Wikipedia:De kroeg/Archief/20210724

Negatief oordeel door categorie bewerken

Zijn er eigenlijk meerdere categorienamen waar in bepaalde gevallen een negatief of stigmatiserend neveneffect vanuit kán gaan waar dit onbedoeld of onheus is? Dit is wellicht goed om mee te nemen in de levendige discussies (not) die al sinds 2013 plaatsvindt op Overleg_categorie:Nederlands_crimineel en sinds 2006 op Overleg categorie:Complottheorie. Op WP:OG beide reeds vermeld. (Ter vergelijk staat er bijv. bij de Categorie:Fraudeur bovenaan een disclaimer vermeld waarin staat dat alleen strafrechtelijk veroordeelden in de categorie geplaatst mogen worden.) Specifiek inhoudelijke bijdragen gaarne aldaar, algemene gaarne alhier. Met vriendelijke groet, --Theo Oppewal (overleg) 5 jul 2021 10:58 (CEST)[reageren]

Ook hier geldt, lijkt mij, weer het adagium: wat zeggen de gezaghebbende bronnen? Er zullen genoeg bronnen zijn die WFH (nee, niet deze, maar deze) als crimineel betitelen, maar ik vraag me af of er ook bronnen zijn die Verona van de Leur een crimineel dan wel misdadiger noemen. Van de Leur is een voormalig turnster, die een criminele daad heeft gepleegd waarvoor ze bestraft is, maar dat maakt nog niet dat ze in de Categorie:Nederlands crimineel thuishoort. Een politicus die daarnaast ook wel eens op de racefiets springt, zetten we ook niet in de Categorie:Wielrenner. Bovendien, als Van de Leur geen e-waardig turnster was geweest, maar diezelfde misstap had begaan als anonieme caissière van de Lidl, had ze überhaupt nooit Wikipedia gehaald, laat staan die categorie, dus het is ook al niet iets dat haar encyclopedische relevantie geeft. Ik zou in die categorie dus alleen personen plaatsen die in een gezaghebbende bron, en liefst nog in meerdere, duidelijk als een structurele crimineel worden aangeduid. — Matroos Vos (overleg) 5 jul 2021 15:44 (CEST)[reageren]
Zo gesteld staan Dries van Agt en Tonny Eyk overigens idd. terecht niet in de cat:Wielrenners. Maar die Van der Leur blijkt ook nog pornoster, aldus haar categorieaanduiding, terwijl zij blijkens het artikel die carrière wel alweer vaarwel heeft gezegd. Ondanks haar boek is zij geen cat:schrijfster. Blijf je dan voor eeuwig een pornoster? Eens een pornoster, altijd een pornoster? Dit raakt eerder aan het onderwerp verjaring van mogelijk ongevoeglijke categorieën zoals ook hier gesteld: Overleg_categorie:Nederlands_crimineel#Rehabilitatie, verjaring, tweede kans. --Theo Oppewal (overleg) 6 jul 2021 00:28 (CEST)[reageren]
Encyclopedische relevantie behoort tijdloos te zijn. Als twee bedrijven samengaan, gooien we niet twee artikelen weg, om een nieuwe te beginnen. Als een persoon overlijdt, verwijderen we niet het artikel. Als iemand van beroep A naar beroep B gaat, en beiden zijn voldoende relevant om per categorie te benoemen, dan is dat in beginsel voor de eeuwigheid. Dat niet iedereen die een boek heeft geschreven in de categorie schrijver staat, komt vooral omdat enorm veel mensen wel eens een boek hebben geschreven, vergelijkbaar met BN/BV-ers die wel eens een liedje hebben gezongen, maar dan niet gelijk zanger zijn. Waar precies de grens ligt, is niet met een meetlatje aan te geven. Meetlatjes passen sowieso slecht op Wikipedia. Edoderoo (overleg) 6 jul 2021 09:33 (CEST)[reageren]
@Edo: Duidelijk antwoord. Oftewel: eens een categorie:Dief altijd een categorie:Dief. --Theo Oppewal (overleg) 6 jul 2021 13:45 (CEST)[reageren]
Rehabilitatie zou (aanvullend) nog kunnen in de artikeltekst, maar de categorieen zijn daar inderdaad niet zozeer voor geschikt, en ook niet voor bedoeld. Edoderoo (overleg) 6 jul 2021 22:17 (CEST)[reageren]
Categorisering is er niet voor bedoeld, máár wordt wel zo ingezet. Het gaat om associaties. Ik denk daarbij bijv. een de periode van Amerikaanse verkiezingen waarbij wanneer men op 'Trump' zocht op Amazone oid dan bij 'Lezers kochten/lazen ook' allerhande porno voorgeschoteld kreeg (kan ook om andere president/literatuur zijn gegaan, maar zoiets was het wel). Wat maar weer aangeeft dat categorisering niet alleen iets is van het juiste boek vinden in de juiste boekenkast, maar ook iets kan zijn van stigmatisering. --Theo Oppewal (overleg) 6 jul 2021 23:55 (CEST)[reageren]
Maar waar ongeveer de grens ligt, lijkt me wel aan te geven. Het toevoegen van een categorie is gegrond wanneer over het betreffende aspect een lemma te schrijven zou zijn. Dus wanneer over de wielrenprestaties van Dries van Agt (dus alleen over die wielrenprestaties, zonder er iets anders bij te halen) een lemma te schrijven zou zijn, vergelijkbaar met dat van andere wielrenners, dan zou een categorie "Nederlands wielrenner" in het lemma over hem op zijn plaats zijn. - Brya (overleg) 7 jul 2021 07:52 (CEST)[reageren]
@Brya:, Dit betekent dus dat er in jouw optiek een apart lemma geschreven kan worden over de criminele daad van die Van der Leur? Om maar als voorbeeld te blijven hanteren? --Theo Oppewal (overleg) 9 jul 2021 21:07 (CEST)[reageren]
Andersom. Pas wanneer, in een gedachtenexperiment, het mogelijk zou zijn gebaseerd op materiaal "over de criminele daad van die Van der Leur" een apart lemma te rechtvaardigen (liefst uit materiaal dat al in het huidige lemma aanwezig is), vergelijkbaar met bestaande lemma's over andere criminele daden, is er grond om een categorie op dat punt toe te voegen. Als over zo'n "criminele daad" nooit een lemma te rechtvaardigen is, dan dus geen categorie. - Brya (overleg) 10 jul 2021 07:19 (CEST)[reageren]
Dat is inderdaad wat ik hierboven ook al schreef: als de betreffende criminele daad an sich iemand geen encyclopedische relevantie zou hebben gegeven, dan hoort diegene ook niet thuis in een categorie als Categorie:Nederlands crimineel. Dat Van de Leur in de Categorie:Nederlands pornoster staat is ook al dubieus. Om te beginnen is het al vreemd dat die categorie niet gewoon Categorie:Nederlands pornoacteur of Categorie:Nederlands pornoactrice heet, immers, niet iedere acteur of actrice is automatisch een ster. Bovendien is Van de Leur een tijdje webcamgirl geweest, wat iets anders is dan pornoactrice. Juist bij dit soort categorieën, die stigmatiserend kunnen werken, moet je heel goed opletten dat zo'n indeling ook echt klopt. — Matroos Vos (overleg) 10 jul 2021 08:02 (CEST)[reageren]
Ik zie intussen dat ik waarschijnlijk wat te snel was met de bewering dat Verona van de Leur slechts webcamgirl is geweest, en geen pornoactrice. Die indeling is wellicht dus toch terecht, zij het dat de naam van die categorie zoals gezegd wat vreemd is. — Matroos Vos (overleg) 10 jul 2021 08:35 (CEST)[reageren]
Na het doorbladeren van diverse bronnen, is me ook wel duidelijk geworden dat zij prima in die categorie past. Ze wordt overal als pornoactrice genoemd, en het was ook al geen kortdurend zijweggetje maar een serieuze carrière. Die categorie 'crimineel' heb ik overigens weggehaald, want 1x een stommiteit uithalen en daar 2,5 maand voor zitten, is toch wel iets anders dan serieus het vak van beroepscrimineel uitoefenen. Thieu1972 (overleg) 10 jul 2021 08:43 (CEST)[reageren]
Maar dit is in tegenstrijdigheid met wat Brya toch stelt? Is de Categorie:Nederlands crimineel dan alleen voorbehouden aan (gepakte, betrapte, veroordeelde) professionals in die beroepsgroep? --Theo Oppewal (overleg) 11 jul 2021 08:04 (CEST)[reageren]
Ja, waarom niet? En dit bijt toch helemaal niet met hetgeen Brya zegt? Ik zou niet weten hoe je over die ene foute actie een heel artikel zou kunnen schrijven. Het wordt dan hoogstens een verzameling nieuwsberichtjes. Waarom zou je iemand bestempelen als 'Nederlands crimineel' vanwege één voorval dat verder geen grote impact heeft gehad op bijvoorbeeld de samenleving? Het artikel vermeldt in enkele zinnen wat er is gebeurd, en dat is meer dan voldoende. De bronnen doen dat ook: turnster, porno-actrice - en oh ja, ze heeft ook een keer vastgezeten en ze heeft 2 boeken gepubliceerd. Als lezer vraag ik me dan ook af waarom we haar zo prominent als 'Nederlands crimineel' neerzetten. Niet elke presentator die een keer een liedje zingt is meteen een zanger, niet iedereen die een keer de fout in ging is meteen crimineel. Die categorie-fetish mag best wel wat minder (ook in infoboxen en inleidingen trouwens, waar elke youtuber bij voorkeur 'influencer, zanger, acteur, ondernemer, blogger, vlogger etc' genoemd wordt...) Thieu1972 (overleg) 11 jul 2021 13:27 (CEST)[reageren]
Bij Kempi komt het hem als rapartiest wat beter uit om crimineel genoemd te worden (het wordt dan ook wat breder uitgemeten met zelfs subkopje), maar hij heeft slechts 1 maand gekregen en Vd Leur 2,5 maand. Is categorie Nederlands crimineel dan bij Kempi wel terecht omdat hij 'van de straat' of 'rapper' is? Dus voor een rapper geldt een andere maatstaf dan voor pornoster? --Theo Oppewal (overleg) 11 jul 2021 21:05 (CEST)[reageren]
Ik heb het toch helemaal niet over Kempi? Dus wat heeft die vergelijking dan voor nut? Overigens: het is meer dan een maand hoor: 7 straffen wegens dealen, in voorarrest wegen een steekpartij, veroordeeld wegens mishandeling, veroordeling wegens bedreigingen en geweld, opgepakt wegens mishandeling, veroordeeld voor mensenhandel, veroordeeld wegens wapenbezit, veroordeling wegens mishandeling. Lijkt me allemaal toch wel wat meer dan wat Van de Leur gedaan heeft. Of iemand dan het stempel 'Nederlands crimineel' moet krijgen? Nee, ik vind van niet. Thieu1972 (overleg) 11 jul 2021 21:32 (CEST)[reageren]
Ah, I see. Ik had alleen het stukje onder 'Veroordelingen' gelezen. De vergelijking is uiteraard vanwege beider vermeldingen in dezelfde categorie - de vermeldingen binnen 1 en dezelfde categorie doet bij mij toch een overeenkomstigheid vermoeden. Maar goed, je vind dat bij hem de categorieaanduiding ook niet is gerechtvaardigd? Serieuze vraag, ik begrijp de hierboven gestelde maatstaf 'je moet er een lemma over kunnen schrijven' niet: Kan mij deze op een andere manier worden uitgelegd? --Theo Oppewal (overleg) 12 jul 2021 07:30 (CEST)[reageren]
Ik schat dat ik het niet eenvoudiger kan uitleggen. Er horen allerlei hulpagina's te zijn waar uitgelegd wordt waaraan een lemma minimaal hoort te voldoen, qua encyclopediewaardigheid, relevantie, etc. - Brya (overleg) 12 jul 2021 12:33 (CEST)[reageren]
Ik doe een poging het te begrijpen: over misdaad van Van der Leur valt geen lemma te schrijven maar over die van Kempi wel. Toch? En dat vanwege de ernst in combinatie met de hoeveelheid misdaden? Bij dat laatste vraag ik me dan af bij hoeveel misdaden de grens ligt om het te laten aanmerken als Ew. --Theo Oppewal (overleg) 14 jul 2021 12:59 (CEST)[reageren]
Waar een grens precies ligt, kan allicht discutabel blijven. Kempi wil dit graag presenteren als deel van zijn image, maar wat mij betreft zou de misdadiger Kempi niet EW zijn (het is Klaas Bruinsma niet). - Brya (overleg) 14 jul 2021 18:37 (CEST)[reageren]
Maar goed, het gaat er niet om wat Kempi in persoon zelf wil. Het gaat er dus om welk stigma een gezaghebbende bron hem op een bepaald moment in zijn leven meegeeft. En dat mag hij dan voor altijd hier meedragen. In zijn geval, zo lang hij artiest is, misschien niet zo erg, maar in de categorie Belgisch fraudeur staan er drie politici opgenoemd van een en dezelfde partij. Toeval? Of wordt hier met het negatieve stempel van bepaalde categorieën politiek bedreven, vraag ik me dan af. Zoals gesteld: Waar een grens precies ligt, kan allicht discutabel blijven. Maar of dat wenselijk is? --Theo Oppewal (overleg) 15 jul 2021 09:33 (CEST)[reageren]
Bij de Belgische fraudeurs staan er wel veel politici van verschillende partijen, die toch allemaal veroordeeld werden wegens fraude. De vraag is ook waarom bijvoorbeeld Lernout niet en Hauspie wel in de lijst staan terwijl ze beiden toch dezelfde straf kregen voor fraude bij Lernout & Hauspie. Akadunzio (overleg) 15 jul 2021 11:25 (CEST)[reageren]

Kan er bij categorieën met een mogelijke negatieve werking niet als voorwaarde worden gesteld dat plaatsing erin minimaal moet blijken uit de eerste alinea (of ruimer: de introtekst) van een artikel? --Theo Oppewal (overleg) 15 jul 2021 09:35 (CEST)[reageren]

Bij categorisatie is het doel lemma's onder te brengen waardoor deze logisch geordend zijn en waardoor de vindbaarheid van groepen artikelen toeneemt. In de praktijk blijkt keer op keer dat bepaalde categoriebenamingen als stigmatiserend of op andere wijze onwenselijk kunnen worden ervaren. Deze gevoelens zijn waarschijnlijk sterker naarmate de zodanig gecategoriseerde lemma's meer over het heden gaan en nog sterker als het over levende personen gaat. Zo is de categorie kwakzalverij verwijderd, de categorie prostituee kan ongemakkelijk zijn. Het lijkt mij goed om hier beleidsmatig wat dieper over na te denken, omdat dit een telkens terugkerende kwestie is. Overigens is er ook een Wikipedia:Categoriecafé waar dit onderwerp zou kunnen worden opgepakt. - Aiko 15 jul 2021 11:20 (CEST)[reageren]
Ik zou dit soort categorieën gewoon verbieden. Mensen sorteren naar het misdrijf dat ze gepleegd hebben is nergens voor nodig en biedt ook geen enkele encyclopedische meerwaarde. Akadunzio (overleg) 15 jul 2021 12:07 (CEST)[reageren]
Het "is het doel lemma's onder te brengen waardoor deze logisch geordend zijn en waardoor de vindbaarheid van groepen artikelen toeneemt." is super breed. Dit zou er allicht toe kunnen leiden dat een film met een grote cast in enkele honderden categoriën wordt ingedeeld. - Brya (overleg) 15 jul 2021 12:55 (CEST)[reageren]
Met dat in gedachte is het voorstel om de eerste alinea als bron te gebruiken voor plaatsing in een bepaalde pejoratieve categorie niet zo gek. Nietwaar? --Theo Oppewal (overleg) 15 jul 2021 13:32 (CEST)[reageren]
Je zult per pejoratieve categorie moeten bekijken of er een aanvaardbaar synoniem voorhanden is, dat nog steeds behulpzaam kan zijn bij het ordenen en zoeken van lemmata. Over de vervanging van de categorie kwakzalverij is bijvoorbeeld enige tijd gesteggeld, er zijn verschillende alternatieven geprobeerd. Daarnaast denk ik dat het al dan niet pejoratief categoriseren van levende personen een aparte plaats verdient in het overleg. Maar in de praktijk is dit (momenteel) lastig te handhaven. Het in zijn geheel verwijderen van categorieën is weliswaar beter te handhaven, maar minder goed te realiseren. Met een (lang geleden) overleden persoon in een pejoratieve categorie zal iedereen over het algemeen minder moeite hebben. Dat een categorie geen etiket of veroordeling is, wordt immers beter begrepen bij de categorisering van personen (of zaken) uit vervlogen tijden dan als het gaat om het hier en nu. - Aiko 15 jul 2021 20:20 (CEST)[reageren]
Als er over de "pejoratieve categorie" een apart lemma te maken is, en als het lemma goed is opgebouwd, dan zal de "pejoratieve categorie" inderdaad in de eerste alinea te vinden zijn. Maar er is geen garantie dat lemma's goed zijn opgebouwd: vaak wordt er van alles in de eerste alinea gestopt. - Brya (overleg) 16 jul 2021 05:56 (CEST)[reageren]
Maar laat het plaatsen in een categorie dan gepaard moeten gaan in allereerst een goede opbouw van het artikel zelf. Ofwel: eerst het item in de introtekst/eerste alinea vermelden (voor die artikelen die geen inhoudelijke subkopjes hebben) en dan pas toevoegen aan de mogelijk pejoratieve categorie. Lijkt mij niet een onmogelijk te stellen voorwaarde. Om een voorbeeld uit de onderstaande opsomming aan te halen: éérst in de lead vermelden dat de Gouden Koets tot beladen erfgoed wordt gerekend en dán pas toevoegen aan de categorie:Beladen erfgoed. Is dit als stelregel werkbaar, of moet er 'slechts' een aanbeveling van worden gemaakt? --Theo Oppewal (overleg) 16 jul 2021 08:27 (CEST)[reageren]
Lijkt mij allemaal onpraktisch, omslachtig, onuitvoerbaar en niet te handhaven. - Aiko 16 jul 2021 19:05 (CEST)[reageren]
Als dat de bezwaren zijn dan gaat het m.i. toch eerder richting aanbeveling: die hoef je tenminste niet te handhaven. Aanbevelingen kunnen richting geven aan het werk van nieuwkomers (en anderen die toevallig op een dergelijke hulp-pagina komen) en kunnen zo mogelijk aanleiding zijn om iemand ergens op te wijzen. Zonder hierover iets 'op papier' te hebben zou het een heel gevecht kunnen zijn om een bepaald lemma buiten een categorie met pejoratieve werking te houden. Met een aanbeveling die een denkrichting hiervoor probeert neer te zetten, kun je in elk geval pogen de emotie uit zo'n touwgevecht halen. (Afgaande op de onderstaande opsomming zijn de betreffende categorieën namelijk nogal van een bepaald gewicht.) --Theo Oppewal (overleg) 16 jul 2021 23:20 (CEST)[reageren]
Een beleidsartikeltje over pejoratieve categorieën en pejoratieve categorisering met aanbevelingen lijkt me dan om te beginnen wenselijk. Een opsomming van voorbeelden zou ter illustratie toegevoegd kunnen worden. Mijn argumenten over hoe de gevoeligheden mogelijk in elkaar zitten, kunnen (en mogen) daarbij gebruikt worden. Op de bijbehorende overlegpagina kan deze kroegdiscussie worden weergegeven (geplakt). Overigens zijn er ook andere categorieën in het verleden als onwenselijk terzijde geschoven, de term pejoratief zou ik daar niet voor gebruiken, maar het raakte soms wel aan zaken die als te privé, onthullend of stigmatiserend konden worden ervaren. - Aiko 17 jul 2021 10:06 (CEST)[reageren]

Opsomming bewerken

Overstromingen bewerken

Er is ongetwijfeld veel werk in het bijwerken van lokale artikelen. Sommige dorpen zijn zwaar getroffen. Een ander weinig toegelichte aspect is de dramatisch effect op de Belgische spoorwegen: Extreme weersomstandigheden in Wallonië Als ik de NMBS reisplanner en spoorkaart spoorkaart goed interpreteert zouden er nu treinen rijden van Luik naar Welkenraedt/Eupen via de goederenroute Visé en Montzen. De HSL 3 heeft geen aansluiting in Welkenraedt.Smiley.toerist (overleg) 17 jul 2021 14:09 (CEST)[reageren]