Werelderfgoedlijst voor documenten

De Werelderfgoedlijst voor documenten van UNESCO is een onderdeel van het Memory of the World-programma, een internationaal initiatief begonnen in 1992 om collectief geheugenverlies tegen te gaan door op te roepen tot conservatie van waardevolle archieven en bibliotheken.

Ontstaan en geschiedenisBewerken

Tijdens de tweede vergadering van het International Advisory Committee in 1995, in Parijs, werden aanbevelingen gedaan om de Werelderfgoedlijst voor Documenten te creëren. Men besprak er de principes voor een dergelijke lijst en de basiscriteria voor de evaluatie van documenten. Op de derde vergadering, in Tasjkent, in 1997, werden de eerste documenten (in totaal 38) ingeschreven op de Lijst. Tijdens de een-na-laatste vergadering, in 2017, werden 78 documenten toegevoegd aan de Lijst. Bij de laatste vergadering zijn er 64 items bijgeschreven op het internationale Memory of the World register^[1].

Werelderfgoedlijst voor documentenBewerken

AlbaniëBewerken

Codex Purpureus Beratinus (2005)

ArgentiniëBewerken

Documenten van de Onderkoning van Río de la Plata (1997)
Nationaal Archief, Buenos Aires

ArmeniëBewerken

Manuscriptencollectie van het Mashtots-Matenadaran (1997)
Mashtots-onderzoeksinstituut voor oude handschriften, Jerevan

AustraliëBewerken

Endeavour Journal van James Cook (2001)
National Library of Australia, Canberra
Mabo Case Manuscripts (2001)
National Library of Australia, Canberra

AzerbeidzjanBewerken

Middeleeuwse manuscripten over geneeskunde en farmacie (2005)

BarbadosBewerken

Documentair erfgoed van slaven in de Caraïben (2003)

BelgiëBewerken

Zakenarchief van het Officina Plantiniana (2001)
Plantin-Moretusmuseum, Antwerpen
Archieven van de Insolvente Boedelskamer (2009)
Stadsarchief Felixarchief, Antwerpen
Archieven van de Universiteit Leuven (1425-1797) (2013)
KU Leuven en Rijksarchief te Leuven, Leuven
Het Mundaneum (2013)
Archiefcentrum van de Federatie Wallonië-Brussel, Bergen

BeninBewerken

Koloniale archieven (1997)
National Archives, Porto Novo

BraziliëBewerken

Collectie van de keizer: buitenlandse en Braziliaanse fotografie in de 19e eeuw (2003)

ChiliBewerken

Mensenrechtenarchief (2003)
Jezuïeten van Amerika (2003)

ChinaBewerken

Traditionele Muziek Geluidsarchieven (1997)
Music Research Institute, Chinese Academy of Arts, Beijing
Stukken van het secretariaat van de Qing's (1999)
First Historical Archives of China, Palace Museum, Beijing
Oude Nakhi Dongba Literatuur manuscripten (2003)
Gouden Lijsten van de Qing Dynastie Keizerlijke onderzoek (2005)

ColombiaBewerken

Negros y Esclavos Archieven (2005)

CubaBewerken

José Martí Pérez Fonds (2005)

CuraçaoBewerken

Catecismo Corticu (2009)

DenemarkenBewerken

Archieven van de Deense overzeese handelscompagnieën (1997)
Deens nationaal archief, Kopenhagen
Linné-collectie (1997)
Deense nationale bibliotheek van natuurwetenschappen en geneeskunst, Kopenhagen
Manuscripten en correspondentie van Hans Christian Andersen (1997)
Handschriftenafdeling, Det Kongelige Bibliotek, Kopenhagen
Søren Kierkegaard Archieven (1997)
Handschriftenafdeling, Det Kongelige Bibliotek, Kopenhagen

De Gutenberg-Bijbel van het Library of Congress

DuitslandBewerken

Vroege cilinderopnamen van de muziektradities van de wereld (1893-1952) in het Berlin Phonogramm-Archiv (1999)
Phonogrammarchiv, Museum of Ethnology, Berlijn
Symfonie nº 9 in d, op. 125 van Ludwig van Beethoven (2001)
Staatsbibliothek zu Berlin
Literaire erfenis van Goethe (2001)
Goethe-Schiller-Archiv, Weimar
42-regelige Gutenbergbijbel (2001)
Niedersächsische Staats- und Universitätsbibliothek, Göttingen
Metropolis film (2001)
Friedrich Wilhelm Murnau Foundation, Wiesbaden
Geïllumineerde manuscripten van de Ottoonse periode gemaakt in het klooster van Reichenau (2003)
Kinder- und Hausmärchen (2005)
Nibelungenlied (2009)
archief International Tracing Service (2013)

EgypteBewerken

Mémoire du Canal de Suez (1997)
Bureau Culturel, Ambassade de la République Arabe d’Egypte, Parijs
Deeds of Sultans and Princes (2005)

EthiopiëBewerken

Treasures from National Archives and Library Organizations (1997)
National Archives and Library, Addis Ababa

FilipijnenBewerken

Philippine Paleographs (Hanunoo, Buid, Tagbanua and Pala'wan) (1999)
National Museum, Manilla
Radio-uitzending van de People Power Revolutie (2003)

FinlandBewerken

A.E. Nordenskiöldcollectie (1997)
Universiteitsbibliotheek, Helsinki
Radziwiłł-archief en collectie van de bibliotheek van Njasvizj (2009)
Nationale Bibliotheek van Finland, Helsinki
Gedeeld erfgoed met Litouwen, Oekraïne, Polen, Rusland en Wit-Rusland
Archief van het Skolt-Samische dorp Suonjel Suenjel (2015)
Nationaal Archief van Finland, Inari

Declaratie van de rechten van de mens en de burger

FrankrijkBewerken

Verklaring van de rechten van de mens en de burger (1789-1791) (2003)
Toespraak van generaal De Gaulle op 18 juni 1940 (2005)
Lumière films (2005)
Invoering van het metrisch systeem in 1790-1837 (2005)
Tapijt van Bayeux (2007)
Bibliotheek van Beatus Rhenanus (2011)
Humanistische Bibliotheek, Sélestat

HongarijeBewerken

Kálmán Tihanyi's 1926 Patent Applicatie "Radioskop" (2001)
National Archives of Hungary, Budapest
Bibliotheca Corviniana-collectie (2005)

IndiaBewerken

I.A.S. Tamil Medische Manuscriptencollectie (1997)
Institute of Asian Studies, Tamil Nadu
Saiva Manuscripts in Pondicherry (2005)

IsraëlBewerken

Getuigenisbladencollectie Yad Vashem (2013)
Jeruzalem

ItaliëBewerken

De Malatesta Novello-bibliotheek (2005)
Biblioteca Malatestiana, Cesena

KazachstanBewerken

Collectie van manuscripten van Khoja Ahmed Yasawi (2003)
Audiovisuele documenten van de internationale antinucleaire beweging “Nevada-Semipalatinsk” (2005)

KoreaBewerken

Annalen van de Joseondynastie (1997)
Archieven van het Bloedbad van Gwangju (2011)
Jikji, het tweede deel van "Anthology of Great Buddhist Priests' Zen Teachings" (2001)
Bibliothèque nationale de France, Parijs
Dongeuibogam: Principes en Praktijk van Oosterse Medicijn (2009)
Houtblokken van Tripitaka Koreana en diverse boeddhistische geschriften (2007)
Hunmin Chongum manuscript (1997)
Gansong Art Museum, Seoul
Ilseongnok: Notities van Dagelijkse Reflecties (2011)
Seungjeongwon Ilgi, de Dagboeken van het Koninklijke Secretariaat (2001)
Gyujanggak Bibliotheek en Seoul National University, Seoul
Uigwe: De Koninklijke Protocollen van de Joseondynastie (2007)

LetlandBewerken

Dainu skapis - Kabinet van volksmuziek (2001)
Archives of Latvian Folklore, Riga

LitouwenBewerken

Radziwiłł-archief en collectie van de bibliotheek van Njasvizj (2009)
Staatshistorisch Archief van Litouwen, Vilnius
Gedeeld erfgoed met Finland, Oekraïne, Polen, Rusland en Wit-Rusland

LibanonBewerken

Commemorative stela of Nahr el-Kalb, Mount Lebanon (2005)
Het Fenicisch alfabet (2005)

LuxemburgBewerken

Family of Man (2003)

MaleisiëBewerken

Correspondence of the late Sultan of Kedah (1882-1943) (2001)
National Archives of Malaysia, Alor Setar
Hikayat Hang Tuah (2001)
National Library of Malaysia, Kuala Lumpur
Sejarah Melayu (the Malay Annals) (2001)
Institute of Language and Literature, Kuala Lumpur

MauritiusBewerken

Records of the French Occupation of Mauritius (1997)
Mauritius Archives, Petite Rivière, Port Louis

MexicoBewerken

Collectie van Mexicaanse Codices (1997)
National Library of Anthropology and History, Mexico-Stad
Codices van de Oaxaca vallei (1997)
National Archives, Mexico-Stad
Codex Techaloyan uit Cuajimalpaz (1997)
National Archives, Mexico-Stad
Los olvidados film door Luis Buñuel (2003)
Filmoteca de la UNAM, Mexico
Biblioteca Palafoxiana (2005)

NamibiëBewerken

Letter Journals of Hendrik Witbooi (2005)

NederlandBewerken

La Galigo-manuscript (2011)
Universiteitsbibliotheek Leiden
Kroniek van Diponegoro - het autobiografische manuscript van de Javaanse prins Diponegoro (1755-1855) (2013)
Universiteitsbibliotheek Leiden, KITLV-collectie.
Archief van de Middelburgsche Commercie Compagnie (MCC) (2011)
Zeeuws Archief, Middelburg
Ets Haim-bibliotheek – Livraria Montezinos (2003)
Portugees-Israëlietische Synagoge, Amsterdam
Archieven van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (2003)
Nationaal Archief, Den Haag
Dagboek van Anne Frank (2009)
Anne Frank Huis, Amsterdam
Collectie Jean Desmet (2011)
Archieven van de West-Indische Compagnie (2011)^[2]
Manifest van de Communistische Partij en eerste deel van Marx' persoonlijke exemplaar van Het Kapitaal (2013)
Het Utrechts Psalter, een geïllumineerd handschrift uit de negende eeuw (2015)
Universiteitsbibliotheek Utrecht
The Language Archive, audio- en video-opnames en teksten van en over (bedreigde) talen (2015)
Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek, Nijmegen
Filosofische nalatenschap van Ludwig Wittgenstein (2017), Noord-Hollands Archief Haarlem
Westerborkfilm, filmopnames deportatiekamp (2017)
Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, Hilversum
Archief van Aletta Jacobs (2017)^[3]
Atria, Amsterdam
Amsterdams Notarieel Archief (2017)^[4]
Panji-manuscripten (2017)^[5]
Universiteitsbibliotheek Leiden
De Digitale Stad (2023)^[6]
Waag Futurelab, Amsterdam Museum, Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, Koninklijke Bibliotheek
Erasmus Collectie Rotterdam (2023)^[7]
Bibliotheek Rotterdam
Hikayat Aceh (2023)^[8]
Universiteitsbibliotheek Leiden
Documentair erfgoed van de tot slaaf gemaakte mensen van de Nederlandse Caraïben en hun nazaten (2023)^[9]
Nationaal Archief Suriname, Nationaal Archief Curaçao, National Archaeological Anthropological Memory Management (Curaçao), de overheid van Sint Maarten en het Nationaal Archief Nederland

Nieuw-ZeelandBewerken

Verdrag van Waitangi (1997)
Archives, Wellington
The 1893 Women's Suffrage Petition (1997)
Archives, Wellington

NoorwegenBewerken

Het lepra-archief van Bergen (2001)
Stadsarchief en Regionaal Staatsarchief van Bergen, Bergen
Henrik Ibsen: Een poppenhuis (2001)
Nationale Bibliotheek van Noorwegen, Oslo
Roald Amundsens Zuidpoolexpeditie (1910-1912) (2005)
Noors Filminstituut, Oslo
Thor Heyerdahlarchief (2011)
Kon-Tiki Museum, Oslo & Nationale Bibliotheek van Noorwegen, Oslo
Sophus Tromholtcollectie (2013)
Universiteit van Bergen, Bergen
De Castbergiaanse kinderwetten van 1915 (2017)
Archief van de Storting, Oslo

OekraïneBewerken

Collection of Jewish Musical Folklore (1912-1947) (2005)
Radziwiłł-archief en collectie van de bibliotheek van Njasvizj (2009)
Centraal Staatshistorisch Archief van Oekraïne, Kiev
Gedeeld erfgoed met Finland, Litouwen, Polen, Rusland en Wit-Rusland

OezbekistanBewerken

Holy Koran Mushaf of Othman (1997)
The Muslim Board of Uzbekistan, Tashkent
Collection of the Al-Biruni Institute of Oriental Studies (1997)
Academy of Sciences, Tashkent

OostenrijkBewerken

Vienna Dioscurides (1997)
Österreichische Nationalbibliothek, Wenen
Slotakte van het Congres van Wenen (1997)
Oostenrijks staatsarchief, Wenen
Historical Collections (1899-1950) (1999)
Phonogrammarchiv, Austrian Academy of Sciences, Wenen
Papyrus Erzherzog Rainer (2001)
Österreichische Nationalbibliothek, Wenen
Schubert-collectie (2001)
Bibliotheek van Wenen
Atlas Blaeu-Van der Hem
Österreichische Nationalbibliothek (2003)
Brahms-collectie (2005)
Collectie van Gotische architectuurtekeningen (2005)
Filosofische nalatenschap van Ludwig Wittgenstein
Österreichische Nationalbibliothek

PakistanBewerken

Documenten van Mohammed Ali Jinnah (1999)
Nationaal archief, Islamabad

PolenBewerken

Nicolaas Copernicus' boek "De revolutionibus orbium coelestium" (1999)
Jagiellonische Bibliotheek, Jagiellonische Universiteit, Kraków
Archieven van het Getto van Warschau (Archieven van Emanuel Ringelblum) (1999)
Jewish Historical Research Institute, Warschau
De meesterwerken van Frédéric Chopin (1999)
The Fryderyk Chopin Society, Warschau
De algemene Warschau-Confederatie (2003)
21 eisen van MKS, Gdańsk, augustus 1980. De geboorte van de vakbond Solidarność (2003)
Radziwiłł-archief en collectie van de bibliotheek van Njasvizj (2009)
Centraal Archief voor Historische Werken (Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie (AGAD)), Warschau
Gedeeld erfgoed met Finland, Litouwen, Oekraïne, Rusland en Wit-Rusland

PortugalBewerken

De brief van Pêro Vaz de Caminha, 1500. (2005)
De eerste reis om de wereld van Fernãõ de Magalhães en Juan Sebastián Elcano 1519-1522 (2023)^[10] Arquivo Nacional da Torre do Tombo in Portugal, Archivo General de Indias in Spanje, Yale University Library in de Verenigde Staten en de Universiteitsbibliotheek Leiden

RuslandBewerken

Archangel-evangelie van 1092 (1997)
Russische Staatsbibliotheek, Moskou
Khitrovo-evangelie (1997)
Russische Staatsbibliotheek, Moskou
Slavische publicaties uit de 15e eeuw in cyrillisch schrift (1997)
Russische Staatsbibliotheek, Moskou
Krantencollecties (1997)
Russische Staatsbibliotheek, Moskou
Maps of the Russian empire and its collection of the 18th century (1997)
Russische Staatsbibliotheek, Moskou
Russian posters of the end of the 19th and early 20th centuries (1997)
Russische Staatsbibliotheek, Moskou
Historische verzamelingen (1889-1955) van het St. Petersburg Phonogram-archief (2001)
Instituut voor Russische Literatuur en Russische Academie van Wetenschappen, Sint-Petersburg
Radziwiłł-archief en collectie van de bibliotheek van Njasvizj (2009)
Bibliotheek van de Russische Academie van Wetenschappen, Sint-Petersburg
Wetenschapsbibliotheek van de Staatsuniversiteit van Moskou, Moskou
Gedeeld erfgoed met Finland, Litouwen, Oekraïne, Polen en Wit-Rusland

Saoedi-ArabiëBewerken

Vroegste islamitische Koefische inscriptie (2003)

SenegalBewerken

Frans-West-Afrika (AOF) (1997)
Nationaal Archief, Dakar

ServiëBewerken

Nikola Tesla's archief (2003)
Miroslav-evangelie – Handschrift uit 1180 (2005)

Sint MaartenBewerken

Route/Root to Freedom: A case study of how enslaved Africans gained their freedom on the dual national island of Sint Maarten/Saint Martin (2017)

SlowakijeBewerken

Illuminated Codices from the Library of the Bratislava Chapter House (1997)
Nationaal archief, Bratislava
Verzameling van Bašagić van islamitische manuscripten (1997)
Universiteitsbibliotheek, Bratislava

TadzjikistanBewerken

De verzamelde dichtwerken van Nezam ed-Din Ubeidollah Zakani (Perzisch: خواجه نظام‌الدین عبیدالله زاکانی) (2003)
De sonnetten (gazaliat) van Hafez (Perzisch: حافظ) uit de 14e eeuw (2003)

TanzaniaBewerken

Archieven van Duits-Oost-Afrika
Nationaal Archief van Tanzania, Dar es Salaam (2003)
Verzameling van Arabische manuscripten en boeken (2003)

ThailandBewerken

Inscriptie van koning Ramkhamhaeng de Grote (2003)

Trinidad en TobagoBewerken

Werken van Derek Walcott (1997)
Centrale bibliotheek van de Universiteit van West-Indië, St. Augustine (Trinidad)
Bibliotheek en archief van Eric Williams (1999)
Centrale bibliotheek van de Universiteit van West-Indië, St. Augustine (Trinidad)
Werken van Cyril Lionel Robert James (2005)

TurkijeBewerken

Het koninklijk archief van Hattusa in spijkerschrifttafels (2001)
Archeologisch museum van Istanboel en Museum van Anatolische beschavingen in Ankara
Archief van het Turkse geologische instituut Kandilli (2001)
Universiteit van Bogaziçi, Istanboel
Werken van Avicenna
Bibliotheek van de Soleiman-moskee in Istanboel (2003)

UruguayBewerken

Oorspronkelijke geluidsopnamen (1913-1935) van Carlos Gardel
Verzameling van Horacio Loriente (2003)

VenezuelaBewerken

Werken van Simón Bolívar (1997)
Nationale Archieven, Caracas
Verzameling van Latijns-Amerikaanse fotografie van de 19e eeuw (1997)
Nationale Bibliotheek van Venezuela, Caracas

Verenigd KoninkrijkBewerken

Origineel exemplaar van de film The Battle of the Somme (2005)
Imperial War Museum, Londen
Magna Carta (2009)
British Library, Londen

Verenigde StatenBewerken

Universalis cosmographia secundum Ptholomaei traditionem et Americi Vespucii aliorumque Lustrationes door Martin Waldseemüller (2005)
Library of Congress, Washington D.C.

Wit-RuslandBewerken

Radziwiłł-archief en collectie van de bibliotheek van Njasvizj (2009)
Nationaal Historisch Archief van Wit-Rusland, Minsk
Centrale Wetenschapsbibliotheek van de Nationale Academie van Wetenschappen van Wit-Rusland, Minsk
Nationale Bibliotheek van Wit-Rusland, Minsk
Presidentiële Bibliotheek van de Republiek Wit-Rusland, Minsk
Gedeeld erfgoed met Finland, Litouwen, Oekraïne, Polen en Rusland