Vicepremier (Nederland)

Een vicepremier (ook viceminister-president, in officiële stukken Vice-Minister-President) is in Nederland de plaatsvervanger van de minister-president. Tijdens de afwezigheid van de minister-president neemt de vicepremier diens taken over, zoals het voorzitten van de ministerraad. Het is gebruikelijk dat elk van de partijen in het kabinet die niet de minister-president levert een vicepremier levert.

Viceminister-president
Periode: 1945 – heden
Kantoor
Aanspreekvorm	Excellentie
Voordracht door	Koning der Nederlanden
Ambtstermijn	4 jaar, geen limiet aan het aantal termijnen
Geschiedenis
Eerste	Willem Drees
Ontstaan in	1945
Huidige	Primair: Sigrid Kaag Secundair: Karien van Gennip Tertiair: Carola Schouten
Sinds	10 januari 2022 (wijziging 5 september 2023)
Overig
Salaris	€175.548 inclusief vakantiegeld en eindejaarsuitkering (2022)
Portaal    Politiek

In het geval dat er meerdere vicepremiers zijn (vaak het geval bij een kabinet bestaande uit drie of meer coalitiepartijen), wordt de rangorde bepaald door de grootte van de desbetreffende partijen. Een vicepremier wordt als zodanig benoemd bij Koninklijk Besluit. Het kabinet-Schermerhorn-Drees was het eerste Nederlandse kabinet met een vicepremier. Hierbij was overigens zowel de premier (Schermerhorn) als de vicepremier (Drees) uit de SDAP afkomstig. De huidige vicepremiers zijn Sigrid Kaag, Karien van Gennip en Carola Schouten.

Lijst van vicepremiers van Nederland (sinds 1945)

Vicepremier			Partij	Premier	Kabinet	Begindatum	Einddatum	Opmerkingen
		Willem Drees	SDAP	Willem Schermerhorn	Schermerhorn-Drees	25 juni 1945	7 augustus 1948
			PvdA
				Louis Beel	Beel I
		Josef van Schaik	KVP	Willem Drees	Drees-Van Schaik	7 augustus 1948	15 maart 1951
		Frans Teulings	KVP		Drees I	15 maart 1951	2 september 1952
		Louis Beel	KVP		Drees II	2 september 1952	7 juli 1956	Beel trad af vanwege het vertrek naar de Commissie-Beel
		Teun Struycken	KVP		Drees III	13 oktober 1956	19 mei 1959
				Louis Beel	Beel II			Struycken werd geen premier na het aftreden van Drees, door verzet van de KVP.
		Henk Korthals	VVD	Jan de Quay	De Quay	19 mei 1959	24 juli 1963
		Barend Biesheuvel	ARP	Victor Marijnen	Marijnen	24 juli 1963	14 april 1965
1e		Anne Vondeling	PvdA	Jo Cals	Cals	14 april 1965	22 november 1966
2e		Barend Biesheuvel	ARP
1e		Jan de Quay	KVP	Jelle Zijlstra	Zijlstra	22 november 1966	5 april 1967
2e		Barend Biesheuvel	ARP
1e		Johan Witteveen	VVD	Piet de Jong	De Jong	5 april 1967	6 juli 1971
2e		Joop Bakker	ARP
1e		Roelof Nelissen	KVP	Barend Biesheuvel	Biesheuvel I en Biesheuvel II	6 juli 1971	11 mei 1973
2e		Molly Geertsema	VVD
		Dries van Agt	KVP	Joop den Uyl	Den Uyl	11 mei 1973	8 september 1977	Van Agt trad af (onverenigbaarheid lidmaatschap Tweede Kamer en ministerschap na drie maanden na verkiezingen).
		Wilhelm Friedrich de Gaay Fortman	ARP			8 september 1977	19 december 1977
		Hans Wiegel	VVD	Dries van Agt	Van Agt I	19 december 1977	11 september 1981
1e		Joop den Uyl	PvdA		Van Agt II	11 september 1981	29 mei 1982	Den Uyl verliet het kabinet samen met alle PvdA-bewindslieden (Crisis over financieel-economisch beleid).
2e		Jan Terlouw	D'66
					Van Agt III	29 mei 1982	4 november 1982
		Gijs van Aardenne	VVD	Ruud Lubbers	Lubbers I	4 november 1982	14 juli 1986
		Rudolf de Korte	VVD		Lubbers II	14 juli 1986	7 november 1989
		Wim Kok	PvdA		Lubbers III	7 november 1989	22 augustus 1994
1e		Hans Dijkstal	VVD	Wim Kok	Kok I	22 augustus 1994	3 augustus 1998
2e		Hans van Mierlo	D66
1e		Annemarie Jorritsma	VVD		Kok II	3 augustus 1998	22 juli 2002	Jorritsma en Borst waren de eerste vrouwelijke vicepremiers.
2e		Els Borst	D66
1e		Eduard Bomhoff	LPF	Jan Peter Balkenende	Balkenende I	22 juli 2002	16 oktober 2002	Bomhoff trad af op 16 oktober 2002, De Boer volgde hem twee dagen later op (LPF-crisis). Daarbij werd Remkes de eerste vicepremier en De Boer de tweede vicepremier.
2e		Johan Remkes	VVD
1e						16 oktober 2002	27 mei 2003
2e		Roelf de Boer	LPF			18 oktober 2002	27 mei 2003
1e		Gerrit Zalm	VVD		Balkenende II	27 mei 2003	7 juli 2006
2e		Thom de Graaf	D66			27 mei 2003	25 maart 2005	De Graaf trad af op 25 maart 2005 (Paascrisis), Brinkhorst volgde hem op vanaf 31 maart 2005.
2e		Laurens Jan Brinkhorst	D66			31 maart 2005	29 juni 2006	Brinkhorst trad af op 29 juni 2006 (Kabinetscrisis over het functioneren van minister Verdonk).
		Gerrit Zalm	VVD		Balkenende III	7 juli 2006	22 februari 2007
1e		Wouter Bos	PvdA		Balkenende IV	22 februari 2007	23 februari 2010	Bos verliet samen met alle PvdA-bewindslieden het kabinet op 23 februari 2010 na een kabinetscrisis over het Uruzganbesluit.
2e		André Rouvoet	CU
						23 februari 2010	14 oktober 2010
		Maxime Verhagen	CDA	Mark Rutte	Rutte I	14 oktober 2010	5 november 2012	Verhagen was de eerste vicepremier van CDA-huize.
		Lodewijk Asscher	PvdA		Rutte II	5 november 2012	26 oktober 2017
1e		Hugo de Jonge	CDA		Rutte III	26 oktober 2017	10 januari 2022
2e		Kajsa Ollongren	D66			26 oktober 2017	1 november 2019
						14 mei 2020	10 januari 2022
3e		Carola Schouten	CU			26 oktober 2017	10 januari 2022
2e		Wouter Koolmees	D66			1 november 2019	14 mei 2020	Koolmees was van 1 november 2019 tot 14 mei 2020 de tijdelijke vervanger van Ollongren.
1e		Sigrid Kaag	D66		Rutte IV	10 januari 2022	heden
2e		Wopke Hoekstra	CDA				1 september 2023
3e		Carola Schouten	CU				heden	Schouten is de langstzittende vicepremier.
2e		Karien van Gennip	CDA			5 september 2023	heden

Lijst van nog levende vicepremiers

Vicepremier	Ambtstermijn
Agt, Dries van Dries van Agt	1973-1977
Wiegel, Hans Hans Wiegel	1977-1981
Terlouw, Jan Jan Terlouw	1981-1982
Jorritsma, Annemarie Annemarie Jorritsma	1998-2002
Bomhoff, Eduard Eduard Bomhoff	2002
Remkes, Johan Johan Remkes	2002-2003
Boer, Roelf de Roelf de Boer	2002-2003
Zalm, Gerrit Gerrit Zalm	2003-2007
Graaf, Thom de Thom de Graaf	2003-2005
Brinkhorst, Laurens Jan Laurens Jan Brinkhorst	2005-2006
Bos, Wouter Wouter Bos	2007-2010
Rouvoet, André André Rouvoet	2007-2010
Verhagen, Maxime Maxime Verhagen	2010-2012
Asscher, Lodewijk Lodewijk Asscher	2012-2017
Jonge, Hugo de Hugo de Jonge	2017-2022
Ollongren, Kajsa Kajsa Ollongren	2017-2019 en 2020-2022
Schouten, Carola Carola Schouten	2017-heden
Koolmees, Wouter Wouter Koolmees	2019-2020
Kaag, Sigrid Sigrid Kaag	2022-heden
Hoekstra, Wopke Wopke Hoekstra	2022-2023
Gennip, Karien van Karien van Gennip	2023-heden

Bronnen, noten en/of referenties