Tram van de Hoge Tatra

De tram van de Hoge Tatra (in het Slovaaks: Tatranská Elektrická Železnica, TEŽ) is een metersporig elektrisch tramachtig netwerk in het Hoge Tatragebergte in Slowakije. Het net werd aangelegd door het voormalig Keizerlijk-Koninklijk gepriviligieerd spoorbedrijf Košice – Bohumín met het doel om het gebergte toeristisch te ontsluiten. Het netwerk vormt het belangrijkste openbaar vervoermiddel in de Hoge Tatra.

Tram van de Hoge Tatra
TEŽ trein nabij Poprád-Tatry. Op de achtergrond de Hoge Tatra
Basisgegevens
Locatie	Hoge Tatragebergte, Slowakije
Vervoerssysteem	Tram
Lengte trajecten	35 km
Spoorwijdte	1000 mm
Uitvoerder(s)	Tatranská Elektrická Železnica (TEŽ)
Netwerkkaart
Portaal    Openbaar vervoer

Netwerk van de Tram van de Hoge Tatra.

De Tram van de Hoge Tatra in de beginjaren van de elektrische tractie.

Elektrisch tramstel type 420.95 uit de jaren zestig in het station van Starý Smokovec in Slowakije; maart 1993. Dit materieel werd in 2002 buiten dienst gesteld.

Filmpje van een vertrekkend treinstel serie 425.95 uit het station van Poprad.

Begin van de toeristische ontsluiting

De ontwikkeling van het toerisme in de Hoge Tatra gaat terug tot de opening in 1871 van de spoorlijn Košice – Bohumín. Met het in gebruik nemen in 1878 van de spoorlijn Bratislava – Žilina kwam het Tatragebergte nog beter in het bereik van Bratislava en Wenen. Het Tatragebergte werd vanuit Wenen zelfs sneller bereikbaar dan Tirol. In 1896 vertrok vanuit Štrba de eerste door stoom aangedreven trein op de tandradbaan richting Štrbské Pleso.

Om de kuuroorden op de Zuidelijke flank van de Tatra te ontsluiten, werd in 1904 een 13,8 km lange trolleybuslijn ingelegd tussen Poprád en Starý Smokovec. Om technische en economische redenen werd deze al in 1906 al opgeheven.

Bouw van het elektrisch net

In hetzelfde jaar begon de Tátrai Villamos HÉV (Tatra Elektrische Buurtspoorwegmaatschappij) met de aanleg van een geëlektrificeerd metersporig tramnet van Poprád naar Starý Smokovec en Štrbské Pleso alsook naar Tatranská Lomnica. De tramdienst met motorwagens startte op 20 november 1908 op het 13,6 km lang deeltraject tussen Poprád en Starý Smokovec. Oorspronkelijk had dit eerste traject een bovenleidingsspanning van 550 V gelijkspanning. Vanaf 13 augustus 1912 was het net volledig in gebruik. De elektrische uitrusting werd nu verbouwd voor een bovenleidingsspanning van 1500 V gelijkspanning. De elektriciteit werd geleverd door een met stoomkracht aangedreven energiecentrale in Poprád.

Interessant was ook de zeer grote accubatterij met 794 elementen op het scheidingspunt in Starý Smokovec. Deze ving spanningsverschillen in de leidingen op en kon bij het uitvallen van de energiecentrale tegelijk optreden als noodvoorziening. In dergelijke gevallen kon de accu de stroom gedurende twee uur waarborgen zodat de treinen tot in het volgende station konden rijden, of om de treinen in de stations zo nodig van elektriciteit te voorzien.

Moderniseringen

Tussen 1965 en 1969 werd het net grondig gemoderniseerd. Voor het reizigersverkeer kwamen 18 nieuwe gelede trams type 420.95 in dienst. Zij werden geleverd door de Tsjecho-Slowaakse fabriek ČKD Tatra uit Praag.

Eind van de jaren 1980 kreeg de lijn in het stadsgebied van Poprád een nieuw traject. Sindsdien eindigt het uit het Noorden komende traject haaks op het aan de hoofdlijn Žilina – Košice gelegen station van Poprád-Tatry, en deelt hierbij de normaalsporige sporen en de hoge perrons van de Slowaakse spoorwegen (ŽSR).

Met de komst van vijftien trams van het type 425.95 werden de oude stellen van het type 420.95 vanaf 2000 buiten dienst gesteld en gesloopt.

Stormschade 2004

Op 19 november 2004 werden grote delen van het bosgebied in het zuiden van de Hoge Tatra door een orkaan getroffen. Daardoor werden alle door bosgebieden lopende trajecten onberijdbaar door omgevallen bomen. Pas met Pasen 2005 kon het traject Poprád – Starý Smokovec weer in gebruik worden gesteld en vanaf 27 mei 2005 was het volledige net weer in gebruik. Ongeveer 300 bovenleidingmasten moesten tijdelijk worden hersteld en/of vervangen.

Galerij

• 
  Station Starý Smokovec
• 
  Station Starý Smokovec
• 
  Station Štrbské Pleso
• 
  Halte Tatranské Zruby
• 
  Historische trein in Starý Smokovec
• 
  Historische trein in Starý Smokovec
• 
  Serie 420.95, in dienst in de periode 1967-2003
• 
  Serie 420.95 in Station Starý Smokovec
• 
  Serie 420.95 in Starý Smokovec
• 
  Serie 420.95, interieur
• 
  Serie 420.95, stuurpost
• 
  ZSSK-serie 425.95, in dienst sinds 2000
• 
  ZSSK-serie 425.95, in dienst sinds 2000
• 
  Treinstel tegen de achtergrond van het Tatragebergte

Mediabestanden

Zie de categorie Tram van de Hoge Tatra van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.