Stanislav Grof
Stanislav Grof (Praag, 1 juli 1931) is een van oorsprong Tsjechische bewustzijnsonderzoeker, psychotherapeut en psychiater.
Werkzaamheden bewerken
Hij was, samen met Abraham Maslow en Anthony Sutich, mede-founding father van de transpersoonlijke psychologie, die – als uitbreiding van de humanistische – ook ruimte biedt aan ervaringen van religieuze en spirituele aard. Hij geldt als een van de grootste autoriteiten op het gebied van LSD-psychotherapie, en heeft gedurende de laatste vijf decennia een zeer uitgebreid methodologisch en kentheoretisch referentiekader ontwikkeld, waarin ook de meest uiteenlopende en extreme ervaringen die door de dominante – voornamelijk op symptoombestrijding gerichte – psychiatrie doorgaans worden ontkend dan wel gepathologiseerd, een plaats hebben gevonden.
Met name in zijn in 1985 verschenen hoofdwerk Beyond the Brain - Birth, Death and Transcendence in Psychotherapy heeft hij de contouren geschetst van een volledig nieuwe psychologie die tevens recht doet aan de veranderde (en nog steeds veranderende) inzichten met betrekking tot de structuur van de werkelijkheid en de aard van het menselijk bewustzijn.
Stanislav Grof is met name bekend geworden vanwege zijn vroege onderzoeken (1956-1967) naar LSD en de effecten ervan op de menselijke psyche, het terrein van de psychedelische psychotherapie.
Grof ontwikkelde in de loop der jaren een conceptueel raamwerk voor een pre- en perinatale psychologie, en een transpersoonlijke psychologie waarin LSD-ervaringen en andere krachtige emotionele ervaringen op perinataal, biografisch en transpersoonlijk niveau worden gerelateerd aan vier zogenaamde perinatale basismatrices (BPM I, II, III en IV) met "COEX"-systemen ("systems of condensed experience") als algemeen organiserende principes die – al dan niet traumatische – ervaringen, herinneringen en fantasieën met een soortgelijke emotionele of energetische lading met elkaar verbinden.
In de loop der tijd wist Grof op basis van tientallen jaren intensief klinisch onderzoek eveneens een zeer uitgebreide en complete cartografie van de diepere menselijke psyche te ontwikkelen, die zich mede onder invloed van het werk van andere transpersoonlijke pioniers zoals bijvoorbeeld Richard Tarnas, Christopher Bache en Ken Wilber nog steeds verder ontwikkelt.
Nadat in oktober 1966 LSD op de lijst van verboden middelen kwam te staan, ontwikkelde hij een drugvrije, op ademhaling gebaseerde techniek waarmee deze bewustzijnstoestanden in een veilige en beschutte omgeving eveneens kunnen worden geëxploreerd, het zogenaamde Holotropic Breathwork.
Op 5 oktober 2007 werd hij in Praag voor zijn levenswerk met de VISION 97-prijs van de Dagmar en Václav Havel Stichting onderscheiden.
Vier van Stanislav Grofs boeken verschenen in het Nederlands: 'Geboorte, dood en transcendentie' (vertaling van 'Beyond the Brain', in 1987 uitgegeven door Lemniscaat), 'Op de drempel van het leven' (vertaling van 'Auf der Schwelle zum Leben', in 1990 uitgegeven door Kosmos), 'Reizen door de geest' (vertaling van 'The Holotropic Mind', in 1994 uitgegeven door Servire/Kosmos) en 'De nieuwe psychologie - inzichten uit hedendaags bewustzijnsonderzoek' (vertaling van 'Psychology of the Future', in 2010 uitgegeven door Caduceus Mercurius).
Bibliografie bewerken
- Realms Of The Human Unconscious – Observations From LSD Research (1975)
- The Human Encounter With Death (1977), met Joan Halifax.
- LSD Psychotherapy (1980)
- Beyond Death – The Gates Of Consciousness (1981), met Christina Grof.
- Ancient Wisdom And Modern Science (1984), samenstelling en redactie.
- Beyond the Brain – Birth, Death and Transcendence in Psychotherapy (1985)
- Human Survival and Consciousness Evolution (1988), samenstelling en redactie, met Marjorie L. Valier.
- The Adventure Of Self-Discovery – Dimensions of Consciousness And New Perspectives In Psychotherapy (1988)
- Auf der Schwelle zum Leben (1989), met Anita Bachmann.
- Spiritual Emergency – When Personal Transformation Becomes A Crisis (1989), samenstelling en redactie, met Christina Grof.
- The Stormy Search For The Self – A Guide To Personal Growth Through Transformative Crisis (1990), met Christina Grof.
- The Holotropic Mind – The Three Levels Of Human Consciousness And How They Shape Our Lives (1992), met Hal Zina Bennet.
- Books Of The Dead – Manuals For Living And Dying (1993)
- The Cosmic Game – Explorations Of The Frontiers Of Human Consciousness (1998)
- The Consciousness Revolution – A Transatlantic Dialogue (1999), met Ervin Laszlo en Peter Russell.
- Psychology Of The Future – Lessons From Modern Consciousness Research (2000)
- When The Impossible Happens – Adventures In Non-Ordinary Reality (2006)
- The Ultimate Journey – Consciousness And The Mystery Of Death (2006)
- LSD: Doorway to the Numinous – The Groundbreaking Psychedelic Research into Realms of the Human Unconscious (2009)
- Holotropic Breathwork: A New Approach to Self-Exploration and Therapy (2010)
- Healing Our Deepest Wounds: The Holotropic Paradigm Shift (2012)
- The Way of the Psychonaut Vol. 1: Encyclopedia for Inner Journeys (2019)
- The Way of the Psychonaut Vol. 2: Encyclopedia for Inner Journeys (2019)
Secundaire literatuur (selectie) bewerken
- Bruce W. Scotton, Allan B. Chinen, and John R. Battista (eds.), Textbook Of Transpersonal Psychiatry And Psychology. New York, 1996.
- Brant Cortright, Psychotherapy And Spirit – Theory And Practice In Transpersonal Psychotherapy. Albany, 1997.
- Charles T. Tart (ed.), Altered States Of Consciousness (verzamelbundel, diverse edities sinds 1968).
- Christopher M. Bache, Dark Night, Early Dawn – Steps to a Deep Ecology of Mind. Albany, 2000.
- Christopher M. Bache, The Living Classroom – Teaching and Collective Consciousness. Albany, 2008.
- Richard Tarnas, The Passion of the Western Mind. New York, 1991.
- Richard Tarnas, Cosmos and Psyche: Intimations of a New World View. New York, 2006.
- Ingo Benjamin Jahrsetz, Holotropes Atmen – Psychotherapie und Spiritualität. Stuttgart, 1999.
- Patrick Baudin & Marie Tora, La Respiration Holotropique – Vers une conscience élargie de soi-même et du monde. Barret-Le-Bas, 1995.
- Kylea Taylor (ed.), Exploring Holotropic Breathwork – Selected Articles from a Decade of the Inner Door. Santa Cruz, 2003.
- Kylea Taylor, The Breathwork Experience – Exploration and Healing in Nonordinary States of Consciousness. Santa Cruz, 1994.