Wikipedia:Dag uit de geschiedenis/november

Overzicht beheerpagina's

Elke dag van het jaar wordt op de hoofdpagina een overzicht gegeven van de belangrijkste gebeurtenissen op die dag in de geschiedenis. Deze pagina bevat de sjablonen met de belangrijkste gebeurtenissen per dag in de maand november.

1 november Allerheiligenvloed 1570 – Een watersnood teistert de Nederlandse en Belgische kust. Kernfusie 1952 – De Verenigde Staten detoneren de eerste waterstofbom. Europese Unie 1993 – Het Verdrag van Maastricht, officieel het Verdrag betreffende de Europese Unie, treedt in werking.	2 november Nederlandse Geloofsbelijdenis 1561 – De Waalse theoloog Guido de Brès brengt de Nederlandse Geloofsbelijdenis onder de aandacht van de Spaanse overheid. Balfour-verklaring 1917 – De Joden mogen van de Britten in Palestina een nationaal tehuis oprichten, mits de niet-Joden die daar al wonen in hun recht gelaten worden. Geschiedenis van Ethiopië 1930 – Haile Selassie wordt gekroond tot keizer van Ethiopië.
3 november Anglicanisme 1534 – Koning Hendrik VIII wordt hoofd van de Anglicaanse Kerk. Grondwetsherziening 1848 – De nieuwe Nederlandse Grondwet van Johan Rudolph Thorbecke wordt geproclameerd. Ruimtewedloop 1957 – De hond Laika wordt met de Sovjet-Russische Spoetnik 2 als eerste levende wezen in een baan om de Aarde gebracht.	4 november Tachtigjarige Oorlog 1576 – De Spaanse Furie verwoest de stad Antwerpen. Graf van Toetanchamon 1922 – Howard Carter ontdekt het graf van de Egyptische farao Toetanchamon. Volksrepubliek Hongarije 1956 – De Hongaarse Opstand wordt bloedig neergeslagen.
5 november Buskruitverraad 1605 – Katholieken proberen een bomaanslag te plegen in het parlementsgebouw in Londen. Benelux-parlement 1955 – De Benelux stelt de Raadgevende Interparlementaire Beneluxraad als parlement in. Android 2007 – Google geeft het Android-platform vrij en richt de Open Handset Alliance op.	6 november Slag bij Jemappes 1792 – Tijdens de Eerste Coalitieoorlog wordt bij Jemappes gevochten tussen Oostenrijkse en Franse revolutionaire legers. President van de Verenigde Staten 1860 – Abraham Lincoln wordt verkozen tot 16e president van de Verenigde Staten. Radio-omroep 1919 – Hanso Idzerda verzorgt de eerste publieke radio-uitzending in Nederland.
7 november Kernfysica 1908 – Ernest Rutherford slaagt er voor het eerst in om een atoom te isoleren. Oktoberrevolutie 1917 – De pantserkruiser Aurora lost een schot op het Winterpaleis en luidt daarmee de tweede omwenteling van de Russische Revolutie in. Sabena 2001 – De Belgische luchtvaartmaatschappij Sabena wordt failliet verklaard.	8 november Pacificatie van Gent 1576 – Ondertekening van de Pacificatie van Gent, die uiteindelijk leidt tot de Eerste Unie van Brussel. Radioactiviteit 1895 – Wilhelm Röntgen ontdekt de naar hem genoemde röntgenstraling. Operatie Torch 1942 – Tijdens de Tweede Wereldoorlog landen de geallieerden in Marokko en Algerije.
9 november Duitse Keizerrijk 1918 – De Duitse keizer Wilhelm II wordt gedwongen af te treden. Ontvoering van Freddy Heineken 1983 – Freddy Heineken en zijn chauffeur worden ontvoerd. Duits-Duitse grens 1989 – Met de val van de Berlijnse Muur begint die Wende.	10 november Monarchie van België 1926 – In Brussel wordt het kerkelijk huwelijk tussen de Belgische kroonprins Leopold en de Zweedse prinses Astrid voltrokken. Het burgerlijk huwelijk werd op 4 november in Stockholm gesloten. Sesamstraat 1969 – Eerste uitzending van het kinderprogramma Sesame Street op de Amerikaanse televisie. Zionisme 1975 – De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties neemt resolutie 3379 aan, die stelt dat zionisme een vorm van racisme en discriminatie is. Deze resolutie werd in 1991 ingetrokken.
11 november Wapenstilstandsdag 1918 – De Franse bevelvoerder Ferdinand Foch en vertegenwoordigers van Duitsland komen een staakt-het-vuren overeen, het feitelijke einde van de Eerste Wereldoorlog. Neurologie 1935 – De Portugese neuroloog António Egas Moniz voert de allereerste lobotomie uit. Kabeltreinramp in Kaprun 2000 – In het Oostenrijkse Kaprun ontstaat brand in een rijtuig van een kabeltrein. 155 personen overleven de ramp niet.	12 november Veldtocht van Napoleon naar Rusland 1812 – Het leger van Napoleon trekt zich terug uit Moskou en begint de oversteek van de Berezina. Sovjet-Unie 1927 – Leon Trotski wordt uit de Communistische Partij van de Sovjet-Unie gezet. Stalin is nu feitelijk alleenheerser. Geschiedenis van Afghanistan 2001 – De taliban worden verdreven uit Kabul.
13 november Helikopter 1907 – De Franse fietsenmaker Paul Cornu maakt de eerste helikoptervlucht ter wereld. Saturnus 1980 – Voyager 1 stuurt de eerste close-ups van Saturnus naar de Aarde. Vulkaanuitbarsting 1985 – Een uitbarsting van de vulkaan Nevado del Ruiz in Colombia veroorzaakt een aardverschuiving die de plaats Armero onder modder bedelft.	14 november Publieke omroep 1922 – Eerste radio-uitzendingen door de BBC. Apolloprogramma 1969 – NASA lanceert de Apollo 12. Koptisch-Orthodoxe Kerk 1971 – Nazir Gayed Roufial wordt als Shenouda III paus van de Koptisch-Orthodoxe Kerk van Alexandrië.
15 november Eddy Treijtel 1970 – Tijdens de derby Sparta-Feyenoord schiet Eddy Treijtel een meeuw uit de lucht. Deltawerken 1971 – Koningin Juliana opent de Haringvlietdam tussen Voorne en Goeree. Politiek 1946 – De overeenkomst van Linggadjati wordt gesloten: politiek akkoord tussen de Nederlandse regering en de leiding van de eenzijdig uitgeroepen Republik Indonesia.	16 november Verenigde Staten 1776 – De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden biedt de Amerikanen als eerste land ter wereld hulp in hun Onafhankelijkheidsoorlog. Elektronica 1904 – John Ambrose Fleming vraagt patent aan op de door hem uitgevonden elektronenbuis. Kneppelfreed 1951 – In Leeuwarden wordt een demonstratie hardhandig uiteen geslagen.
17 november Suezkanaal 1869 – Ingebruikname van het Suezkanaal, dat de Middellandse Zee met de Rode Zee verbindt. Computermuis 1970 – Douglas Engelbart verkrijgt het octrooi op de computermuis. Val van het communisme 1989 – In Tsjecho-Slowakije begint de Fluwelen Revolutie.	18 november Geschiedenis van Noorwegen 1905 – Na het ontbinden van de unie tussen Zweden en Noorwegen wordt de Deense prins Karel als Haakon VII koning van Noorwegen. Sekte 1978 – De leden van de Peoples Temple worden door hun leider Jim Jones gedwongen zelfmoord te plegen. Wie weigert, wordt doodgeschoten. Brand in metrostation 1987 – In het station King's Cross St. Pancras van de metro van Londen breekt een grote brand uit.
19 november Pelé 1969 – In een wedstrijd tussen de Braziliaanse voetbalclubs Santos en Vasco da Gama maakt Pelé zijn duizendste doelpunt. Gasramp 1984 – In een voorstad van Mexico-Stad ontploffen vier grote en diverse kleinere lpg-opslagtanks. Milli Vanilli 1990 – Het popduo Milli Vanilli moet de in februari gewonnen Grammy Award voor beste nieuwe artiest teruggeven, nadat gebleken is dat de leden nooit zelf gezongen hebben.	20 november Geschiedenis van Mexico 1910 – Het Plan van San Luis Potosí zet de Mexicaanse Revolutie in gang. Britse monarchie 1947 – De Britse prinses Elizabeth trouwt met Philip Mountbatten. Microsoft Windows 1985 – Microsoft brengt Windows 1.0 op de markt.
21 november Thomas Edison 1877 – Thomas Edison maakt zijn uitvinding van de fonograaf bekend. *Brittanic* 1916 – Het hospitaalschip Britannic zinkt naar de bodem van de Egeïsche Zee. ARPANET 1969 – De interface message processors van UCLA en Stanford worden als eerste computers aangesloten op het ARPANET.	22 november Charles de Gaulle geboren 1890 – De Franse militair en politicus Charles de Gaulle wordt geboren in Rijsel. Geschiedenis van Spanje 1975 – Twee dagen na de dood van dictator Francisco Franco wordt in Spanje de monarchie hersteld. De kleinzoon van de laatste koning komt als Juan Carlos I op de troon. Spookeiland 2012 – Australische onderzoekers ontdekken dat Sandy Island, al staat het op diverse kaarten vermeld, feitelijk niet bestaat.
23 november Groothertogdom Luxemburg 1890 – Met het overlijden van koning Willem III komt er een eind aan de personele unie tussen Nederland en Luxemburg, waar op grond van de Salische Wet alleen een (niet-aanwezige) mannelijke troonsopvolger in aanmerking zou komen. Radio Bruxelles 1923 – Eerste uitzending door de eerste Belgische radio-omroep. De omroep werd mede gerealiseerd door SBR, een fabrikant van radiotoestellen. *De Waarheid* 1940 – In een oplage van 6000 exemplaren verschijnt de verzetskrant De Waarheid, het latere partijblad van de Communistische Partij van Nederland.	24 november Ontdekkingsreizen 1642 – Abel Tasman ontdekt Van Diemensland, het tegenwoordige Tasmanië. Evolutietheorie 1859 – Eerste uitgave van The Origin of Species door Charles Darwin. Lee Harvey Oswald 1963 – Terwijl hij wordt overgebracht naar de gevangenis, wordt de vermoedelijke moordenaar van president John F. Kennedy doodgeschoten door nachtclubeigenaar Jack Ruby.
25 november The Mousetrap 1952 – Première van The Mousetrap van Agatha Christie, dat nog steeds dagelijks wordt opgevoerd en daarmee het langst lopende toneelstuk ter wereld is. Geschiedenis van Suriname 1975 – Suriname verlaat het Koninkrijk der Nederlanden en wordt onafhankelijk. Sneeuwstorm van 2005 2005 – Een sneeuwstorm veroorzaakt een chaos in Nederland: gestrande reizigers, honderden kilometers file die deels tot de volgende ochtend aanhouden en duizenden huishoudens zonder stroom.	26 november *Alice in Wonderland* 1862 – Lewis Carroll stuurt het verhaal Alice's Adventures Under Ground naar de tien jaar oude Alice Liddell. *Casablanca* 1942 – In New York gaat de film Casablanca, met in de hoofdrollen Humphrey Bogart en Ingrid Bergman, in première. Goed doel 1962 – Mies Bouwman presenteert Open het Dorp, een inzamelingsactie op televisie en radio die in 23 uur ruim 21 miljoen gulden oplevert.
27 november Kruistochten 1095 – Paus Urbanus II roept tijdens de Synode van Clermont op tot de eerste Kruistocht. Loonarbeid 1968 – In Nederland wordt het minimumloon ingevoerd, op dat moment 100 gulden (€ 45,38) per week. Lærdalstunnel 2000 – In Noorwegen wordt de Lærdalstunnel geopend, met iets meer dan 24,5 kilometer de langste autotunnel ter wereld.	28 november Royal Society 1660 – Op voordracht van Christopher Wren wordt in Londen de Royal Society of London for the Improvement of Natural Knowledge opgericht. Margaret Thatcher 1990 – Margaret Thatcher treedt af als premier van het Verenigd Koninkrijk. Viscositeit 2000 – De achtste druppel in het pekdruppelexperiment valt, ruim 12 jaar na de vorige.
29 november Resolutie 181 1947 – De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties besluit Palestina te verdelen tussen Arabieren en Joden. Ellis Island 1954 – De immigratiefaciliteiten op Ellis Island in de haven van New York, waar sinds 1892 meer dan 12 miljoen immigranten de Verenigde Staten binnengekomen zijn, worden gesloten. Moiwana 1986 – Het Surinaamse leger richt een bloedbad aan in het Aucaanse dorp Moiwana.	30 november Soeverein vorstendom der Verenigde Nederlanden 1813 – Landing van de Prins van Oranje bij Scheveningen. Verenigde Naties 1962 – U Thant wordt secretaris-generaal van de Verenigde Naties. Achille Lauro 1994 – Aan boord van de Achille Lauro breekt brand uit. Op 2 december verdwijnt het passagiersschip onder de golven.