Spoorlijn 51A

spoorlijn in België

Spoorlijn 51A is een Belgische spoorlijn die Brugge met Zeebrugge verbindt. Ze begint aan aftakking Y Blauwe Toren in Brugge en loopt verder tot Zeebrugge. De lijn is 9,8 km lang.

Spoorlijn 51A
(Brugge) Y Blauwe Toren - Zeebrugge (- Knokke)
Spoorlijn 51A op de kaart
Totale lengte9,8 km
Spoorwijdtenormaalspoor 1435 mm
Aangelegd doorBelgische Staat
Geopend
Y Blauwe-Toren - Heist: 20 oktober 1906
Heist - Knokke: 4 juli 1920
Huidige status
Y Blauwe-Toren - Zeebrugge: in gebruik
Zeebrugge - Heist: opgebroken
Heist - Knokke: lijn 51B
Geëlektrificeerd1955
Aantal sporen2
Baanvaksnelheid120 km/u
Treindienst doorNMBS
Traject
STR lijn 51 van Brugge
dvSHI2gl- 0,0 Y Blauwe Toren
dvÜSTur
dvSTR-STRl lijn 51 naar Blankenberge
ABZgr 2,3 Y Dudzele
lijn 51B naar Knokke
eHST Dudzele-Kanaal
ABZg+r Y Ter Doest lijn 51B/1 van Y Boudewijnkanaal
BHF 5,9 Lissewege
eHST 7,1 Zwankendamme
eABZg+l verbindingsboog van lijn 51 opgebroken
DST 8,9 Zeebrugge-Vorming
Voorheen Zeebrugge-Centraal
STR
KRW+lKRWlrKRW+r lijn 51A/1 naar Zeebrugge-Dorp
eABZg+lexSTRqeKRZ lijn 51 van Brugge opgebroken
STRmKRZu Kusttram van Knokke naar De Panne
STRKBSTaqABZgr bundel Westhoofd
STRBHF Zeebrugge-Strand
STRKBSTaqABZgr bundel Leopold II-Dam
STR2STRc3BST
STRc1STR+4KBSTe bundel Wielingendok
BHF 9,8 Zeebrugge-Dorp
WBRÜCKE1 Visartsluis
KRWglKRW+r
ENDEaqABZgrSTR VSA Kaai
ENDEaqABZgrSTR Nieuw-Zeelandse Kaai
BSTSTR
ENDExeSTR
exSTRc2exSTR3mKRZ Kusttram van Knokke naar De Panne
exSTR+1exSTRc4xABZgl lijn 202 naar Zweedse kaai
exWBRÜCKE1exWBRÜCKE1 Schipdonkkanaal
exWBRÜCKE1exWBRÜCKE1 Leopoldkanaal
exSTRexBHF Heist-Sluizen
dABZq+rxdKRZdKBSTeqexvSTR- bundel CWT
xSHI2g+rexSTR lijn 51B van Y Dudzele
BHFexBHF Heist
eKRWg+lexSTRqexKRWr
HST Duinbergen
KBHFe Knokke

Geschiedenis bewerken

De lijn werd aangelegd voor de ontsluiting van de haven van Brugge-Zeebrugge en was gereed in oktober 1906, negen maanden voor de officiële inwijding van de haven. Behalve voor goederentransport was ze ook bedoeld voor passagiersvervoer van en naar Zeebrugge en Heist. In Zeebrugge boog de lijn dan ook naar het oosten af, tot Heist (in 1920 doorgetrokken tot Knokke). Het baanvak Zeebrugge-Heist liep tot 1951 langs de kust; een gedeelte van dit oude tracé tot de Pierre Vandammesluis is nu in dienst als lijn 202. Daarna werd een meer landinwaarts tracé in dienst genomen. In 1983 werd dit baanvak op zijn beurt weer vervangen door de nieuwe spoorlijn 51B als gevolg van de uitbreiding van de haven in Zeebrugge. Ongeveer 1,5 km werd behouden als industriespoor.

Lijn 51B/1: Boog van Ter Doest bewerken

Op 3 maart 2010 begon Infrabel met de bouw van de spoorbocht 'Ter Doest', ook wel genoemd 'Boog van Ter Doest'. Die verbindingsboog tussen de lijn Brugge - Knokke (51B) en de lijn Brugge - Zeebrugge werd op 5 november 2012 als spoorlijn 51B/1 in dienst genomen. Zij moet het rangeren van treinen met wagons van de westelijke en oostelijke kant van het Boudewijnkanaal vlotter laten verlopen (zie ook lijn 51B).

Engelse vertakking 51/51A bewerken

De vroegere gelijkgrondse vertakking Blauwe Toren (aftakking spoorlijn 51A van spoorlijn 51) is sedert 2015 omgevormd tot een zogenaamde Engelse vertakking door de bouw van een viaduct voor het spoor B (spoor richting Brugge) van de lijn 51 (Brugge - Blankenberge) over de sporen van de lijn 51A (Y Blauwe Toren - Zeebrugge). De dagcapaciteit van de sporen in dit baanvak was door de gelijkgrondse vertakking ernstig beperkt door de versnijdingen met andere treinbewegingen. Voornamelijk in het toeristische hoogseizoen zorgen de vele extra treinen van en naar Blankenberge en het continue goederenverkeer van en naar de haven van Zeebrugge voor een overbelasting van het baanvak en dit ten gevolge van de kruisende bewegingen ter hoogte van de vertakking Blauwe Toren. Door de bouw van deze Engelse vertakking kan de capaciteit van de spoorlijn onmiddellijk verhogen zonder de aanleg van nieuwe sporen. De werken hiertoe waren gestart in 2011.

Toekomst bewerken

Tussen Brugge en Dudzele zal er een derde spoor worden aangelegd.

Er zijn ook plannen voor een sneltram-/lighttrainverbinding tussen Zeebrugge en Brugge, met een eventuele doortrekking tot Lichtervelde via spoorlijn 66.

Treindiensten bewerken

De NMBS verzorgt het personenvervoer met IC, L- en piekuurtreinen. Daarnaast wordt de lijn druk gebruikt voor het goederenvervoer van en naar de haven van Brugge-Zeebrugge.

Serie Route Bijzonderheden
IC 23A Brussels-Airport-Zaventem - Brussel - Gent-Sint-Pieters - Brugge - Knokke
L02 Zeebrugge-Dorp - Brugge - Gent-Sint-Pieters - Dendermonde - Mechelen Rijdt enkel op werkdagen
Rijdt in juli en augustus van/naar Zeebrugge-Strand
L02 Zeebrugge-Strand - Brugge - Gent-Sint-Pieters Rijdt enkel in het weekend
P Knokke - Brugge (- Kortrijk) Tijdens de spits, enkele ritten tijdens de schoolspits van/naar Knokke
P Zeebrugge-Dorp - Brugge (- Gent-Sint-Pieters) Tijdens de schoolspits, 1 rit verder naar Gent-Sint-Pieters

Aansluitingen bewerken

In de volgende plaatsen is of was er een aansluiting op de volgende spoorlijnen:

Y Blauwe Toren
Spoorlijn 51 tussen Brugge en Blankenberge
Y Dudzele
Spoorlijn 51B tussen Y Dudzele en Knokke
Y Ter Doest
Spoorlijn 51B/1 tussen Y Ter Doest en Y Boudewijnkanaal
Zeebrugge-Dorp
Spoorlijn 202 tussen Zeebrugge-Dorp en Zweedse Kaai

Lijn 51A/1 bewerken

Bij de opening van de stopplaats station Zeebrugge-Strand in 2001 is de spoorlijn 51A hernoemd naar (Brugge) Y Blauwe Toren - Zeebrugge Strand. De vertakking die naar station Zeebrugge-Dorp loopt is hernummerd naar spoorlijn 51A/1 Zeebrugge-Vorming - Zeebrugge-Dorp.

Galerij bewerken

Zie ook bewerken