Spoorlijn Zürich - Winterthur

SBB 750 Zürich - Winterthur
Totale lengte	26,1 km
Spoorwijdte	1435 mm
Aangelegd door	Schweizerische Nordostbahn (NOB) ; Schweizerische Nationalbahn (SNB) ; Schweizerische Bundesbahnen (SBB)
Geopend	1855 - 2015
Huidige status	in gebruik
Geëlektrificeerd	ja
Aantal sporen	2
Baanvaksnelheid	125 km/u
Beveiliging of treinbeïnvloeding	Indusi
Treindienst door	SBB
Traject

De spoorlijn Zürich - Winterthur is een Zwitserse spoorlijn gelegen in kanton Zürich.

Geschiedenis bewerken

Het traject Zürich HB - Wipkingen - Oerlikon - Wallisellen - Effretikon - Winterthur was onderdeel van de Zürich-Bodenseebahn

Het traject werd in fases geopend:

Wipkingerlinie bewerken

Het traject tussen Zürich HB - Wipkingen - Oerlikon werd op 26 juni 1856 door Schweizerische Nordostbahn (NOB) geopend.

Käferberglinie bewerken

Het traject tussen Zürich HB - Hardbrücke - Oerlikon werd in 1969 door Schweizerische Bundesbahnen (SBB) geopend. Een onderdeel van dit traject is de 2180 meter lange Käferbergtunnel.

Flughafenlinie bewerken

De Luchthavenlijn tussen Oerlikon - Bassersdorf - Effretikon werd een onderdeel van de rechtstreekse verbinding tussen Zürich HB en Luchthaven Zürich door de Schweizerische Bundesbahnen (SBB) in 1980 geopend.

Oerlikon - Wallisellen - Effretikon bewerken

Het traject tussen Oerlikon - Wallisellen - Effretikon werd op 27 december 1956 door de Schweizerische Nordostbahn (NOB) geopend.

Oerlikon - Kloten - Bassersdorf bewerken

Het traject Oerlikon - Kloten - Bassersdorf werd in 1877 Schweizerische Nationalbahn (SNB) geopend.

Zürichberglinie bewerken

Het traject tussen Zürich HB - Stadelhofen - Dietlikon/Dübendorf werd op 27 mei 1960 door Schweizerische Bundesbahnen (SBB) geopend. Een onderdeel van dit traject is de 2148 meter lange Hirschengrabentunnel en de 4968 meter lange Zürichbergtunnel.

Effretikon - Winterthur bewerken

Het traject tussen Effretikon en Winterthur werd in 1955 door de Schweizerische Nordostbahn (NOB) geopend.

Durchmesserlinie Zürich bewerken

Weinbergtunnel in Zürich

De Durchmesserlinie is een traject tussen Zürisch Oerlikon via de Weinbergtunnel naar Zürich Löwenstrasse en via een viaduckt naar Zürich Altstetten is onderdeel van en wordt de Schweizerische Bundesbahnen (SBB) op 13 december 2015 ingebruik genomen. Een onderdeel van dit traject is de 4800 meter lange Weinbergtunnel.

Ondernemingen bewerken

Door financiële probleem van de Schweizerische Nationalbahn (SNB) werd in februari 1887 aan de rechtbank uitstel van betaling gevraagd. De rechtbank ontbond on 15 maart 1880 de onderneming waardoor de steden Winterthur, Baden, Lenzburg en Zofingen met een schuld bleven zitten. De bedrijfsvoering door de Schweizerischen Nordostbahn (NOB) overgenomen.

Het traject van de Schweizerische Nordostbahn (NOB) werd in 1902 genationaliseerd en de bedrijfsvoering overgedragen aan de Schweizerischen Bundesbahnen (SBB).

Treindiensten bewerken

S-Bahn Zürich bewerken

Zie S-Bahn van Zürich voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De treindiensten van de S-Bahn Zürich worden uitgevoerd door de SBB, THURBO.

S-Bahn Sankt Gallen bewerken

Zie S-Bahn van Sankt Gallen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De treindienste van de S-Bahn van Sankt Gallen worden uitgevoerd door de AB, SOB, THURBO.

SBB bewerken

Zie Schweizerische Bundesbahnen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De Schweizerische Bundesbahnen (SBB) verzorgt het intercityverkeer van/naar Zürich / Romandhorn. De treinen zijn in de dienstregeling aangeduid met de letters: IC.

TEE bewerken

Zie TEE voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Trans Europ Express (TEE) was de benaming voor een netwerk van luxueuze binnenlandse en internationale sneltreinen in Europa, dat van start ging in 1957.

Het concept was bedacht door F.Q. den Hollander, toenmalig president-directeur van de Nederlandse Spoorwegen.

De TEE Bavaria was in 1969 in het TEE-net opgenomen. Het betrof een opwaardering van de bestaande D-trein met dezelfde naam. Deze was op aandringen van de DB tot stand gekomen omdat ze op de net gemoderniseerde Allgäubahn een TEE wilde hebben in plaats van slechts een gewone D-trein. Door het schrappen van een aantal tussenstops werd de totale reistijd tot iets meer dan vier uur teruggebracht.

Euro City bewerken

Zie EuroCity voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Op 31 mei 1987 richtten de spoorwegmaatschappijen van de Europese Unie, Oostenrijk en Zwitserland met 64 treinen het EuroCity-net als opvolger van de Trans Europ Express (TEE) op. In tegenstelling tot de TEE kent de EuroCity naast eerste klas ook tweede klas.

De Euro City Bavaria was de voortgezet als Eurocity. Sinds 2002 rijdt deze trein echter zonder naam tussen Zürich en München.

Cisalpino bewerken

Zie Cisalpino voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De Cisalpino verzorgt het internationale treinverkeer tussen Schaffhausen - Zürich - Chiasso - Milaan en verder. De treinen zijn in de dienstregeling aangeduid met de letters: CIS of EC.

Aansluitingen bewerken

In de volgende plaatsen was of is er een aansluiting van de volgende spoorweglijnen:

Zürich HB bewerken

Zürich Hauptbahnhof (vaak afgekort als Zürich HB) is het grootste treinstation in Zürich.

SBB-Bahnhof (spoor 3-18, 21-24, 51-54)

Bazel - Zürich (SBB), spoorlijn tussen Zürich HB en Bazel
Zürich - Bülach, spoorlijn tussen Zürich en Bülach
Zürich - Zug, spoorlijn tussen Zürich en Zug
Rechter Zürichseelinie (SBB), spoorlijn tussen Zürich HB en Rapperswil
Linker Zürichseelinie (SBB), spoorlijn tussen Zürich HB en Ziegelbrücke

SZU-Bahnhof (spoor 1-2)

Sihltalbahn (SZU), spoorlijn tussen Zürich HB en Sihlbrugg
Uetlibergbahn (SZU), spoorlijn tussen Zürich HB en Uetliberg

Oerlikon bewerken

Käferberglinie, spoorlijn Zürich HB - Hardbrücke - Oerlikon
Oerlikon - Kloten - Bassersdorf, spoorlijn tussen Oerlikon - Kloten - Bassersdorf
Oerlikon - Büchlag, spoorlijn tussen Oerlikon en Büchlag
Flughafenlinie, spoorlijn tussen Oerlikon - Bassersdorf - Effretikon
Weinberglinie. Spoorlijn tussen Zürisch HB en Oerlikon via Weinbergtunnel

Wallisellen bewerken

Spoorlijn Wallisellen - Rapperswil, spoorlijn tussen Wallisellen en Rapperswil

Dietlikon bewerken

Zürichberglinie, spoorlijn tussen Zürich HB - Stadelhofen - Dietlikon/Dübendorf

Hürlistein bewerken

Oerlikon - Kloten - Bassersdorf, spoorlijn tussen Oerlikon - Kloten - Bassersdorf
Flughafenlinie, spoorlijn tussen Oerlikon - Bassersdorf - Effretikon

Effretiikon bewerken

Effretiikon - Wetzikon, spoorlijn tussen Effretiikon en Wetzikon

Winterthur bewerken

Winterthur - Etzwilen, spoorlijn tussen Winterthur en Etzwilen
Rorschach - Winterthur, spoorlijn tussen Rorschach en Winterthur
Rheinfallbahn, spoorlijn tussen Winterthur en Schaffhausen
Romanshorn - Winterthur, spoorlijn tussen Romanshorn en Winterthur
Rorschach - Winterthur, spoorlijn tussen Rorschach en Winterthur
Winterthur - Rüti, spoorlijn tussen Winterthur en Bauma
Winterthur - Koblenz, spoorlijn tussen Winterthur en Koblenz

Elektrische tractie bewerken

Het traject werd in 1925 geëlektrificeerd met een spanning van 15.000 volt 16 2/3 Hz wisselstroom.

Andere lijnen bewerken

Käferberglinie

Zürichberglinie

		van Stadelhofen
	−1,7	Zürich HB (Gleishalle)
		Zürich HB (Museumstrasse)
	0,2	Zürich Hardbrücke
	0,2	Bözberglinie naar Altstetten
		Hardturmviadukt 1126 m
		van Zürich Altstetten
		Hardturmviadukt (Limmat) 1126 m
		Käferbergtunnel 2119 m
		Strecke von Zürich HB - Wipkingen
	4,7	Zürich Oerlikon
		naar Wallisellen/Seebach
		naar Glattbrugg/Opfikon/Flughafen

		Bözberglinie van Brugg AG
	99,0	Zürich HB (Gleishalle)
	99,3	Vorbahnhoftunnel
	99,9	Zürich HB (Museumstrasse)
		Hirschengrabentunnel 2148 m
	101,0	Rämistrassetunnel
	101,6	Zürich Stadelhofen
	102,2	Kreuzbühlstrassetunnel
	102,3	naar Zürich Tiefenbrunnen
		Zürichbergtunnel 4968 m
	106,9	Stettbach
	107,0	Sagentobelbachwegtunnel
		Neugutviadukt 920 m
	108,0	Verzweigung Neugut
	108,1	van Wallisellen
	109,7	Dübendorf
		Föhrlibucktunnel 199 m
		naar Rapperswil
		Weidenholzviadukt 550 m
	109,4	van Wallisellen
	110,2	Dietlikon
		naar Effretikon

Flughafenlinie

Oerlikon - Kloten - Bassersdorf

		Oerlikon - Bassersdorf - Effretikon
		van Zürich HB/Altstetten
	4,7	Zürich Oerlikon (Gl. 3 - 6)
		Glattalstrasse 92 m
	5,4	naar Wettingen
	5,6	van Wettingen - Seebach
	6,6	traject naar Glattbrugg - Bülach
	6,7	naar Bassersdorf
		Opfikertunnel 299 m
		Opfikon
		Flughafentunnel 1215 m
	9,5	Luchthaven Zürich
		Hagenholztunnel 2837 m
		van Oerlikon - Kloten
	13,4	Dorfnest
	14,8	Bassersdorf
		van Wallisellen / Stettbach)
		Hürlistein
	16,8	Effretikon
		naar Winterthur

		Oerlikon - Kloten - Bassersdorf
	4,7	Zürich Oerlikon (spoor 3-6)
		Brücke Glattalstrasse 92 m
	5,4	naar Seebach - Wettingen
		Schärenmoosviadukt 647 m bzw. 561 m
		van Wettingen - Seebach
	5,6	traject naar Glattbrugg - Bülach
	6,7	naar Zürich Flughafen - Bassersdorf
		Opfikontunnel 257 m
	7,2	Opfikon

		Überwerfung en Glattbrücke ? m
	8,8	Balsberg
	10,0	Kloten
		van Zürich Flughafen
	13,4	Dorfnest
	14,8	Bassersdorf
		naar Effretikon

Literatuur bewerken

Eisenbahnatlas Schweiz. Schweers + Wall, Aachen 2004, ISBN 3-89494-122-7.

Zie ook bewerken

Externe links bewerken

(de) (en) (fr) (it) SBB CFF FFS
(de) (en) (fr) (it) SBB CFF FFS Cargo

Bronnen, noten en/of referenties

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Bahnstrecke Zürich–Winterthur op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.