Verenigde hertogdommen Gulik-Kleef-Berg

De verenigde hertogdommen Gulik-Kleef-Berg was een land in het Heilige Roomse Rijk van 1521 tot 1609. Het land verenigde bestuurlijk de bezittingen van het huis van der Mark aan de Nederrijn. Hiertoe behoorden:

Vereinigte Herzogtümer Jülich-Kleve-Berg
Vereenigde Hertogdommen Gulik-Kleef-Berg
Land binnen het Heilige Roomse Rijk (Westfaalse Kreits)
 Hertogdom Kleef
 Hertogdom Gulik
 Hertogdom Berg
 Hertogdom Gelre
1521 – 1614 Mark Brandenburg 
Vorstendom Palts-Neuburg 
Habsburgse Nederlanden 
(Details)
Kaart
1540
1540
Algemene gegevens
Hoofdstad Kleef (Schwanenburg), later Düsseldorf
Talen Nederfrankisch, Nedersaksisch
Religie(s) Rooms-katholicisme, lutheranisme, calvinisme
Regering
Regeringsvorm Hertogdom
Dynastie Huis van der Mark (tot 1609, daarna successieoorlog)
Staatshoofd Hertog

Tijdelijke uitbreiding met Gelre en Zutphen bewerken

Hertog Willem V van Kleef was een verre verwant van Karel van Gelre, die met de Gelderse Oorlogen vermeden had dat het hertogdom Gelre en het graafschap Zutphen werden ingelijfd bij de Habsburgse Nederlanden. Karel duidde Willem aan als opvolger, en zo kwamen deze gebieden in 1538 in een personele unie met Gulik-Kleef-Berg. Al in 1543 dwong keizer Karel V Willem echter om beide gebieden af te staan (Traktaat van Venlo).

Uiteenvallen bewerken

In 1609 brak de Gulik-Kleefse Successieoorlog uit, die niet alleen uit het uitsterven van het geslacht van der Mark, maar ook uit de godsdienstige spanningen voortkwam. De betrokkenheid van Spaanse en Staatse troepen zorgde bijna voor een verbreking van het Twaalfjarig Bestand. Het Verdrag van Xanten voorzag in de splitsing in een katholiek deel (Gulik en Berg, voortaan bij het vorstendom Palts-Neuburg) en een protestants deel (Kleef, Mark, Ravensberg en Ravenstein, voortaan bij de mark Brandenburg).

Zie ook bewerken