Tijdlijn van de geschiedenis van Zuid-Afrika

Dit is een tijdlijn van het geschiedkundig verhaal van het gebied van het huidige Zuid-Afrika.

Pre-koloniale tijd De Nederlandse Kaapkolonie De Britse Kaapkolonie De Grote Trek De Boerenrepublieken Uniewording Apartheid De Regenboognatie

Pre-koloniale tijd bewerken

~4.000.000 v.C. bewerken

Schedel van Mevrouw Ples
Schedel van het Taungkind

~2.500.000 v.C bewerken

~1.500.000 v.C. bewerken

~115.000 v.C. bewerken

~15.000 v.C. bewerken

  • De San arriveren in Zuid-Afrika.

~2.200 v.C. bewerken

~200 bewerken

~800 bewerken

  • Begin van de Bantoemigratie. De Khoisan worden door de Bantoe verdreven naar de droge uithoeken van het continent.

~1000 bewerken

De São Cristóvão en de São Pantaleão van Bartolomeu Dias

1488 bewerken

1497 bewerken

  • De Portugese ontdekkingsreiziger Vasco da Gama vaart om de Kaap de Goede Hoop heen en ontdekt Natal op Kerstavond.

1503 bewerken

1510 bewerken

  • Aan de Tafelbaai raken de Khoikhoi slaags met de Portugezen. De Portugese ontdekkingsreiziger Francisco de Almeida en 64 Portugese zeelieden komen om het leven.

1575 bewerken

1580 bewerken

1647 bewerken

  • Het Nederlandse schip Nieuwe Haerlem strandt aan de Kaap de Goede Hoop. Onder leiding van Leendert Janszen verblijven de gestrande Nederlandse zeelieden een jaar lang aan de Kaap. Na hun terugkeer naar Nederland krijgen Leendert Janszen en Matthijs Proot van de VOC de opdracht een verslag te schrijven over hun bevindingen.

1649 bewerken

  • Leendert Janszen en Matthijs Proot dienen hun Remonstrantie in, waarin hun positieve bevindingen over de Kaap de Goede Hoop staan beschreven. Hierop besluiten de Heren XVII dat er een verversingspost aan de Kaap moet worden gesticht.

De Nederlandse Kaapkolonie bewerken

De aankomst van Jan van Riebeeck in de Kaap de Goede Hoop

1652 bewerken

1655 bewerken

1657 bewerken

  • De eerste Europese boeren arriveren in Rondebosch.

1658 bewerken

  • De eerste Indische slaven worden door de Nederlanders in de Kaapkolonie afgezet.
Afbeelding van de Khoikhoi

1659 bewerken

  • De eerste oorlog tussen de Nederlanders en de Khoikhoi (door de Nederlanders toen nog strandlopers genoemd) breekt uit.

1665 bewerken

1666 bewerken

1673 bewerken

  • De tweede oorlog tussen de Nederlanders en de Khoikhoi (naar hun kliktaal worden de strandlopers nu hottentotten genoemd) breekt uit.

1676 bewerken

  • De derde oorlog tussen de Nederlanders en de Khoikhoi breekt uit.
Gouverneur Simon van der Stel

1679 bewerken

1688 bewerken

Expansie van de Kaapkolonie

1706 bewerken

1713 bewerken

  • Een pokkenepidemie velt de Kaapkolonie. Vele khoikhoi sterven hieraan.

1751 bewerken

1755 bewerken

  • Een tweede pokkenepidemie velt de Kaapkolonie.

1761 bewerken

  • Gouverneur Rijk Tulbagh richt de eerste bibliotheek van Zuid-Afrika op.

1767 bewerken

  • Een derde pokkenepidemie velt de Kaapkolonie.
Prent van Wolraad Woltemade

1773 bewerken

1779 bewerken

1780 bewerken

  • De Visrivier wordt aangesteld als grens van de Kaapkolonie.

1781 bewerken

  • Een Franse vloot voorkomt de Britse verovering van de Kaapkolonie.
Afbeelding van nomadische kleurlingen

1784 bewerken

1786 bewerken

1789 bewerken

  • De Tweede Grensoorlog breekt uit.
  • Het merinoschaap wordt geïmporteerd in de Kaapkolonie.

1794 bewerken

De Britse Kaapkolonie bewerken

De Kaapkolonie in 1795

1795 bewerken

1799 bewerken

1803 bewerken

  • Vrede van Amiens. Het Verenigd Koninkrijk draagt de Kaapkolonie weer over aan Nederland.

1804 bewerken

De Slag bij Blaauwberg

1806 bewerken

  • Het Verenigd Koninkrijk verovert de Kaapkolonie op Nederland in de Slag bij Blaauwberg, ditmaal definitief.

1807 bewerken

  • De slavenhandel naar Zuid-Afrika wordt afgeschaft, maar slavernij blijft legaal.
Saartje Baartman

1810 bewerken

  • De Khoikhoivrouw Saartjie Baartman wordt uit belangstelling voor haar uitzonderlijke lichaamsbouw tentoongesteld in Londen.

1811 bewerken

  • De Vierde Grensoorlog breekt uit.

1812 bewerken

1813 bewerken

1815 bewerken

  • Rebelse Boeren komen bij Slachtersnek in opstand tegen het Britse gouvernement, maar worden verslagen.
De Zoeloekoning Shaka

1816 bewerken

  • Vijf opstandelingen van Slachtersnek worden onder dramatische omstandigheden opgehangen.
  • Shaka sticht het Zoeloekoninkrijk.

1818 bewerken

1820 bewerken

1822 bewerken

  • Stichting van Lesotho door Moshoeshoe I.
  • De Nederlandse taal wordt afgeschaft in het openbare ambt en het gerechtshof van de Kaapkolonie.
De Matabelekoning Mzilikazi

1823 bewerken

  • Luitenant Mzilikazi weigert zijn buit af te staan aan de Zoeloekoning Shaka. Hij vlucht met zijn volgelingen over de Drakensbergen en verovert de Transvaal. Uitbreiding Mfecane en opkomst van de Matabele.
  • De Orlam vertrekken onder leiding van Jonker Afrikaner naar Zuidwest-Afrika.
  • De zendeling John Philip sticht Philippolis, de eerste Europese nederzetting van de Transoranje.

1824 bewerken

  • Stichting van Port Natal, het latere Durban.
  • De Zoeloekoning Shaka komt in contact met de blanke kolonisten.

1825 bewerken

  • De Zuid-Afrikaanse pond wordt ingevoerd in de Kaapkolonie.

1826 bewerken

  • De Griekwakapitein Adam Kok II sticht Adam Koksland in de Transoranje.

1828 bewerken

  • De Zoeloekoning Shaka wordt vermoord door zijn halfbroer Dingane, die hem opvolgt als koning.
  • De Khoikhoi worden gelijkgesteld aan de blanken van de Kaapkolonie.

1832 bewerken

  • De Matabelekoning Mzilikazi wordt door Dingane naar het westen verdreven.

1834 bewerken

  • Afschaffing van slavernij in de Kaapkolonie.
  • De Zesde Grensoorlog breekt uit.

De Grote Trek bewerken

Kaart van de Grote Trek

1835 bewerken

1836 bewerken

  • Meer Voortrekkers vertrekken uit de Kaapkolonie. Mzilikazi stuurt zijn leger op hen af, maar wordt verslagen in de Slag bij Vegkop.
  • De Voortrekkers onder leiding van Hans van Rensburg worden in het huidige Mozambique vermoord door een inheemse stam.

1837 bewerken

De Bloukransmoorden
De slag bij Bloedrivier

1838 bewerken

1839 bewerken

1840 bewerken

  • De Voortrekkers steunen een succesvolle staatsgreep van Mpande, de halfbroer van de Zoeloekoning Dingane. Dingane slaat op de vlucht en wordt vermoord. Andries Pretorius kroont Mpande tot Zoeloekoning.

1841 bewerken

1842 bewerken

  • Het Verenigd Koninkrijk verovert de Republiek Natalia. Veel Voortrekkers vertrekken uit Natal.
Voortrekker Hendrik Potgieter

1844 bewerken

1845 bewerken

  • De Voortrekker Hendrik Potgieter sticht Ohrigstad.

1846 bewerken

  • Stichting van Bloemfontein.
  • De Zevende Grensoorlog breekt uit.

1848 bewerken

1849 bewerken

1850 bewerken

  • De Achtste Grensoorlog breekt uit.
  • Stichting van Rustenburg.

De Boerenrepublieken bewerken

Voortrekker Andries Pretorius

1852 bewerken

1853 bewerken

1854 bewerken

1855 bewerken

  • Stichting van Pretoria, vernoemd naar Andries Pretorius.

1856 bewerken

  • Een apocalyptische voorspelling van het Xhosameisje Nongqawuse leidt tot de verhongering van zo'n 40.000 Xhosa.
  • De eerste grondwet van de ZAR wordt goedgekeurd door de Volksraad, maar wordt niet door alle inwoners geaccepteerd.
  • De Republiek Lydenburg splitst zich af van de ZAR.
Staatspresident Marthinus Wessel Pretorius

1857 bewerken

  • Marthinus Wessel Pretorius wordt verkozen tot eerste staatspresident van de ZAR.
  • De Republiek Zoutpansberg splitst zich af van de ZAR.

1858 bewerken

  • De definitieve grondwet van de ZAR wordt goedgekeurd door de Volksraad.
  • De Republiek Zoutpansberg wordt met de ZAR herenigd.
  • De eerste Basotho-oorlog breekt uit tussen de Oranje Vrijstaat en de Basotho.

1859 bewerken

1860 bewerken

  • Pretoria vervangt Potchefstroom als hoofdstad van de ZAR.
  • De Republiek Lydenburg wordt met de ZAR herenigd.

1861 bewerken

  • De Griekwa vertrekken onder leiding van kapitein Adam Kok III uit de Oranje Vrijstaat.

1862 bewerken

Staatspresident Johannes Henricus Brand

1864 bewerken

1865 bewerken

  • De tweede Basotho-oorlog breekt uit.

1866 bewerken

1867 bewerken

1868 bewerken

Het Grote Gat van Kimberley

1870 bewerken

  • West-Griekwaland wordt door het Verenigd Koninkrijk ingelijfd. Stichting van New Rush, later Kimberley. De diamantvelden worden opgeëist door de Griekwa, de Oranje Vrijstaat, de ZAR en de Kaapkolonie.

1871 bewerken

  • De diamantvelden worden door gouverneur Robert William Keate van de Natalkolonie toegewezen aan de Griekwa. Als gevolg treedt Marthinus Wessel Pretorius af als staatspresident van de ZAR. Cecil Rhodes vertrekt naar Kimberley.
Staatspresident Thomas François Burgers

1872 bewerken

1874 bewerken

1875 bewerken

1876 bewerken

  • Sekhukhune verslaat het Transvaalse leger. De ZAR verkeert in wanorde.

1877 bewerken

  • Sir Theophilus Shepstone doopt de ZAR om tot de Britse Transvaalkolonie.
  • De eerste vreedzame poging van Paul Kruger om de onafhankelijkheid van de ZAR te herstellen mislukt.
  • De Negende Grensoorlog breekt uit.

1878 bewerken

  • De Walvisbaai wordt geannexeerd door de Kaapkolonie.
  • De tweede vreedzame poging van Paul Kruger om de onafhankelijkheid van de ZAR te herstellen mislukt.
De Zoeloe-oorlog

1879 bewerken

  • De Zoeloe-oorlog breekt uit tussen het Verenigd Koninkrijk en de Zoeloes. De oorlog wordt door het Verenigd Koninkrijk gewonnen, al lijden ze een verpletterende nederlaag in de Slag bij Isandlwana. Het Verenigd Koninkrijk verovert Zoeloeland.
  • Oost-Griekwaland wordt geannexeerd door de Kaapkolonie.
  • Oprichting van de Afrikanerbond.

1880 bewerken

De Slag bij Majuba

1881 bewerken

1882 bewerken

Staatspresident Paul Kruger

1883 bewerken

  • Paul Kruger wordt verkozen tot staatspresident van de ZAR.

1884 bewerken

1885 bewerken

  • Beetsjoeanaland wordt ingelijfd door het Verenigd Koninkrijk. Stellaland en Goosen worden geannexeerd en bij Beetsjoeanaland gevoegd.

1886 bewerken

1887 bewerken

1888 bewerken

  • Paul Kruger wordt voor de tweede maal verkozen tot staatspresident van de ZAR.
  • Francis William Reitz wordt verkozen tot staatspresident van de Oranje Vrijstaat.
  • De Nieuwe Republiek wordt geannexeerd door de ZAR.
Premier Cecil Rhodes

1890 bewerken

  • Cecil Rhodes wordt aangesteld tot premier van de Kaapkolonie.

1891 bewerken

  • Klein Vrystaat wordt door de ZAR geannexeerd.

1893 bewerken

1894 bewerken

1895 bewerken

Arrestatie van Leander Starr Jameson

1896 bewerken

  • De Jameson Raid wordt neergeslagen en Jameson wordt gevangengezet. Het feliciterende Krugertelegram van keizer Wilhelm II van Duitsland naar staatspresident Paul Kruger veroorzaakt een schandaal. Cecil Rhodes moet aftreden als premier.

1898 bewerken

  • Paul Kruger wordt voor de vierde maal verkozen tot staatspresident van de ZAR.
  • Staatspresident Paul Kruger legt de fundamenten voor het Sabie Wildreservaat, het latere Nationaal park Kruger.

1899 bewerken

Concentratiekamp voor Boeren

1900 bewerken

  • De Oranje Vrijstaat en de ZAR worden door het Verenigd Koninkrijk veroverd, maar de bittereinders weigeren de strijd te staken. Het Verenigd Koninkrijk hanteert de tactiek van de verschroeide aarde door het platbranden van boerderijen en het opsluiten van Boerenvrouwen en kinderen in concentratiekampen. Staatspresident Paul Kruger wijkt uit naar Europa.

1901 bewerken

  • Emily Hobhouse luidt de noodklok over de concentratiekampen van de Boerenoorlog. De omstandigheden in de kampen worden verbeterd.

1902 bewerken

Uniewording bewerken

1904 bewerken

  • 62.000 Chinese mijnwerkers arriveren in de Transvaalkolonie.

1907 bewerken

  • De Transvaalkolonie en de Oranjerivierkolonie krijgen zelfbeschikking.
Premier Louis Botha

1910 bewerken

1912 bewerken

1913 bewerken

1914 bewerken

1915 bewerken

1918 bewerken

Premier Jan Smuts

1919 bewerken

  • Zuidwest-Afrika wordt een Zuid-Afrikaans mandaatgebied.
  • Premier Louis Botha overlijdt en wordt opgevolgd door Jan Smuts.

1921 bewerken

1922 bewerken

  • Een opstand van blanke mijnwerkers in Witwatersrand wordt door het Zuid-Afrikaanse leger neergeslagen.

1923 bewerken

1924 bewerken

1925 bewerken

  • Het Afrikaans wordt gelijkgesteld aan het Nederlands.

1926 bewerken

  • Het Nationaal park Kruger wordt benoemd tot eerste nationale park van Zuid-Afrika.
De vlag van Zuid-Afrika van 1928 tot 1994

1928 bewerken

  • De nieuwe vlag van Zuid-Afrika, gebaseerd op de Prinsenvlag, wordt ingevoerd.

1930 bewerken

  • Blanke vrouwen krijgen stemrecht.

1934 bewerken

  • De Zuid-Afrikaanse Partij en de Nationale Partij fuseren tot de Verenigde Partij.

1939 bewerken

  • De Tweede Wereldoorlog breekt uit. Tegen de wens van premier J.B.M. Hertzog verklaart Zuid-Afrika de oorlog aan Duitsland. Hertzog treedt af en Jan Smuts wordt opnieuw verkozen tot premier van Zuid-Afrika.
  • Oprichting van de Ossewabrandwag.

Apartheid bewerken

Apartheidsbord

1948 bewerken

1949 bewerken

1952 bewerken

  • Op het Van Riebeeckfestival wordt de 300e verjaardag van de Nederlandse aanwezigheid in Zuid-Afrika gevierd.

1957 bewerken

Premier Hendrik Verwoerd

1958 bewerken

Het bloedbad van Sharpeville

1960 bewerken

1961 bewerken

1962 bewerken

Mensenrechtenactivist Nelson Mandela

1964 bewerken

  • De mensenrechtenactivist Nelson Mandela wordt veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf die hij moet uitzitten op Robbeneiland.

1966 bewerken

1967 bewerken

1973 bewerken

1975 bewerken

1976 bewerken

1977 bewerken

1982 bewerken

1983 bewerken

  • Eerste diagnose van aids in Zuid-Afrika.


Staatspresident P.W. Botha

1984 bewerken

  • P.W. Botha wordt verkozen tot staatspresident van Zuid-Afrika.
  • Aartsbisschop Desmond Tutu wint de Nobelprijs voor de Vrede voor zijn vreedzame verzet tegen apartheid.

1985 bewerken

  • Staatspresident P.W. Botha roept de noodtoestand uit over Zuid-Afrika.

1989 bewerken

  • Staatspresident P.W. Botha krijgt een beroerte en moet aftreden. F.W. de Klerk wordt verkozen tot staatspresident van Zuid-Afrika.
  • Oprichting van de Democratische Partij.

1990 bewerken

  • Staatspresident F.W. de Klerk kondigt hervormingen in het apartheidsbeleid aan. Het verbod op het Afrikaans Nationaal Congres wordt opgeheven en Nelson Mandela wordt vrijgelaten.
  • Het mandaatgebied Zuidwest-Afrika wordt onafhankelijk onder de naam Namibië.

1992 bewerken

  • De blanke bevolking van Zuid-Afrika keurt de hervormingen van De Klerk in een referendum goed.
  • 45 mensen komen om het leven bij het Bloedbad van Boipatong, een aanslag gepleegd door aanhangers van de Inkatha Vrijheidspartij.

1993 bewerken

  • Nelson Mandela en F.W. de Klerk ontvangen de Nobelprijs voor de Vrede.
  • De communistische politicus Chris Hani wordt vermoord door een extreemrechtse activist.
F.W. de Klerk en Nelson Mandela

De Regenboognatie bewerken

1994 bewerken

  • De eerste algemene verkiezingen van Zuid-Afrika vinden plaats. Nelson Mandela wordt verkozen tot president van Zuid-Afrika.
  • De Bantoestans worden opgeheven. President Lucas Mangope van de Bantoestan Bophuthatswana komt in verzet en wordt gesteund door de Afrikaner Weerstandsbeweging, maar wordt door het Zuid-Afrikaanse leger afgezet.
  • Zuid-Afrika wordt onderverdeeld in negen provincies.
  • De nieuwe vlag van Zuid-Afrika wordt ingevoerd.
  • De Walvisbaai wordt overgedragen aan Namibië.
  • Oprichting van Vrijheidsfront Plus

1995 bewerken

1997 bewerken

President Thabo Mbeki

1999 bewerken

  • Thabo Mbeki wordt verkozen tot president van Zuid-Afrika.

2000 bewerken

2006 bewerken

2007 bewerken

President Jacob Zuma

2008 bewerken

  • President Thabo Mbeki verliest de machtsstrijd over het ANC van Jacob Zuma en treedt af. Zijn aanhangers richten het Congress of the People op.
  • Bij xenofobische aanvallen op immigranten komen 62 mensen om het leven.

2009 bewerken

  • Jacob Zuma wordt verkozen tot president van Zuid-Afrika.

2010 bewerken

2013 bewerken

2015 bewerken

  • Bij xenofobische aanvallen op immigranten komen 7 mensen om het leven.
  • Na aanhoudende demonstraties tegen het behoud van het standbeeld van Cecil Rhodes op de Universiteit van Kaapstad worden een aantal standbeelden van blanke historische figuren gevandaliseerd.

2018 bewerken

  • Onder druk van het ANC treedt de van corruptie beschuldigde president Zuma af. De partij verkiest Cyril Ramaphosa tot zijn opvolger.

2019 bewerken