Wikipedia

Wapen van België

heraldisch wapenschild van België

Het wapen van België bestaat uit een centraal geplaatst zwart schild (sabel) met daarop een klimmende leeuw van Brabant in goud, getongd en geklauwd in keel (rood) (Leo Belgicus); dit is het historische wapen van Brabant. De schildhouders bestaan uit twee aanziende leeuwen die het schild en een speer vasthouden met de vlag van België. Onderaan het schild hangt de Leopoldsorde en de nationale leuze: L'union fait la Force - Eendracht maakt macht

Wapen van België
Groot wapen
Groot wapen
Versies
Middelwapen
Middelwapen
Klein wapen
Klein wapen
Details
Wapendrager Filip van België
Ingevoerd 17 maart 1837
Helmteken Koninklijke kroon
Schild Een schild van sabel (zwart) met daarop een klimmende leeuw in goud, getongd en geklauwd in keel (rood).
Schildhouders Twee aanziende leeuwen die elk een Belgische nationale vlag vasthouden.
Wapenspreuk Eendracht maakt macht
(fr) L'union fait la force
(de) Einigkeit macht stark
Ordes Leopoldsorde
Portaal  Portaalicoon   Vlaggen en wapens

Het wapen is bedekt door een hermelijnen mantel, uitgevoerd in rood en opgeknoopt met gele touwen; die moet de monarchie voorstellen. Het wapen is gekroond met de koningskroon van België. Boven de kroon is het wapen van Brabant afgebeeld, geflankeerd door de wapens van de acht andere oorspronkelijke individuele provincies van België (v.l.n.r.: Antwerpen, West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen, Luik, Henegouwen, Limburg, Luxemburg en Namen).

Geschiedenis van het Belgische wapen

bewerken

Het Koninkrijk van België besloot zijn wapenschild en vlag te baseren op de symbolen die werden gebruikt door de kortstondige Verenigde Belgische Staten. Deze ontstonden nadat de Belgen het Oostenrijkse heerschapij over de zuidelijke Nederlanden hadden afgevochten. Ze bestonden als een onafhankelijke staat van januari tot december 1790. Het hertogdom Brabant had het voortouw genomen in de zogenaamde Brabantse Omwenteling, de opstand tegen keizer Jozef II, en domineerde daarna de Verenigde Belgische Staten. Daarom kwam de Brabantse Leeuw (Leo Belgicus) symbool te staan voor de hele federatie, en uiteindelijk ook België.

Tijdens de Nederlandse Opstand adopteerden de provincies die in opstand kwamen tegen het bewind van koning Filips II in 1578 een gemeenschappelijk zegel met de Leo Belgicus, die een kroon droeg en een zwaard en een bundel pijlen vasthield. De kroon stond voor soevereiniteit, het zwaard voor de oorlog tegen Spanje en de pijlen voor de eendracht en eenheid onder de opstandige provincies. Aanvankelijk had de leeuw van de (Nederlandse) Republiek der Zeven Verenigde Provinciën de Brabantse kleuren (Goud, zwart en rood). Pas toen het grootste deel van Brabant in de jaren 1580 door Spanje werd heroverd en Holland de Republiek ging domineren, werden de kleuren van de Brabantse leeuw (Zwart, goud en rood) de definitieve tinten van het wapen van de Verenigde Provinciën.

De Belgische (of Brabantse) Opstand leverde ook het motto "Eendracht maakt macht" op. De Verenigde Staten van België van 1790 gebruikten de Latijnse versie In Unione Salus. Hun motto werd vervolgens overgenomen en in 1831 door het Koninkrijk België in het Frans vertaald (L'union fait la Force). Pas in 1958 werd beslist dat de officiële Nederlandse vertaling Eendracht maakt macht moest luiden.

Belgische wapens door de geschiedenis

bewerken

Wapenschild Koning der Belgen

bewerken

De eerste Koning der Belgen, Leopold I van België, nam het wapenschild van de staat België in zijn geheel over als vorst. Alleen werd er nog een hartschild aan toegevoegd dat hij droeg als prins van het Verenigd Koninkrijk. Dat hartschild bestond dus uit vier delen waarbij het eerste en vierde kwartier het wapen van het Verenigd Koninkrijk weergaven. In de tweede en derde kwartier stond het wapen van het Huis Wettin waartoe hij toebehoorde als prins van Saksen-Coburg-Saalfeld. Het gebruik van het Engelse wapen in zijn eigen wapenschild is uit de respect dat hij had voor zijn eerste vrouw, Charlotte of Wales, die overleden was na de bevalling van hun eerste geboren kind die het helaas zelf ook niet overleefd had.

Na het overlijden van Leopold I in 1865 werd hij opgevolgd door zijn zoon Leopold II van België. Deze behield het wapenschild van zijn vader, maar liet in de plaats het wapen van het Huis Wettin als volledig hartschild dienen als verwijzing naar de Saksische afkomst van het Huis Saksen-Coburg en Gotha die de Belgische vorsten voortbrengt. Daarbij zal het hartschild ook deels gedraaid zijn. Dit wapen werd behouden tot in 1921 na de Eerste Wereldoorlog werd aangepast door koning Albert I. Het hartschild werd daarop verwijderd nadat in Duitsland na het verlies van de oorlog verdween waarbij ook de Duitse titels die de Belgische koningen droegen. Daarbij was het ook beter om als Belgische koning afstand te doen van hun Duitse afkomst na de gruweldaden van de Duitsers in eigen land. Hiermee werd ook de naam van de dynastie aangepast dat in de plaats Saksen-Coburg en Gotha omgevormd werd naar van België. Dit zal ook het geval zijn in het Verenigd Koninkrijk. Daarmee droegen de Koningen der Belgen hetzelfde wapen als het wapen van België.

In 2019 werden door de koning Filip van België het wapenschild opnieuw veranderd via een Koninklijk besluit. Het wapenschild van de Koninklijke Familie keert daarbij terug naar die van Leopold II en Albert I. Een extra aanpassing is dat het wapenspreuk onder het wapen nu ook in de drie landstalen, Nederlands, Frans en Duits, worden gebruikt en niet alleen in het Frans. Daarmee wil koning Filip het signaal geven koning te zijn van alle Belgen. Met het terug invoeren van het wapenschild van het Huis Wettin wil Filip niet langer wegsteken dat zijn dynastie dus van Saksische afkomst is zeker nu er weer sterke banden zijn met Duitsland.[1] Verder krijgen ook de aftredende koning en koningin Albert II en Paolo een variant samen met kroonprinses Elisabeth, Hertogin van Brabant. Ook andere vrouwelijke leden van de Koninklijke Familie krijgen een variant van het wapenschild wat een logisch gevolg is nadat de Salische wet afgeschaft is.[2]

Wapenschild van de Koninklijke Familie

bewerken

Hierbij worden er specifieke varianten opgesteld op het wapen van België voor specifieke personen binnen de Koninklijke Familie afhankelijk van de relatie met de Koning. Met prinsen en prinsessen wordt er naar de directe kinderen van de koning bedoeld. Zo hebben de kinderen van Filip, buiten Elisabeth als kroonprinses en troonopvolger, het zelfde wapenschild als Astrid en Laurent die broer en zus van Filip zijn, maar zijn ook de kinderen van de voormalige koning Albert II. Al hun kinderen vallen onder de prinsen en prinsessen die tot de koninklijke familie behoren waarop ze zelf ook een apart variant van het wapen krijgen.[2]

Wapen van (voormalige) koningen der Belgen

bewerken

Wapen van de Belgische Koninklijke Familie

bewerken

Wapen van het Koninklijk echtpaar

bewerken

Belgisch wapenschild

bewerken

Koloniale wapens

bewerken

Andere Belgische wapens

bewerken

Leo Belgicus (Belgische leeuw)

bewerken

Zie ook

bewerken

Referenties

bewerken
  1. ↑ Hoogleraar: “Nieuw wapenschild toont aan dat koning Filip wil moderniseren”. Het Laatste Nieuws (1 augustus 2019). Geraadpleegd op 14 april 2020.
  2. ↑ a b Koninklijk Besluit van 12/07/2019 houdende vaststelling van het wapen van het koninklijk huis en van zijn leden. www.etaamb.be. Geraadpleegd op 14 april 2020.
Zie de categorie Coats of arms of Belgium van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wapen_van_België&oldid=69107606"