Station Eindhoven Centraal
Station Eindhoven Centraal is het belangrijkste spoorwegstation in de Nederlandse stad Eindhoven in de provincie Noord-Brabant. Het ligt op een knooppunt van drie trajecten: Venlo – Eindhoven, Breda / 's-Hertogenbosch – Eindhoven, Eindhoven – Weert.
| Eindhoven Centraal | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Zuidzijde: City zijde
| ||||
| Afkorting | Ehv | |||
| Opening | 1 juli 1866 | |||
| Perrons | 3 | |||
| Perronsporen | 6 (Sporenschema) | |||
| Perrontoegang | via poortjes | |||
| Spoorlijn(en) | Eindhoven - Weert Staatslijn E Eindhoven - Neerpelt | |||
| Vervoerders | ||||
| - Treinvervoerder | Arriva - NS | |||
| - Busvervoerder | Hermes & Arriva | |||
| Reizigers | 56.113 (2022)[1] per dag | |||
| Ligging | ||||
| Plaats | Eindhoven | |||
| Coördinaten | 51° 26′ 34″ NB, 5° 28′ 47″ OL | |||
| Externe link | NS-stationsinformatie | |||
  | ||||
| ||||
Geschiedenis Bewerken
Het originele station van Eindhoven werd geopend op 1 juli 1866 met de opening van de spoorlijn Maastricht – Eindhoven (staatslijn E). Het stond indertijd op Woensels grondgebied.
Tot 1985 bestond er een lijn 18 van Eindhoven via Valkenswaard naar Hasselt. In de stad zijn herinneringen aan deze lijn bewaard gebleven, zoals gebouwen en straatnamen.
Het huidige station ligt in de wijk Fellenoord. Op circa 900 meter afstand bevindt zich het Philips Stadion, het stadion van PSV.
Gebouw Bewerken
Het oorspronkelijke spoorwegstation van Eindhoven was een Waterstaatstation van de derde klasse, gebouwd in de jaren zestig van de 19e eeuw, en was een van de negen stations die ooit in deze klasse was gebouwd[2] Het gebouw was ontworpen door de ingenieur Karel Hendrik van Brederode en werd gesloopt in 1912. Er is vervolgens een tweede station gebouwd, dat uitgevoerd was in strakke lijnen en een sober uiterlijk had. In 1956 is ook dit station gesloopt nadat de sporen circa 150 meter naar het noorden waren verlegd.
Het huidige stationsgebouw werd gebouwd in 1956 naar een ontwerp van architect Koen van der Gaast. Er is vaak beweerd dat het gelijkenissen vertoont met een Philips-radio uit die tijd, maar zo'n radio heeft nooit bestaan en het zou ook niet passen binnen de functionalistische opvattingen van Van der Gaast. In zijn visie moest het station ten opzichte van de andere vervoermiddelen een opvallende plaats innemen. Niet de menselijke maat, maar de stedelijke ruimte gaf de doorslag bij de maatvoering. Ook mocht in zijn visie het station geen verblijfsfunctie hebben, het was enkel bedoeld als doorgangsruimte: het overstappen van het ene vervoermiddel op het andere.
In 1991 kreeg station Eindhoven een tweede, extra, stationsgebouw aan de noordzijde, aan busstation Neckerspoel, het eerste dynamische busstation in Nederland. De bovenverdiepingen zijn in gebruik als kantoor. Net als bij veel andere stations uit de tweede helft van de jaren '80 lag bij de inrichting het accent op de kleur blauw. Het interieur is in 2017 gerenoveerd, zodat het dezelfde stijl heeft gekregen als de rest van het vernieuwde station.
Van het station was tot 2007 een schaalmodel te vinden in Madurodam. Aan de centrumzijde van het station staat een standbeeld van Anton Philips, een van de grondleggers van het in Eindhoven opgerichte Philips-concern.
Dagelijks lopen 200.000 passanten door de tunnel onder het station. Dit zijn zowel trein- als busforensen, evenals verkeer tussen de binnenstad en de universiteit. In 2018 stapten dagelijks zo'n 65.000 mensen in en uit een trein (exclusief overstappers). Daarnaast komen nog 15.000 mensen (bijvoorbeeld busreizigers) in het station. Daarmee is station Eindhoven Centraal het op vijf na drukste station van Nederland, en het drukste station buiten de Randstad. Op 15 december 2019 kreeg de naam van station Eindhoven de toevoeging 'Centraal'.[3]
Monumentenstatus Bewerken
Per 1 januari 2008 kreeg het station, samen met honderd andere bouwwerken uit de periode van de wederopbouw, de status van Rijksmonument. Het dak boven de perrons wordt op zijn plaats gehouden door onderdelen van een baileybrug.
Verbouwing Bewerken
Met meer dan 90.000 passanten per dag was de capaciteit van de acht meter brede oude stationstunnel ontoereikend. Ook ontbraken voorzieningen zoals liften om de perrons te bereiken en waren de roltrappen enkel in de omhooggaande richting te gebruiken om naar de bovengelegen perrons te komen. Om de stationstunnel te bereiken moest men gebruik maken van een trap.
In 2013[4] werd begonnen met de bouw van de nieuwe stationstunnel en gelijktijdig werden er roltrappen in beide richtingen en liften geïnstalleerd. Tijdens de bouw van de nieuwe, 34 meter brede, tunnel bleef de oude tunnel open waardoor reizigers geen overlast ondervonden van de werkzaamheden. Ook werd een tijdelijk perron aangelegd aan het oude postspoor (spoor 34), buiten de stationsoverkapping aan de stadszijde. De nieuwe stationstunnel werd eind 2015 in gebruik genomen en eind 2016 volledig geopend.[5]
In maart 2018 werd het volledige project met beide stationstunnels, een vernieuwde hal aan de noordzijde en een complete renovatie van het monumentale stationsgebouw van Koen van der Gaast, inclusief stationshal en -restauratie, afgerond. De totale kosten van de verbouwing kwamen neer op 70 miljoen euro.[6]
Stationsvoorzieningen Bewerken
Op station Eindhoven Centraal zijn diverse winkels te vinden, de Hermes vervoerswinkel en een NS-servicepunt. In het stationsgebouw is ook de VVV van Eindhoven gevestigd. De stationsrestauratie boven de hoofdingang is na de verbouwing/renovatie, heropend op 5 september 2020, door de uitbater 'Coffeelab'.[7]
OV-chipkaart Bewerken
Dit station is toegankelijk via OVC-poorten.
Vervoer Bewerken
Zie voor buslijnen, evenals de treinverbindingen het hoofdartikel Openbaar vervoer in Eindhoven.Treinseries die stoppen in Eindhoven Centraal tijdens de dienstregeling 2023:
| Serie | Treinsoort | Route | Bijzonderheden |
|---|---|---|---|
| 800 | Intercity (NS) | Maastricht – Sittard – Roermond – Weert – Eindhoven Centraal – 's-Hertogenbosch – Utrecht Centraal – Amsterdam Centraal – Alkmaar – (Den Helder) | Rijdt niet 's avonds, wel op zondagavond. Rijdt alleen in de spits twee ritten van/naar Den Helder in de spitsrichting. Rijdt in het weekend enkel tussen Maastricht en Amsterdam Centraal v.v. Wordt in de avonduren tussen Maastricht en Amsterdam Centraal vervangen door de serie 2900. |
| 1100 | Intercity (NS) | Den Haag Centraal – Den Haag HS – Delft – Rotterdam Centraal – Breda – Tilburg – Eindhoven Centraal | Stopt niet in Schiedam Centrum en Rotterdam Blaak; via HSL. |
| 2900 | Intercity (NS) | Enkhuizen – Hoorn – Amsterdam Centraal – Utrecht Centraal – 's-Hertogenbosch – Eindhoven Centraal – Weert – Roermond – Sittard – Maastricht | Rijdt alleen in de vroege ochtend en in de avonduren. Stopt alleen 's avonds na 19:30 (ma-vr) of 23:00 (weekend) in Amsterdam Bijlmer ArenA. Stopt niet in Zaandam. |
| 3500 | Intercity (NS) | Schiphol Airport – Utrecht Centraal – 's-Hertogenbosch – Eindhoven Centraal – Helmond – Venlo | Wordt in de avonduren en op zondag vervangen door serie 3700. Tussen de spitsen van maandag t/m donderdag en vrijdag de gehele dag tot 20:00 wordt deze serie te Schiphol Airport gekoppeld aan de 2400 van/naar Dordrecht. Rijdt tijdens de late avonduren vanaf 22:00 alleen tussen Schiphol Airport en Utrecht Centraal v.v. |
| 3700 | Intercity (NS) | (Dordrecht – Rotterdam Centraal – Schiedam Centrum – Delft – Den Haag HS – Leiden Centraal – )Schiphol Airport – Amsterdam Zuid – Utrecht Centraal – 's-Hertogenbosch – Eindhoven Centraal – Helmond – Venlo | Rijdt alleen 's avonds en op zondag. Vervangt de 3500. Rijdt op weekdagen in de vroege avond één rit vanaf Venlo naar Rotterdam Centraal en twee ritten vanaf Dordrecht naar Venlo, de rest van de ritten op weekdagen rijden alleen tussen Schiphol Airport en Venlo v.v. |
| 3900 | Intercity (NS) | Enkhuizen – Hoorn – Amsterdam Centraal – (Utrecht Centraal – 's-Hertogenbosch – Eindhoven Centraal – Weert – Roermond – Sittard – Heerlen) | Stopt niet in Zaandam. Rijdt in de avonduren niet tussen Enkhuizen en Sittard. Rijdt op vrijdag t/m zondag tot 18:00 niet tussen Amsterdam Centraal en Heerlen. Tussen Eindhoven Centraal en Heerlen rijdt dan de 13900. |
| 4400 | Sprinter (NS) | Oss – 's-Hertogenbosch – Eindhoven Centraal – Helmond – Deurne | Rijdt in de ochtendspits van maandag t/m donderdag twee ritten van/naar Oss, waarbij richting Deurne non-stop wordt gereden tussen Oss en 's-Hertogenbosch. Wordt op woensdag- en donderdagavond na 23:00 uur van Eindhoven Centraal naar Deurne vervangen door sprinter 14400. |
| 6400 | Sprinter (NS) | Tilburg Universiteit – Tilburg – Eindhoven Centraal – Weert | 's Avonds en in het weekend wordt er 1x/uur gereden op het gehele traject. |
| 13500 | Intercity (NS) | Eindhoven Centraal – Helmond – Venlo | Rijdt alleen 's morgens vroeg en 's avonds laat als treinserie 3500 niet rijdt. |
| 13900 | Intercity (NS) | Eindhoven Centraal – Weert – Roermond – Sittard – Heerlen | Rijdt enkel van vrijdag t/m zondag. Rijdt in de vroege ochtend en late avond alleen 1x per uur tussen Sittard en Heerlen v.v. Wordt doordeweeks overdag gereden door serie 3900. |
| 14400 | Sprinter (NS) | Eindhoven Centraal – Helmond – Deurne | Rijdt alleen op woensdag- en donderdagavond na 23:00 als vervanging van sprinter 4400 en alleen richting Deurne. |
| 16400 | Sprinter (NS) | Eindhoven Centraal – Weert | Eén rit op donderdag- en zondagavond in de richting van Weert (in plaats van sprinter 6400). |
| 21400 | Intercity (NS) | Rotterdam Centraal – Eindhoven Centraal; Tilburg – 's-Hertogenbosch; Eindhoven Centraal – Utrecht Centraal | Nachtnet. Rijdt alleen in de nachten volgend op vrijdag en zaterdag. |
| Nachttrein 32700 | Nachttrein (Arriva) | [ Groningen – Assen – Zwolle – Lelystad Centrum – Almere Centrum ] / [ Maastricht – Sittard – Roermond – Weert – Eindhoven Centraal – 's-Hertogenbosch – Utrecht Centraal – Amsterdam Bijlmer ArenA ] –Amsterdam Zuid – Schiphol Airport | Rijdt alleen in de nacht van vrijdag op zaterdag. |
Voor- en natransport Bewerken
Er zijn er twee bewaakte fietsenstallingen en meerdere onbewaakte fietsenstallingen. Verder bestaat er de mogelijkheid om een OV-fiets te huren.
Busvervoer Bewerken
De noordzijde van het station grenst aan het busstation Neckerspoel. Hier stoppen de Hermes stadsbussen en de streekbussen van Hermes en Arriva (beide bedrijven rijden daar onder de merknaam Bravo). Het busstation bestaat uit 12 busperrons (B t/m M) en een aantal uitstap perrons. Perron A is sinds de verbreding van perron B, t.b.v. de bussen richting Eindhoven Airport, buiten gebruik. Elk busperron is voorzien van een elektronisch informatiebord dat het lijnnummer en eindbestemming van drie lijnbussen kan weergeven. Er is een grote overkapping met banken waar reizigers kunnen wachten op hun bus. Bij de hoofdingang van het station staat een informatiebord met een kaart en vertrektijden van de bussen. Overzichtsdisplay’s met alle vertrekkende ritten in het komend uur zijn te vinden bij de ingang en ter hoogte van perrons E en K. Station Eindhoven Centraal ligt in zone 6400.
Aan de noordzijde van het station, aan de J.F. Kennedylaan, stoppen tevens internationale lijndiensten naar bestemmingen in Duitsland en Spanje. Eurolines biedt lijndiensten naar onder andere Londen en Parijs. FlixBus biedt lijndiensten naar onder andere Berlijn, Brussel, Den Haag, München, Enschede en Groningen. IC Bus rijdt meerdere malen per dag met bussen rechtstreeks naar Antwerpen en Düsseldorf.
-
Station Eindhoven in 1921.
-
Voorzijde van Station Eindhoven, 1915 - 1925.
-
De verlichte voorzijde van Station Eindhoven na de bevrijding van de stad op 18 september 1944.
-
Het nieuwe station Eindhoven kort na voltooiing; 1956.
-
De hal van het nieuwe station Eindhoven voor de officiële opening; 10 augustus 1956.
-
Perron Station Eindhoven.
-
Busstation Neckerspoel.
-
Luchtfoto van Station Eindhoven Centraal (1920-1940), Nederlands Instituut voor Militaire Historie.
Zie ook Bewerken
Externe linksNoten en referenties
|
