Universal Procedure for Library Assessment

De Universal Procedure for Library Assessment (of UPLA) is een methode om de fysieke staat van een bibliotheekcollectie te analyseren. Via een representatieve steekproef wordt bepaald welke soorten schade het meeste voorkomen en hoeveel items hierdoor niet meer ter inzage kunnen worden gegeven. De bibliotheek kan op basis van het totaalbeeld dat zo ontstaat de bewaring of de verzorging van de collectie verbeteren.^[1]^[2]

UPLA is in 2014 ontwikkeld in opdracht van de Vlaamse Erfgoedbibliotheek op basis van de Universal Procedure for Archive Assessment (UPAA) van het Nederlandse Nationaal Archief uit 1996.^[3]

Uitgangspunten bewerken

Steekproef bewerken

Een UPLA-assessment begint met de willekeurige selectie van 300 items (manuscripten, boeken, tijdschriften, kranten) uit de te onderzoeken bibliotheekcollectie. Dat aantal is voldoende om statisch verantwoorde uitspraken te kunnen doen over de collectie als geheel, ook als het om heel grote collecties gaat.

Schadesoorten bewerken

Elk van de 300 geselecteerde items wordt nauwkeurig onderzocht op de aanwezigheid van 22 soorten schade.Voorbeelden van schade zijn stof en vuil, losse of ontbrekende onderdelen, beschadigingen, schadelijke reparaties (bijvoorbeeld met gewone plakband), inktvraat, verzuring of schimmel. Voor elke soort schade die voorkomt wordt ook vastgesteld of de schade matig is of ernstig.

Raadpleegbaarheid bewerken

Voor elk item wordt gekeken of de schade zou verergeren bij normaal gebruik. Als dat zo is, is het niet meer raadpleegbaar: het item kan niet ter inzage worden gegeven aan een lezer zonder dat het extra schade oploopt

Statische verwerking bewerken

De gegevens worden statisch verwerkt om een totaalbeeld van de collectie te creëren. Daarbij wordt duidelijk welke schadesoorten veel voorkomen en hoeveel items in de collectie niet meer raadpleegbaar zijn. Op basis hiervan kan een bibliotheek maatregelen nemen die verdere schade helpen beperken (bijvoorbeeld door de bewaaromstandigheden van de materialen te verbeteren) of om schade te herstellen.

Externe links bewerken

Officiële website

Bronnen, noten en/of referenties

Valk, Marijn de & Hilde Schalx (2015) Universal Procedure for Library Assessment. Handleiding voor het uitvoeren van een schade-inventarisatie. Antwerpen: Vlaamse Erfgoedbibliotheek.
Valk, Marijn de (2014) Schadeatlas bibliotheken. Hulpmiddel bij het uitvoeren van een schade-inventarisatie. Antwerpen: Vlaamse Erfgoedbibliotheek.

↑ Conditie bepalen en opvolgen van boeken. Depotwijzer.be (6 maart 2017). Gearchiveerd op 4 april 2018. Geraadpleegd op 4 april 2018.
↑ Capiau, Sam, Marijn de Valk & Eva Wuyts. 'The Universal Procedure for Library Assessment. A statistical model for condition surveys of special collections in libraries', in: IFLA Journal, jrg. 41, nr. 3, pp. 265-271. DOI: 10.1177/0340035215598161. Geraadpleegd op 2018-03-31.
↑ de Bruin, Gerrit, Het ontstaan van de Schadeatlas archieven en het voorbereiden van een archief voor digitalisering. Metamorfoze (19 juni 2013). Geraadpleegd op 31 maart 2018.

[1] Conditie bepalen en opvolgen van boeken. Depotwijzer.be (6 maart 2017). Gearchiveerd op 4 april 2018. Geraadpleegd op 4 april 2018.

[2] Capiau, Sam, Marijn de Valk & Eva Wuyts. 'The Universal Procedure for Library Assessment. A statistical model for condition surveys of special collections in libraries', in: IFLA Journal, jrg. 41, nr. 3, pp. 265-271. DOI: 10.1177/0340035215598161. Geraadpleegd op 2018-03-31.

[3] Bruin, Gerrit, Het ontstaan van de Schadeatlas archieven en het voorbereiden van een archief voor digitalisering. Metamorfoze (19 juni 2013). Geraadpleegd op 31 maart 2018.

[1]

[2]

[3]