Martin Zeiler
Martin Zeiler (Ranten, Stiermarken, 17 april 1589 – Ulm, 6 oktober 1661) was een Duits protestants auteur uit de barokperiode.
Na de middelbare school in Ulm studeerde Zeiler – wiens vader als balling om religieuze redenen uit Stiermarken verdreven was - vanaf 1608 in Wittenberg in de vakken geschiedenis en recht. Na zijn afstuderen werkte hij als leraar van de protestantse adel en als notaris in het Oostenrijkse Linz, waar hij toen ook woonde. Na 1629 woonde Zeiler in de stad Ulm, waar hij diverse functies had bij de school (met inbegrip van begeleider van de school in 1641 en inspecteur van Duitse scholen in 1643).
Zeiler is een typisch voorbeeld van een barokke polyhistoricus en schrijver. Hij heeft veel boeken geschreven (alleen al in de openbare bibliotheek van Ulm zijn 90 werken van hem aanwezig). Zijn bekendste werk, door zijn rol als auteur van de tekst, is het omvangrijke werk de Topographia Germaniae van Matthäus Merian der Ältere. De populaire auteur schreef ook reisgidsen en diverse encyclopedieën. Zijn ongehoorde literaire productiviteit werd volkomen erkend door zijn tijdgenoten.
De geboorteplaats van Zeiler in Ranten in Stiermarken kreeg in begin 1990 een Martin-Zeiller pad.
Bibliografie (selectie) bewerken
- François de Rosset: Theatrum tragicum ... in die Teutsche Sprache transferirt durch M. Zeiller, uitgever Martin Opitz. Danzig 1640
- Fidus achates, oder Getreuer Reisgefert. Ulm 1651
- Historici, chronologici et geographi ... quo vixerunt, et operibus ...scripserunt. 2 delen
- 100 Dialogi oder Gespräch von unterschiedlichen Sachen. Ulm 1653
- Handbuch von allerley nutzlichen Erinerungen. 2 delen
Literatuur bewerken
- Ulrich Gaier ua (Hrsg.): Schwabenspiegel , Deel. 1, Ulm 2003, Bl. 496 (Autorenlexikon), ISBN 3937184007
- Walter Brunner: Martin Zeiller (1589-1661) - Ein Gelehrtenleben.
- Walther Killy: „Literaturlexikon: Autoren und Werke deutscher Sprache“. (15 delen) Gütersloh; München: Bertelsmann-Lexikon-Verlag. 1988-1991 (cd-rom Berlin 1998 ISBN 3-932544-13-7 )
- Max von Waldberg: Zeiller, Martin. Max van Bergen Bos: Zeiler, Martin. In: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Deel 44. Duncker & Humblot, Leipzig 1898, Bl. 782–784