen, sterke basen, voeding en voedingsmiddelen. Goed gesloten opslaan. Verluchting langs de vloer om schadelijke of irriterende dampen weg te zuigen.
VN-nummer 1578
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand vast
Kleur kleurloos-geelbruin
Dichtheid (bij 75°C) 1,45 g/cm³
Smeltpunt 39-41 °C
Kookpunt 255 °C
Vlampunt 124 °C
Goed oplosbaar in organische solventen
Onoplosbaar in water
log(Pow) 3,12
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal  Portaalicoon   Scheikunde

Synthese bewerken

De stof wordt vooral geproduceerd door nitrering van 1,2-dichloorbenzeen. Het voornaamste product van deze reactie is 1,2-dichloor-4-nitrobenzeen; de isomeer 1,2-dichloor-3-nitrobenzeen is een bijproduct.

Een minder gebruikte weg is de chlorering van 1-chloor-4-nitrobenzeen. Deze levert zuivere 1,2-dichloor-4-nitrobenzeen. De reactie verloopt via een elektrofiele aromatische substitutie. De al aanwezige substituenten sturen de positie van het nieuwe chloor-atoom:

  • De nitrogroep is deactiverend in deze reactie, de reactie verloopt trager dan met benzeen zelf, maar wat er aan reactie optreedt zal op de meta-plaats ten opzichte van de nitro-groep optreden. De nitrogroep stuurt het nieuwe chlooratoom naar de 2-plaats in de benzeenring.
  • Chloor is ook deactiverend in deze reactie, en voor zover toch reactie optreedt ortho-para-richtend. Het al aanwezige chlooratoom zal het nieuwe chloor-atoom vooral naar de 2-plaats (ortho) sturen. De 4-plaats (para) is al bezet door de nitrogroep, dus daar zal geen reactie plaats vinden.

Toepassing bewerken

Rechtstreekse toepassingen van de stof zijn niet bekend. Ze wordt gebruikt voor de synthese van andere verbindingen, zoals 3,4-dichlooraniline of 2-chloor-4-nitroaniline, die verder verwerkt worden tot herbiciden, bactericiden en verfstoffen.[1]

Toxicologie en veiligheid bewerken

Bij contact met een heet oppervlak of met een vlam ontleedt deze stof onder vorming van giftige en corrosieve dampen, waaronder stikstofoxiden en waterstofchloride. 1,2-dichloor-4-nitrobenzeen reageert met sterk oxiderende stoffen en sterke basen.

Externe links bewerken