Ticino (trein)

De Ticino is een Europese internationale trein voor de verbinding Zürich - Milaan. De trein is vernoemd naar het Zwitserse kanton Ticino aan de zuidkant van de Gotthard en de gelijknamige rivier Ticino die regelmatig door de trein gekruist wordt.

Ticino
RAe TEE in Airolo (Ticino), 2003
Soort	Trans Europ Express D-trein Eurocity
Land(en)	Zwitserland /  Italië/  Duitsland
Eerste rit	01 juli 1961
Laatste rit	00 00 2008
Spoorwegmaatschappij(en)
Voormalige	SBB / Cisalpino
Treindienst
Startpunt	Milano Centrale
Eindpunt	Zürich / München
Technische gegevens
Spoorwijdte	1435 mm
Elektrificatie	3000 V = / 15 kV 16 2/3 Hz
Routekaart
TEE Ticino, 1961 - 1974
Portaal    Verkeer & Vervoer

Trans Europ Express

De Ticino was samen met de TEE Gottardo en de TEE Cisalpin een van de treinen die op 1 juli 1961 de verbinding tussen het noordelijke en zuidelijke deel van het TEE-net tot stand brachten. Tevens waren deze drie de eerste TEE's met elektrische tractie. De rit over de Gotthardbahn werd zonder te stoppen afgelegd. De enige stop in Ticino was Lugano. Omdat de Zwitserse treinstellen onder alle stroomsystemen kunnen rijden kon ook het traject Lugano - Como zonder stop aan de grens worden afgelegd.

Rollend materieel

De treindienst werd verzorgd door de meersysteem treinstellen van de SBB.

Route en dienstregeling

De Ticino startte op 1 juli 1961 onder de treinnummers MZ1 in Zwitserland en 694 in Italië voor de noordwaartse trein en 697 in Italië en ZM4 in Zwitserland voor de zuidwaartse trein. De Ticino reed 's morgens naar Zürich en 's middags terug en de Gottardo reed 's morgens naar Milaan en 's middags terug. Op 26 mei 1963 werden de treinnummers in Zwitserland gewijzigd, ZM4 werd TEE 86 en MZ1 werd TEE 83. Op 28 mei 1967 werden de nummers in Zwitserland en Italië gelijk getrokken en werd TEE 86 gewijzigd in TEE 87 en TEE 83 gewijzigd in TEE 88. De invoering van de Europese treinnummering op 23 mei 1971 betekende dat de TEE 87 voortaan reed als TEE 57 en de TEE 88 als TEE 56. (let op dat het destijds in Italië een uur later was dan in Zwitserland)

TEE 57	land	station	km	TEE 56
12:40	Zwitserland	Zürich	0	12:15
15:30	Zwitserland	Lugano	216	09:17
16:55	Italië	Como	247	09:49
17:29	Italië	Milano Centrale	293	09:15

Er zijn meerdere voorstellen geweest om de Ticino te verlengen tot Bazel maar dat is, in verband met het in dat geval wegvallen van een middagtrein uit Zürich, nooit gebeurd. Op 25 mei 1974 werd de TEE-Ticino opgeheven.

D-Trein

Op 26 mei 1974 is de Ticino voortgezet als D-trein D 366 - 367 op de route Milaan - München via Zürich. Deze D-trein is op 23 mei 1982 opgeheven.

Eurocity

Na de aflevering van de Eurocity rijtuigen van de SBB, keerde de Ticino op 23 mei 1993 terug in de dienstregeling als EuroCity EC 51,52 op de oorspronkelijk verbinding Zürich - Milaan, als bijzonderheid reed een panoramarijtuig (Apm 19) van SBB mee in de trein. In 1995 volgde een routewijziging en verloor de Ticino de EuroCity status. Vanaf 29 mei 1995 reed de trein als IC 356,357 van Basel via Luzern en de Gotthard naar Milaan. Op 1 juni 1997 nam Cisalpino de exploitatie van de trein over en zette daarvoor een treinstel van het type ETR 470 in. Vanaf 10 juni 2001 tot 11 december 2005 werd weer door SBB gereden als intercity met getrokken rijtuigen, nu met de nummers IC 251,252. Op 11 december 2005 werd de exploitatie van de reizigers treinen tussen Italië en Zwitserland ondergebracht bij Cisalpino en herkreeg de Ticino de status van EuroCity. De EC 109,110 reed nu als Cisalpino Ticino tussen Basel en Milaan.

EC 109	land	station	km	EC 110
07:04	Zwitserland	Basel SBB		18:51
07:32	Zwitserland	Olten		18:25
08:21	Zwitserland	Luzern		17:38
08:47	Zwitserland	Arth-Goldau		17:08
Gotthardspoorlijn
10:36	Zwitserland	Bellinzona		15:21
11:03	Zwitserland	Lugano		14:53
11:28	Zwitserland	Chiasso		14:12
11:47	Zwitserland	Como		14:07
	Italië	Seregno	↑
	Italië	Monza	↑
12:35	Italië	Milano Centrale		13:25

 Trans Europ Express-treinen

Bronnen, noten en/of referenties

• G.L.S. Willemse, Trans Europ Express, Alkmaar 1966
• Werbeamt der DB, Vorfahrt in Europa 1971/72, Frankfurt am Main 1971
• Centrum voor publicrelations UIC, TEE, Parijs 1972
• J. Hajt, Das grosse TEE Buch, Königswinter 2001
• SBB Historic, Ikone der Luxuszüge, Zürich 2003