Europees kampioenschap voetbal 1976

Het Europees kampioenschap voetbal mannen 1976 vond plaats van 16 tot 20 juni en werd gehouden in Joegoslavië. Het was de vijfde editie van het EK, dat sinds 1960 elke vier jaar gehouden wordt.

Europees Kampioenschap Voetbal 1976
Toernooi-informatie
Gastland	Joegoslavië
Organisator	UEFA
Editie	5e
Datum	16–20 juni 1976
Teams	4 (van 1 confederatie)
Stadions	2 (in 2 gaststeden)
Winnaar	Tsjecho-Slowakije (1e titel)
Toernooistatistieken
Wedstrijden	4
Doelpunten	19  (4,75 per wedstrijd)
Toeschouwers	106.087  (26.522 per wedstrijd)
Topscorer(s)	Dieter Müller (4 goals)
Navigatie
Vorige     Volgende
Portaal    Voetbal

Aan het eindtoernooi deden slechts vier landen mee. Uit de kwartfinalisten (winnaars van de acht kwalificatiegroepen) wees de UEFA Joegoslavië aan als voorlopige organisator. De Joegoslaven moesten wel hun kwartfinale winnen van Wales om het EK ook daadwerkelijk te mogen organiseren. Als Joegoslavië had verloren, dan was het toernooi in West-Duitsland gehouden. Indien ook de West-Duitsers zouden zijn uitgeschakeld in de kwartfinale, dan was de organisatie gegaan naar de winnaar van Nederland–België.

In de eerste kwalificatieronde liet België in de groep Oost-Duitsland, Frankrijk en IJsland achter zich. Nederland won de groep voor Polen, Italië en Finland.

In de laatste kwalificatieronde (de kwartfinale) moesten België en Nederland het tegen elkaar opnemen. De winnaar van dat duel zou zich plaatsen voor de eindronde. Al na de eerste wedstrijd (5-0 in Rotterdam met drie doelpunten van Rensenbrink) was duidelijk dat dit Nederland zou worden. Een maand later won het ook de terugwedstrijd in Brussel met 1-2).

Kwalificatie

■ Gekwalificeerd

■ Niet gekwalificeerd

■ Niet deelgenomen

■ Geen UEFA-lid

Zie het artikel Europees kampioenschap voetbal 1976 kwalificatie voor een uitgebreide beschrijving van de kwalificaties

Land	Kwalificatie als	Eerdere deelnames aan EK1
Tsjecho-Slowakije	Winnaar groep 1 / Kwartfinale	1 (1960)
Nederland	Winnaar groep 5 / Kwartfinale	0 (debuut)
West-Duitsland	Winnaar groep 8 / Kwartfinale	1 (1972)
Joegoslavië (gastland)	Winnaar groep 3 / Kwartfinale	2 (1960, 1968)

Speelsteden

Zagreb	Belgrado
Maksimirstadion Capaciteit: 40.000	Rode Ster-stadion Capaciteit: 51.328
2 wedstrijden	2 wedstrijden (finale)

Scheidsrechters

Deelnemende landen

Loting

De loting vond plaats op woensdag 14 januari 1976 in het Zwitserse Zürich, direct na de loting van de kwartfinales. De deelnemers aan het eindtoernooi waren op dat moment dus nog niet bekend. De winnaar van Tsjecho-Slowakije–Sovjet-Unie werd in de loting gekoppeld aan de winnaar van Nederland–België, terwijl de winnaar van Joegoslavië–Wales lootte tegen de winnaar van Spanje–West-Duitsland/Griekenland (het was op dat moment nog niet bekend wie de winnaar van kwalificatiegroep 8 zou worden; West-Duitsland of Griekenland). Nadat op 22 mei de terugwedstrijden van de kwartfinales waren afgelopen was het duidelijk welke vier landen zich hadden gekwalificeerd en dat de halve finales gespeeld zouden worden tussen Tsjecho-Slowakije en Nederland enerzijds en tussen gastland Joegoslavië en titelhouder West-Duitsland anderzijds.

Uitslagen

Voor de wedstrijd was het Nederlands elftal vooral bezig met de volgende wedstrijd: de finale tegen West-Duitsland, een revanche voor de WK-finale. Er was zelfs discussie of Johan Cruijff niet gespaard moest worden voor de halve finale, omdat hij bij een gele kaart geschorst zou worden. Voor de wedstrijd was er onrust, er was uitgelekt dat bondscoach George Knobel na het EK zou stoppen, hetgeen niet bevorderlijk was voor de discipline. De scheidsrechter uit Wales, Clive Thomas, kwam voor de wedstrijd in de Nederlandse kleedkamer om de Nederlanders duidelijk te maken dat provocerend gedrag, dat hij gezien had op het WK in 1974, niet zou worden toegestaan. De toon voor de wedstrijd was gezet.

In Zagreb, waar de regen met bakken naar beneden kwam, begon Tsjecho-Slowakije fel aan de wedstrijd en kwam op een 1-0 voorsprong door verdediger Ondruš. Nederland kwam niet in zijn spel, raakte geïrriteerd en er ontstond een buitengewoon hard duel, waar de tackles steeds feller werden. Bij de Tsjechen werd Polak van het veld gestuurd waarna Nederland terugkwam op 1-1 na een ongelukkig eigen doelpunt van Ondruš. De wedstrijd leek te kantelen, maar Johan Neeskens nam revanche na een overtreding, die niet gegeven werd, met een regelrechte doodschop. Neeskens bleef na de getrokken rode kaart bij de cornervlag staan en de scheidsrechter dreigde de wedstrijd te stoppen. Johan Cruijff kreeg een gele kaart vanwege praten en zou geschorst zijn voor de finale. In de verlenging kwam het moment van de wedstrijd: Johan Cruijff werd genadeloos gevloerd, Thomas gaf niet eens een vrije trap en in de tegenaanval scoorde Nehoda. Nu was de oorlog compleet, Wim van Hanegem weigerde af te trappen, kreeg een rode kaart, maar weigerde de rode kaart te accepteren en Thomas dreigde opnieuw de wedstrijd te staken als Van Hanegem het veld niet verliet. In de slotminuten scoorde Veselý het derde Tsjecho-Slowaakse doelpunt en de afgang van Oranje was compleet.

Het had weinig gescheeld of er kwam een Oost-Europese finale in het toernooi. Joegoslavië had geen respect voor de wereldkampioen en nam na een half uur een 2-0 voorsprong tegen West-Duitsland. Onder de bezielende leiding van de swingende aanvaller Džajić was Joegoslavië lange tijd de baas op het veld. Tegen West-Duitsland was dat absoluut geen garantie voor succes, want in de tweede helft zorgden Flohe en de invallende debutant Dieter Müller voor de 2-2 eindstand. In de slotfase van de verlenging sloeg Müller nog twee keer toe en bewees zo dat de naam Müller nog steeds een garantie voor goals was.

	Halve finale				Finale
	16 juni – Zagreb
	Tsjecho-Slowakije	3
	Nederland	1
					20 juni – Belgrado
					Tsjecho-Slowakije	2 (5)
					West-Duitsland	2 (3)
					Derde plaats
	17 juni – Belgrado			19 juni – Zagreb
	Joegoslavië	2		Nederland	3
	West-Duitsland	4			Joegoslavië	2

Halve finales

16 juni 1976 «onderlinge duels» 20:15 uur (UTC+1)	Tsjecho-Slowakije	3 – 1 (nv)	Nederland	Maksimirstadion, Zagreb Toeschouwers: 17.969 Scheidsrechter: Clive Thomas ( Wales)
	Ondruš  20' Nehoda  114' Veselý  118'		73' (e.d.) Ondruš

17 juni 1976 «onderlinge duels» 20:15 uur (UTC+1)	Joegoslavië	2 – 4 (nv)	West-Duitsland	Rode Ster-stadion, Belgrado Toeschouwers: 50.562 Scheidsrechter: Alfred Delcourt ( België)
	Popivoda  19' Džajić  30'		64' Flohe  82',  115',  119' D. Müller

Troostfinale

19 juni 1976 «onderlinge duels» 20:15 uur (UTC+1)	Nederland	3 – 2 (nv)	Joegoslavië	Maksimirstadion, Zagreb Toeschouwers: 6.766 Scheidsrechter: Walter Hungerbühler ( Tsjechië)
	Geels  27',  107' W. van de Kerkhof  39'		43' Katalinski  82' Džajić

Finale

Zie Finale Europees kampioenschap voetbal 1976 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

20 juni 1976 «onderlinge duels» 20:15 uur (UTC+1)	Tsjecho-Slowakije	2 – 2 (nv)	West-Duitsland	Rode Ster-stadion, Belgrado Toeschouwers: 47.129 Scheidsrechter: Sergio Gonella ( Italië)
	Švehlík  8' Dobiaš  25'		28' D. Müller  89' Hölzenbein
		Strafschoppen
	Masný Nehoda Ondruš Jurkemik Panenka	5 – 3	Bonhof Flohe Bongartz Hoeneß

De strafschoppenserie die uiteindelijk de beslissing bracht leeft vooral voort vanwege de strafschop die genomen werd door de Tsjecho-Slowaakse speler Panenka.

UEFA Europees kampioenschap voetbal Winnaar 1976
TSJECHO-SLOWAKIJE 1ste titel

Doelpuntenmakers

4 doelpunten

• Dieter Müller

2 doelpunten

• Ruud Geels
• Dragan Džajić

1 doelpunt

• Karol Dobiaš
• Zdeněk Nehoda
• Anton Ondruš
• Ján Švehlík
• František Veselý
• Willy van de Kerkhof
• Heinz Flohe
• Bernd Hölzenbein
• Josip Katalinski
• Danilo Popivoda

Eigen doelpunt

• Anton Ondruš (tegen Nederland)

Europees kampioenschap voetbal mannen

Bronnen, noten en/of referenties