Wendingen

tijdschrift over vormgeving en architectuur

Wendingen, maandblad voor bouwen en sieren was een Nederlands architectuur- en kunsttijdschrift dat van 1918 tot 1933 werd uitgegeven, eerst door de Amsterdamse uitgeverij De Hooge Brug (Henri Wiessing) en vanaf 1924 door de uitgeverij C.A. Mees in Santpoort (Mea Verwey en Conno Mees).

Wendingen
Wendingen 1921-11, 1ste van 8 F.L.Wright uitgaven (omslag El Lissitzky)
Wendingen 1921-11, 1ste van 8 F.L.Wright uitgaven (omslag El Lissitzky)
Genre architectuur en kunst
Frequentie maandelijks
Formaat 33 × 33 cm
Eerste editie 1918-1
Laatste editie 1931-11/12 (1933)
Land(en) Nederland
Hoofdredacteur H.Th. Wijdeveld
Uitgeverij(en) De Hooge Brug e.a.
Portaal  Portaalicoon   Media

Geschiedenis

bewerken

Als orgaan van het architectuurgenootschap Architectura et Amicitia was het de belangrijkste spreekbuis van de Amsterdamse School (expressionistische architectuur). Doel van Wendingen was de esthetische kwaliteit van de architectuur te verhogen en een inspiratiebron te zijn voor de leden van A et A, maar ook voor abonnees uit heel Nederland en het buitenland. In totaal verschenen er 116 afleveringen, met een oplage van 650 tot 1300 exemplaren per aflevering.

Hoofdredacteur was de architect Hendrik Wijdeveld, die een belangrijke rol speelde met betrekking tot de inhoud, vormgeving en typografie. Vele architecten en kunstenaars leverden bijdragen aan het tijdschrift. Redacteur J.L.M. (Mathieu) Lauweriks, architect en boekbandontwerper, ontwierp de omslag van het eerste nummer van januari 1918 en bewaakte de eenheid in de vormgeving van het blad.

Ondanks de band met Architectura et Amicitia beperkte de inhoud van Wendingen zich niet tot de architectuur. Er werd ook aandacht besteed aan beeldende kunst en toegepaste kunst. Het tijdschrift, dat gedrukt werd bij onder meer de gespecialiseerde drukkerij 'Volharding' in Amsterdam, werd beroemd door het artistieke niveau (inhoud en vormgeving) en het opmerkelijke vierkante formaat.

Lijst met thema's en omslagen van Wendingen, 1918-1931

bewerken
 
Eerste uitgave 1918-1, architectuur en kunst (omslag J.L.M.Lauweriks). Wendingen hoofdthema (expressionistische architectuur) tegen De Stijl uit 1917 (kubistische architectuur).
 
Wendingen 1918-2, architectuur en kunst (omslag M.de Klerk). M.de Klerk: 6 uitgaven en 3 omslagen.
 
Wendingen 1924-11/12, Kristallen (omslag B.Essers). Inspiratiebron voor de expressionistische architectuur. Zie ook uitgave over Schelpen.
 
Omslag 1921 door C.A. Lion Cachet
 
Omslag 1929 door Chris Lebeau
 
Omslag 1931
door Jessurun de Mesquita

Wendingen is vooral bekend vanwege zijn bijzondere omslagen. Bijna elk nummer is ontworpen door een afzonderlijke ontwerper.

Serie 1 Nummer Thema Omslagontwerp Omslag
1918 1 (jan.) Architectuur / Toegepaste kunst Mathieu Lauweriks  
1918 2 (feb.) Architectuur / Beeldhouwkunst Michel de Klerk  
1918 3 (maart) Architectuur / Beeldhouwkunst Hildo Krop
1918 4 (april) Architectuur / Toegepaste kunst Cornelis Blaauw  
1918 5 (mei) Architectuur Richard Roland Holst  
1918 6 (juni) Architectuur / Beeldhouwkunst H.A. van Anrooy
1918 7 (juli) Amsterdamsche School E.J. Kuipers  
1918 8 (aug.) Het Park Meerwijk te Bergen C.A. Lion Cachet  
1918 9 (sept.) Beeldhouwkunst Jan Sluijters
1918 10 (oct.) Architectuur Samuel Jessurun de Mesquita  
1918 (11-)12 (dec.) Jan Toorop-nummer Willem van Konijnenburg  
Serie 2 Nummer Thema Omslagontwerp Omslag
1919 1 Oosterse kunsten Karel de Bazel  
1919 2 Onze tijd & Michel de Klerk Toon (=Tom) Poggenbeek  
1919 3 Dansen Jan Sluijters
1919 4 Architectuur Pauline Bolken
1919 5 Kunst in de reclame Jan Bertus Heukelom
1919 6 Interieurontwerpen Johan Luger
1919 7-8 Houtsnedennummer Richard Roland Holst  
1919 9-10 Tooneel Jan Toorop  
1919 11 Architectuur Hildo Krop
1919 12 Architectuur Guillaume la Croix  
Serie 3 Nummer Thema Omslagontwerp Omslag
1920 1 (jan.) Beeldhouwkunst van heden Bernard Essers  
1920 2 Het werk van Gustav Klimt Tjerk Bottema  
1920 3-4 Volkswoningbouw Michel de Klerk  
1920 5 De kunst der Hongaren Jozef Cantré
1920 6-7 Maskers Richard Roland Holst  
1920 8-9 Josef Hoffmann Hendrik van den Eijnde  
1920 10 Het werk van Erich Mendelsohn Hendrik Wijdeveld
1920 11-12 Het ontwerp van het Gemeente-Museum te
's-Gravenhage door H.P. Berlage
Jacob Jongert  
Serie 4 Nummer Thema Omslagontwerp Omslag
1921 1-2 Het werk van Willem van Konijnenburg Hendrik Wijdeveld
1921 3 Oost-Aziatische kunst uit de Pertrucci-collectie te Amsterdam Michel de Klerk  
1921 4-5 Het werk der afgevaardigde leden van Architectura et Amicitiae Richard Roland Holst  
1921 6 Teekeningen en foto's van een landhuis te Oostvoorne Jaap Gidding
1921 7-8 De marionet C.A. Lion Cachet  
1921 9-10 Internationale theatertentoonstelling Amsterdam 1922 Frits Lensvelt  
1921 11 Frank Lloyd Wright El Lissitzky  
1921 12 Nieuwe Rijksacademiegebouw te Amsterdam Jan Duiker & Bernard Bijvoet  
Jaar
1922 niet verschenen
Serie 5 Nummer Thema Omslagontwerp Omslag
1923 1 Glas-in-loodramen van R.N. Roland Holst Jacob Jongert  
1923 2 Reclamebilletten van Nederlandse kunstenaars Jan Sluijters
1923 3 Hooge gebouwen in de handelscentra van Europa en Amerika Johan Polet
1923 4 Middenstandswoningbouw in het uitbreidingsplan "Zuid" te Amsterdam Albert Klijn
1923 5-6 Werk van den Nederlandschen beeldhouwer Joseph Mendes da Costa Joseph Mendes da Costa  
1923 7 Bouwwerken, uitgevoerd door de Afdeeling gebouwen van
den Dienst der Publieke Werken der Gemeente Amsterdam
Anton Kurvers  
1923 8-9 Schelpen[1] Richard Roland Holst  
1923 10 De exlibris van Nederlandsche kunstenaars Bernard Essers  
1923 11-12 Uitgevoerde projecten der architecten C.J. Blaauw,
J. Crouwel en J.M. Luthmann
Samuel Jessurun de Mesquita  
Serie 6 Nummer Thema Omslagontwerp Omslag
1924 1 Beeldhouwwerken van Nederlandse kunstenaars Jan Havermans
1924 2 Reisschetsen en studies van Michel de Klerk Louise Beijerman
1924 3 Werk van Hermann Finsterlin Hermann Finsterlin
1924 4-5 Onuitgevoerde architectonische projecten van M. de Klerk Margaret Staal-Kropholler
1924 6 Eileen Gray Hendrik Wijdeveld
1924 7 De Klerk - portretten Tine Baanders
1924 8 Raadhuis-ontwerp en uitgevoerde werken van architect W.M. Dudok Willem Dudok
1924 9-10 M. de Klerk - uitgevoerde bouwwerken Tine Baanders
1924 11-12 Kristallen Bernard Essers  
Serie 7 Nummer Thema Omslagontwerp Omslag
1925 1 De Mesquita Samuel Jessurun de Mesquita  
1925 2 Beeldhouwwerken van Hildo Krop Hildo Krop
1925 3-9 The life-work of the American Architect Frank Lloyd Wright H.T. Wijdeveld &
Frank Lloyd Wright
1925 10 Meubelen - M. de Klerk Fokko Mees
1925 11-12 P. Kramer's Bijenkorf Julius Luthmann
Jaar
1926 niet verschenen
Serie 8 Nummer Thema Omslagontwerp Omslag
1927 1 Beeldhouwwerk Johan Polet
1927 2 Interieurkunst Otto B. de Kat
1927 3 Het Vlaamsche Volkstooneel - Johan de Meester junior Anton Kurvers  
1927 4 Denemarken Samuel Jessurun de Mesquita  
1927 5 Zweden Samuel Jessurun de Mesquita  
1927 6-7 Amsterdam West Jan Snellebrand
1927 8 Zweden II Samuel Jessurun de Mesquita  
1927 9-10 Oostenrijk Christa Ehrlich
1927 11 Afdeeling Gebouwen Publieke Werken Amsterdam P.L. Marnette  
1927 12 Grafiek Tine Baanders
Serie 9 Nummer Thema Omslagontwerp Omslag
1928 1 Architect W.M. Dudok te Hilversum Hendrik Wouda  
1928 2 Techniek en kunst W.H. Gispen
1928 3-4 Werk van Jan Toorop in particulier bezit Richard Roland Holst  
1928 5 Hindoe-Javaansche beeldhouwkunst Johan ten Klooster  
1928 6-7 Beeldhouwkunst Nicolaas van de Vecht  
1928 8 Spotprenten van Albert Hahn sr. Albert Hahn jr.  
1928 9 Johan Thorn Prikker Hildo Krop
1928 10 Grafische kunst Samuel Jessurun de Mesquita  
1928 11 Poppen en marionetten Anton Kurvers  
1928 12 Russische iconen K. Katkof  
Serie 10 Nummer Thema Omslagontwerp Omslag
1929 1 Beeldhouwwerken van Ossip Zadkine Hildo Krop
1929 2 Lebeau glas Chris Lebeau  
1929 3 Schilderwerk van Diego Rivera Vilmos Huszar
1929 4 St. Nicolaaskerk te IJsselstein Joop Sjollema
1929 5-6 Architect J.F. Staal Margaret Kropholler
1929 7 Schilderwerk van Lyonel Feininger Tine Baanders
1929 8 Architect J.L.M. Lauweriks Mathieu Lauweriks  
1929 9 Oud-Hollandsche kunst Jan Poortenaar
1929 10 Russisch tooneel Samuel Jessurun de Mesquita  
1929 11-12 Architectuur in Plan Zuid te Amsterdam H.T. Zwiers
Serie 11 Nummer Thema Omslagontwerp Omslag
1930 1 Rothenburg ob der Tauber A.C. (=A.P.) Smits
1930 2 Kantoren en fabrieken van de firma
De Erven Wed. J. van Nelle te Rotterdam
Leendert van der Vlugt  
1930 3 Nederlandsch paviljoen te Antwerpen Willem Jacob Rozendaal
1930 4 Bourdelle Jouke Zietsma
1930 5 Luchtfoto's van Nederland Arthur Staal
1930 6-7 Glasschilderingen en koppen van R.N. Roland Holst Joop Sjollema
1930 8 Gebouw van De Bijenkorf te Rotterdam door architect Dudok Arthur Staal
1930 9 Beeldstatistiek - Sociologische grafiek Peter Alma
1930 10 Glasfabriek "Leerdam" A.D. Copier
1930 11-12 Raadhuis te Hilversum Willem Dudok
Serie 12 Nummer Thema Omslagontwerp Omslag
1931 1 Beeldhouwwerk van Samuel Jessurun de Mesquita Samuel Jessurun de Mesquita  
1931 2 Nederlandsche affiches S.L. Schwarz  
1931 3 Joep Nicolas - glazenier Joep Nicolas
1931 4 Landhuizen H.T. Zwiers
1931 5 Beeldhouwwerken van Hildo Krop Hildo Krop
1931 6 Schilderwerk van Pyke Koch, Kor Postma en C.A. Willink Arthur Staal
1931 7-8 Scholen H.T. Zwiers
1931 9 Standbeelden Theo van Reijn
1931 10 Fahrenkamp Otto de Kat
1931 11-12 Kerken Jouke Zietsma

Literatuur

bewerken
  • Martijn F. le Coultre (2001) Wendingen 1918-1932. Architectuur en Vormgeving, Blaricum: V+K Publishing (ISBN 9074265138)
bewerken
Commons heeft media­bestanden in de categorie Wendingen.