Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Dordrecht (1850-1888)
Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Dordrecht (1850-1888) geeft een overzicht van verkiezingen voor de Nederlandse Tweede Kamer in het kiesdistrict Dordrecht in de periode 1850-1888.
Het kiesdistrict Dordrecht was al ingesteld in 1848. De indeling van het kiesdistrict werd in 1850 gewijzigd bij de invoering van de Kieswet. Tot het kiesdistrict behoorden vanaf dat moment de volgende gemeenten: Alblasserdam, Barendrecht, Bleskensgraaf[1], Brandwijk, Charlois, De Mijl[2], Dordrecht, Dubbeldam, Giessendam, Goidschalxoord[3], Goudswaard, 's-Gravendeel, Groote Lindt[4], Hardinxveld, Heer Oudelands Ambacht[2], Heerjansdam, Heinenoord, Hendrik-Ido-Ambacht, Hofwegen[1], Hoogvliet, Katendrecht, Kijfhoek[2], Kleine Lindt[2], Klaaswaal, Maasdam, Meerdervoort[3], Mijnsheerenland, Molenaarsgraaf, Nieuw-Beijerland, Nieuw Lekkerland, Numansdorp, Oud-Alblas, Oud-Beijerland, Papendrecht, Pernis, Piershil, Poortugaal, Puttershoek, Rhoon, Ridderkerk, Rijsoort en Strevelshoek[3], Sandelingen Ambacht[3], Sliedrecht, Strijen, Strijensas[3], Streefkerk, Westmaas, Wieldrecht[2], Wijngaarden, IJsselmonde, Zuid-Beijerland en Zwijndrecht.
In 1858 werd de indeling van het kiesdistrict gewijzigd. De gemeenten Giessendam, Hardinxveld en Sliedrecht werden toegevoegd aan het kiesdistrict Gorinchem.
In 1869 werd de indeling van het kiesdistrict wederom gewijzigd. De gemeenten Charlois, Goudswaard, Hoogvliet, Katendrecht, Nieuw-Beijerland, Oud-Beijerland, Pernis, Piershil, Poortugaal en Rhoon werden toegevoegd aan het kiesdistrict Brielle. Tevens werd een gedeelte van het kiesdistrict Gorinchem (de gemeente Sliedrecht) toegevoegd aan het kiesdistrict Dordrecht.
In 1878 werd de indeling van het kiesdistrict wederom gewijzigd. De gemeenten Bleskensgraaf, Brandwijk, Molenaarsgraaf, Oud-Alblas en Streefkerk werden toegevoegd aan het kiesdistrict Gorinchem.
Het kiesdistrict Dordrecht was in deze periode een meervoudig[5] kiesdistrict: het vaardigde twee leden af naar de Tweede Kamer. Om de twee jaar trad één van de leden af; er werd dan een periodieke verkiezing gehouden voor de vrijgevallen zetel. Bij algemene verkiezingen (na ontbinding van de Tweede Kamer) bracht elke kiezer twee stemmen uit. Om in de eerste verkiezingsronde gekozen te worden moest een kandidaat minimaal de districtskiesdrempel[6] behalen; indien nodig werd een tweede ronde gehouden.
Legenda
- cursief: in de eerste verkiezingsronde geplaatst voor de tweede ronde;
- vet: gekozen als lid van de Tweede Kamer.
27 augustus 1850 bewerken
De verkiezingen waren algemene verkiezingen; zij werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer na inwerkingtreding van de Kieswet.
27 augustus | 11 september[7] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 2.109 | 2.109 |
Opkomst | 1.404 | 1.402 |
Geldige stemmen | 2.749 | 1.381 |
Blanco stemmen | 41 | 13 |
Kiesdrempel | 687 | 691 |
Kandidaten | ||
J.S. Lotsy[8] | 1.158 | |
P. Blussé van Oud-Alblas[8] | 484 | 845 |
A. Vogelsang | 402 | 536 |
W. Wijnaendts | 293 | |
W.R. van Hoëvell | 137 | |
G. Groen van Prinsterer | 85 | |
P.J. de Raadt van Hendrik-Ido-Ambacht | 50 |
8 juni 1852 (tussentijds) bewerken
Johannes Lotsy, gekozen bij de verkiezingen van 27 augustus 1850, trad op 13 mei 1852 af vanwege zijn benoeming als burgemeester van Dordrecht. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.
8 juni | 22 juni[9] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 2.123 | 2.123 |
Opkomst | 1.143 | 1.091 |
Geldige stemmen | 1.025 | 1.063 |
Blanco stemmen | 2 | 25 |
Kandidaten | ||
G.A. de Raadt | 596 | |
A. Vogelsang | 287 | 467 |
J.D. van der Poel | 213 | |
D. Molenaar | 35 |
8 juni 1852 (periodiek) bewerken
De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
8 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.123 |
Opkomst | 1.141 |
Geldige stemmen | 1.122 |
Blanco stemmen | 20 |
Kandidaten | |
P. Blussé van Oud-Alblas[8] | 616 |
A. Vogelsang | 184 |
J.D. van der Poel | 147 |
G.A. de Raadt | 147 |
G. Groen van Prinsterer | 33 |
17 mei 1853 bewerken
De verkiezingen waren algemene verkiezingen; zij werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.[10]
17 mei | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.169 |
Opkomst | 1.493 |
Geldige stemmen | 2.937 |
Blanco stemmen | 31 |
Kiesdrempel | 743 |
Kandidaten | |
P.A. Sander | 779 |
J.D. van der Poel | 744 |
G.A. de Raadt[8] | 417 |
P. Blussé van Oud-Alblas[8] | 330 |
P.J. Elout van Soeterwoude | 185 |
M. Bichon van IJsselmonde | 120 |
A. Vogelsang | 93 |
J.J.L. van der Brugghen | 68 |
G. Groen van Prinsterer | 40 |
D. Molenaar | 38 |
2 juli 1853 bewerken
Johannes van der Poel had bij de verkiezingen van 17 mei 1853 voldoende stemmen behaald om gekozen te worden. Zijn toelating werd echter ongeldig verklaard vanwege onregelmatigheden bij de verkiezingen.[11] Om in de ontstane vacature te voorzien werd een naverkiezing gehouden.
2 juli | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.169 |
Opkomst | 1.427 |
Geldige stemmen | 1.415 |
Blanco stemmen | 8 |
Kandidaten | |
J.D. van der Poel | 814 |
P. Blussé van Oud-Alblas[8] | 324 |
G.A. de Raadt[8] | 195 |
M. Bichon van IJsselmonde | 30 |
13 juni 1854 bewerken
De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
13 juni | 27 juni[9] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 2.169 | 2.169 |
Opkomst | 1.170 | 1.519 |
Geldige stemmen | 1.152 | 1.511 |
Blanco stemmen | 16 | 4 |
Kandidaten | ||
P.A. Sander[8] | 558 | 948 |
P. Blussé van Oud-Alblas | 528 | 563 |
10 juni 1856 bewerken
De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
10 juni | 24 juni[9] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 2.227 | 2.227 |
Opkomst | 1.097 | 1.239 |
Geldige stemmen | 1.079 | 1.232 |
Blanco stemmen | 10 | 3 |
Kandidaten | ||
J.D. van der Poel[8] | 375 | 653 |
P. Blussé van Oud-Alblas | 329 | 579 |
A. Vogelsang | 164 | |
G.A. de Raadt | 105 | |
J.W. Gefken | 48 |
8 juni 1858 bewerken
De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
8 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.277 |
Opkomst | 943 |
Geldige stemmen | 926 |
Blanco stemmen | 5 |
Kandidaten | |
P.A. Sander[8] | 635 |
A.J. Duymaer van Twist | 220 |
27 december 1859 bewerken
Pieter Sander, gekozen bij de verkiezingen van 8 juni 1858, trad op 1 december 1859 af vanwege zijn benoeming als als raadsheer bij het Provinciaal Gerechtshof van 's-Gravenhage.[12] Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.
27 december | 10 januari[9] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 2.037 | 2.037 |
Opkomst | 973 | 1.104 |
Geldige stemmen | 956 | 1.093 |
Blanco stemmen | 4 | 10 |
Kandidaten | ||
P.A. Sander[8] | 297 | 553 |
G.A. de Raadt | 273 | 540 |
P. Blussé van Oud-Alblas | 251 | |
J.G. Kist | 67 |
13 februari 1860 bewerken
Pieter Sander, gekozen bij de verkiezingen van 27 december 1859, nam zijn benoeming niet aan.[13] Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.
13 februari | 28 februari[9] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 2.037 | 2.037 |
Opkomst | 1.133 | 1.172 |
Geldige stemmen | 1.108 | 1.153 |
Blanco stemmen | 11 | 18 |
Kandidaten | ||
G.A. de Raadt | 378 | 669 |
P. Blussé van Oud-Alblas | 288 | 484 |
J.P. Bredius | 183 | |
H.J. van der Heim | 164 | |
A. Vogelsang | 60 |
12 juni 1860 bewerken
De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
12 juni | 26 juni[9] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 2.037 | 2.037 |
Opkomst | 943 | 1.261 |
Geldige stemmen | 931 | 1.251 |
Blanco stemmen | 11 | 9 |
Kandidaten | ||
P. Blussé van Oud-Alblas | 414 | 699 |
J.D. van der Poel[8] | 285 | 552 |
H.J. van der Heim | 194 |
10 juni 1862 bewerken
De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
10 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.063 |
Opkomst | 670 |
Geldige stemmen | 656 |
Blanco stemmen | 6 |
Kandidaten | |
G.A. de Raadt[8] | 471 |
J.S. Lotsy | 82 |
14 juni 1864 bewerken
De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
14 juni | 28 juni[9] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 2.168 | 2.168 |
Opkomst | 1.044 | 1.670 |
Geldige stemmen | 1.014 | 1.662 |
Blanco stemmen | 16 | 7 |
Kandidaten | ||
P. Blussé van Oud-Alblas[8] | 497 | 881 |
M. Bichon van IJsselmonde | 339 | 781 |
M. van Limburg Stirum | 90 |
12 juni 1866 bewerken
De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
12 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.165 |
Opkomst | 1.477 |
Geldige stemmen | 1.422 |
Blanco stemmen | 8 |
Kandidaten | |
G.A. de Raadt[8] | 744 |
G. Groen van Prinsterer | 619 |
M.G. Timmers Verhoeven | 31 |
30 oktober 1866 bewerken
De verkiezingen waren algemene verkiezingen; zij werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.[14]
30 oktober | 13 november[15] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 2.165 | 2.165 |
Opkomst | 1.664 | 1.918 |
Geldige stemmen | 3.507 | 3.756 |
Blanco stemmen | 29 | 74 |
Kiesdrempel | 877 | 939 |
Kandidaten | ||
G.A. de Raadt[8] | 861 | 995 |
M. Bichon van IJsselmonde | 864 | 968 |
P. Blussé van Oud-Alblas[8] | 825 | 945 |
L.W.C. Keuchenius | 685 | 848 |
M.G. Timmers Verhoeven | 90 | |
J.G. Kist | 33 |
22 januari 1868 bewerken
De verkiezingen waren algemene verkiezingen; zij werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.[16]
22 januari | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.231 |
Opkomst | 1.740 |
Geldige stemmen | 3.391 |
Blanco stemmen | 55 |
Kiesdrempel | 848 |
Kandidaten | |
P. Blussé van Oud-Alblas | 902 |
P.P. van Bosse | 886 |
M. Bichon van IJsselmonde[8] | 739 |
G. Groen van Prinsterer | 539 |
J.G. Kist | 238 |
H.M. Barendrecht | 57 |
23 juni 1868 bewerken
Pieter van Bosse, gekozen bij de verkiezingen van 22 januari 1868, trad op 3 juni 1868 af vanwege zijn toetrding tot het kabinet-Van Bosse-Fock. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.
23 juni | 7 juli[9] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 2.231 | 2.231 |
Opkomst | 1.645 | 2.005 |
Geldige stemmen | 1.622 | 1.984 |
Blanco stemmen | 10 | 15 |
Kandidaten | ||
M. Bichon van IJsselmonde | 806 | 1.071 |
W.T. Gevers Deynoot | 809 | 913 |
8 juni 1869 bewerken
De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
8 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.037 |
Opkomst | 1.547 |
Geldige stemmen | 1.539 |
Blanco stemmen | 8 |
Kandidaten | |
P. Blussé van Oud-Alblas[8] | 1.000 |
J.W. van Loon | 307 |
W. Wintgens | 231 |
31 januari 1871 bewerken
Pieter Blussé van Oud-Alblas, gekozen bij de verkiezingen van 8 juni 1869, trad op 3 januari 1871 af vanwege zijn toetrding tot het kabinet-Thorbecke III. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.
31 januari | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.067 |
Opkomst | 1.394 |
Geldige stemmen | 1.378 |
Blanco stemmen | 13 |
Kandidaten | |
J.P. Bredius | 767 |
J.W. Gefken | 397 |
G.A. de Raadt | 204 |
13 juni 1871 bewerken
De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
13 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.109 |
Opkomst | 1.235 |
Geldige stemmen | 1.218 |
Blanco stemmen | 17 |
Kandidaten | |
W.T. Gevers Deynoot | 892 |
M. Bichon van IJsselmonde[8] | 269 |
A. Kuyper | 27 |
10 juni 1873 bewerken
De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
10 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.137 |
Opkomst | 1.413 |
Geldige stemmen | 1.395 |
Blanco stemmen | 12 |
Kandidaten | |
J.P. Bredius[8] | 887 |
M. Bichon van IJsselmonde | 493 |
8 juni 1875 bewerken
De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
8 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.208 |
Opkomst | 1.417 |
Geldige stemmen | 1.410 |
Blanco stemmen | 7 |
Kandidaten | |
W.T. Gevers Deynoot[8] | 788 |
L.W.C. Keuchenius | 614 |
12 juni 1877 bewerken
De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
12 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.331 |
Opkomst | 1.333 |
Geldige stemmen | 1.318 |
Blanco stemmen | 7 |
Kandidaten | |
J.P. Bredius[8] | 909 |
J. Voorhoeve | 393 |
8 oktober 1878 bewerken
Jan Pieter Bredius, gekozen bij de verkiezingen van 12 juni 1877, overleed op 13 september 1878. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.
8 oktober | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.236 |
Opkomst | 1.078 |
Geldige stemmen | 1.064 |
Blanco stemmen | 13 |
Kandidaten | |
G.M. van der Linden | 740 |
A.F. de Savornin Lohman | 266 |
P.R. van der Made | 25 |
22 april 1879 bewerken
Willem Gevers Deynoot, gekozen bij de verkiezingen van 8 juni 1875, overleed op 25 maart 1879. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.
22 april | 6 mei[9] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 2.236 | 2.236 |
Opkomst | 1.063 | 1.230 |
Geldige stemmen | 1.051 | 1.204 |
Blanco stemmen | 9 | 21 |
Kandidaten | ||
J.B. van Osenbruggen | 431 | 682 |
G.A. Loeff | 314 | 522 |
G.H. Veth | 176 | |
A.F. de Savornin Lohman | 66 | |
L.W.C. Keuchenius | 42 |
10 juni 1879 bewerken
De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
10 juni | 24 juni[9] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 2.268 | 2.268 |
Opkomst | 1.556 | 1.692 |
Geldige stemmen | 1.547 | 1.683 |
Blanco stemmen | 7 | 7 |
Kandidaten | ||
J.B. van Osenbruggen[8] | 541 | 965 |
L.W.C. Keuchenius | 600 | 718 |
H.D. Levyssohn Norman | 394 |
14 juni 1881 bewerken
De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
14 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.411 |
Opkomst | 1.324 |
Geldige stemmen | 1.315 |
Blanco stemmen | 8 |
Kandidaten | |
G.M. van der Linden[8] | 677 |
I. Esser | 622 |
12 juni 1883 bewerken
De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.
12 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.472 |
Opkomst | 1.885 |
Geldige stemmen | 1.873 |
Blanco stemmen | 9 |
Kandidaten | |
J.B. van Osenbruggen[8] | 971 |
L.W.C. Keuchenius | 896 |
28 oktober 1884 bewerken
De verkiezingen waren algemene verkiezingen; zij werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.[17]
28 oktober | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.444 |
Opkomst | 1.947 |
Geldige stemmen | 3.847 |
Blanco stemmen | 47 |
Kiesdrempel | 962 |
Kandidaten | |
J.B. van Osenbruggen[8] | 1.083 |
G.M. van der Linden[8] | 1.082 |
L.W.C. Keuchenius | 839 |
A.F. de Savornin Lohman | 836 |
15 juni 1886 bewerken
De verkiezingen waren algemene verkiezingen; zij werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.[18]
15 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.575 |
Opkomst | 2.190 |
Geldige stemmen | 4.338 |
Blanco stemmen | 24 |
Kiesdrempel | 1.085 |
Kandidaten | |
G.M. van der Linden[8] | 1.237 |
J.B. van Osenbruggen[8] | 1.236 |
T. Heemskerk | 936 |
S. van Velzen | 923 |
1 september 1887 bewerken
De verkiezingen waren algemene verkiezingen; zij werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.[19]
1 september | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.573 |
Opkomst | 1.773 |
Geldige stemmen | 3.508 |
Blanco stemmen | 22 |
Kiesdrempel | 877 |
Kandidaten | |
G.M. van der Linden[8] | 1.093 |
J.B. van Osenbruggen[8] | 1.092 |
T. Heemskerk | 654 |
S. van Velzen | 647 |
Voortzetting bewerken
Na de grondwetsherziening van 1887 werden de meervoudige kiesdistricten opgeheven; het kiesdistrict Dordrecht werd derhalve omgezet in een enkelvoudig kiesdistrict.[5] De gemeente Zuid-Beijerland werd toegevoegd aan het kiesdistrict Brielle, de gemeenten Barendrecht, 's-Gravendeel, Heinenoord, Hendrik-Ido-Ambacht, Klaaswaal, Maasdam, Mijnsheerenland, Numansdorp, Puttershoek, Ridderkerk, Strijen, Westmaas en IJsselmonde aan het kiesdistrict Ridderkerk en de gemeenten Alblasserdam, Nieuw Lekkerland, Sliedrecht en Wijngaarden aan het kiesdistrict Sliedrecht.
Zie ook bewerken
- Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Dordrecht (1848-1850)
- Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Dordrecht (1888-1918)
Bronnen
Noten
|