Tenzin Gyatso (demo rinpoche)

Tenzin Gyatso
Tibetaans	དེ་མོ་བསྟན་འཛི ན་རྒྱ་མཚོ།
Tibetaans pinyin	Dainzin Gyaco
Wylie	bstan ’dzin rgya mtsho
Traditioneel Chinees	丹增嘉措
Vereenvoudigd Chinees	丹增嘉措
Hanyu pinyin	Dānzēng Jiācuò
Portaal	Tibet

Tenzin Gyatso (1901-1973) was een Tibetaans tulku. Hij was de tiende demo rinpoche, tijdens zijn leven ook wel demo hoetoektoe genoemd. Hij was lid van de Boeddhistische vereniging van China en de Chinese Volkspolitieke Raadgevende Conferentie.

Zijn zoon Ngawang Gelek Rinpoche leidt de organisatie Jewel Heart die in meerdere landen actief is, waaronder Nederland.^[1]

Erkenning als tiende demo rinpoche bewerken

Gelek was de reïncarnatie van de negende tulku en regent van Tibet, Lobsang Trinley. Trinley werd verdronken in een kopervat en daarna verkondigde de regering van historisch Tibet dat een volgende reïncarnatie niet erkend zou worden. Volgens volgelingen gebeurde dit toch in de persoon van Ngawang Gelek. Hij was de neef van de dertiende dalai lama die hem ondanks het statement van de regering erkende als de incarnatie van de Demo Rinpoche.^[2]

Kloosters bewerken

Zijn klooster, Tengyeling, werd door zijn neef, de dertiende dalai lama in 1914 geheel met de grond gelijk gemaakt, omdat de dalai lama deze te China-georiënteerd vond;^[3] dit was rond de jaren van het Akkoord van Simla, kort na het uitroepen van de onafhankelijkheid van Tibet, begin jaren 1910.

Hierna vertrok hij naar het klooster Kündeling^[3] of Tsemönling.^[4]

Fotografie bewerken

Gyatso was een actief fotograaf en er zijn meerdere foto's van hem bewaard gebleven uit de jaren '20, '30 en '40.^[3] Veel van de oude foto's zijn vernietigd in de Culturele Revolutie (vanaf 1966), waarbij de Demo Rinpoche met zijn camera om zijn hals voor de Rode Garde werd geleid.^[5]

Zijn zoon Wangchuk Dorje is in de jaren 2000 voorzitter van de associatie van fotografen van Tibet. Dorje heeft de overgebleven foto's van Gyatso in zijn bezit.^[3]

Voorganger:
Lobsang Trinley
(? - 1899/1900)

10e demo rinpoche
1905 - ?

Opvolger:
onbekend

Bronnen, noten en/of referenties

↑ (nl) Jewel Heart-organisatie in Nederland
↑ (en) Goldstein, Melvyn C. (1991) The demise of the Lamaist State, University of California Press, pag. 42-43, ISBN 978-0-520-07590-0
↑ ^a ^b ^c ^d (fr) Tibetdoc (19 maart 2009) Demo Tenzin Gyatso, le photographe
↑ (en) Dorje, Gyume (1999) Footprint Tibet Handbook with Bhutan, Footprint Handbooks, Bath, England, ISBN 0-8442-2190-2
↑ (de) Norbu, Jamyang (16 juni 2005) NEWSPEAK" & New Tibet. The Myth of China's Modernization of Tibet and the Tibetan Language, in: tibet-forum.com "NEUSPRECH" und das Neue Tibet. Der Mythos von der Modernisierung Tibets und der tibetischen Sprache durch China

Zie de categorie Tenzin Gyatso, 10th Demo van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] (nl) Jewel Heart-organisatie in Nederland

[Goldstein-demise-2] (en) Goldstein, Melvyn C. (1991) The demise of the Lamaist State, University of California Press, pag. 42-43, ISBN 978-0-520-07590-0

[tibetdoc-fotograaf-3] (fr) Tibetdoc (19 maart 2009) Demo Tenzin Gyatso, le photographe

[4] (en) Dorje, Gyume (1999) Footprint Tibet Handbook with Bhutan, Footprint Handbooks, Bath, England, ISBN 0-8442-2190-2

[5] (de) Norbu, Jamyang (16 juni 2005) NEWSPEAK" & New Tibet. The Myth of China's Modernization of Tibet and the Tibetan Language, in: tibet-forum.com "NEUSPRECH" und das Neue Tibet. Der Mythos von der Modernisierung Tibets und der tibetischen Sprache durch China

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]