Spoorlijn 15

spoorlijn in België

Spoorlijn 15 is een Belgische spoorlijn die Antwerpen met Hasselt verbindt. Het is een samenraapsel van verschillende secties van spoorlijnen in de Kempen die in het verleden anders heetten.

Spoorlijn 15
Y Drabstraat - Y Zonhoven
Spoorlijn 15 op de kaart
Totale lengte89,0 km
Spoorwijdte1435 mm
Aangelegd doorBelgische Staat
Geopend
Antwerpen - Lier: 6 juli 1864
Lier - Herentals: 23 april 1855
Herentals - Mol: 27 mei 1878
Mol - Leopoldsburg: 27 mei 1878
Leopoldsburg - Houthalen: 1 juli 1925
Houthalen - Hasselt: 20 juli 1866
Geëlektrificeerd
Antwerpen - Herentals: 1981
Herentals - Mol: 2015
Mol - Hasselt: juni 2023 (klaar, maar eerste elektrische trein pas eind 2024 door tekort aan materieel)
Aantal sporen
Antwerpen - Mol: 2
Mol - Y Zonhoven: 1
Baanvaksnelheid120 km/u
Treindienst doorNMBS
Traject
vSTR- lijn 27 van Antwerpen-Centraal
vSTR-v-STR lijn 27A van Bundel Rhodesië
dSHI4glv-SHI4+rdSTR 0,0 Y Drabstraat
dSTRdSTRc2d-KRZ3+1odSHI2gr Y Krijgsbaan
vSTR- + SPL+1
vSTR + STRc4
+
Y Liersesteenweg
vSTRr-STRvSTR lijn 27 naar Brussel-Noord
vSTRedABZg+lexdENDEeq Fort 3
dSTRveHST-STRd 1,3 Krijgsbaan
dSHI2ldSHI2g+lrdSHI2rd 1,6 Y Aubry
lijn 15/1 van Y Krijgsbaan
mKRZud tram
eHSTd 2,8 Liersebaan
SKRZ-Aud N10
BHFd 3,9 Boechout
eHSTd 4,9 Vos
eHSTd 6,4 Boshoek
eKRZd strategische spoorlijn Boom - Stabroek
SKRZ-Aud R16
vSTR+r-STR lijn 13 van Kontich-Lint
vSTR-eABZg+l lijn 205 van Oelegem opgebroken
vÜST
vBHF 9,3 Lier
v-SHI2g+r
WBRÜCKE1d Kleine Nete
eHSTd 11,1 Lisp
WBRÜCKE1d Netekanaal
ABZgrd 11,5 Y Nazareth, lijn 16 naar Y Oost Δ Aarschot
BHFd 12,8 Kessel
BHFd 16,3 Nijlen
BHFd 21,9 Bouwel
HSTd 24,1 Wolfstee
SKRZ-Aud A13E313
vSTR+r-STR 26,2 lijn 29 van Y Noord Δ Aarschot vanaf 1939
evÜST Y Albertkanaal
vSTRr-STR lijn 207 naar Laakdal
hKRZWaed Albertkanaal
eABZg+rd 26,2 lijn 29 van Y Noord Δ Aarschot tot 1939
eHSTd 26,4 Herentals-Kanaal
BHFd 28,0 Herentals
deABZglexKBSTeq militaire lijn Grobbendonk
ABZgld Y Kruisberg
lijn 29 naar Tilburg
WBRÜCKE1d Kleine Nete
hKRZWaed Kanaal Bocholt-Herentals
dABZg+lENDEeq metaalbedrijf Olen
BHFd 34,0 Olen
eHSTd 37,1 Larum
SKRZ-Aud R14
BHFd 40,1 Geel
deABZglexKBSTeq Geel kazerne
eHSTd 46,5 Millegem
vSHI2gl-
vBHF 49,3 Mol
dvSTR-eABZglexdENDEeq industrieaansluiting Donk opgebroken
vÜST
vSTR-STRl lijn 19 naar Budel
SKRZ-Aud N71
WBRÜCKE1d Kanaal Dessel-Kwaadmechelen
BHFd 54,0 Balen
STR+GRZqd grens Antwerpen - Limburg
eHSTd Ingene-Immer
BHFd 62,8 Leopoldsburg
deABZg+lexKBSTeq Leopoldsburg kazerne
eABZgrd 64,7 Y Heppen, lijn 17/1 naar Heppen opgebroken
BHFd Beverlo
eABZg+rd 67,4 Y Beringen-Mijn
lijn 17 van Diest opgebroken
eBHFd 68,0 Beringen-Mijn
exdKBSTaqeABZgr kolenmijn Beringen
BHFd 71,2 Beringen
BHFd 74,6 Heusden
exKBSTaqedKRZuexSHI4rqd kolenhaven Genenbos via het Routeke
edABZg+lexSHI4g+lqexdKBSTeq Steenkolenmijn Zolder via het Routeke
BHFd 78,0 Zolder
eABZg+ld lijn 18 van Eindhoven opgebroken
eABZg+lexdKBSTeq kolenmijn Houthalen
eBHFd 80,2 Houthalen
SKRZ-Aud A2E314
eABZgld lijn 18 naar Winterslag opgebroken
eHSTd 83,3 Kolveren
BHFd 84,9 Zonhoven
eHSTd 86,6 Zonhoven-Badplaats
ABZg+ld 89,0 Y Zonhoven
lijn 21A van Maaseik
STRd lijn 21A naar Hasselt

Geschiedenis bewerken

Het oudste stuk dateert van 19 april 1855 en is het stuk tussen Lier en Herentals (als onderdeel van de lijn Lier-Turnhout, toen aangeduid als spoorlijn 14). Op 6 juli 1864 werd de lijn uitgebreid richting Antwerpen, als onderdeel van de lijn Antwerpen-Aarschot. Op 20 juli 1866 werd de sectie tussen Hasselt en Houthalen opengesteld, toen was het onderdeel van de lijn Hasselt-Eindhoven, vanaf Houthalen tot de Nederlandse grens aangeduid als spoorlijn 18.

Op 27 mei 1878 werd het traject tussen Herentals en Mol geopend, als onderdeel van de IJzeren Rijn tussen Antwerpen en Mönchengladbach. Op dezelfde datum werd de sectie Mol-Leopoldsburg geopend, als onderdeel van de lijn Diest-Mol. Pas op 1 juli 1925 werd de lijn compleet door de aanleg van het Kolenspoor tussen Leopoldsburg en Houthalen.

De spoorlijn is circa 90 km lang en grotendeels dubbelsporig; tussen Mol en Zonhoven werd de lijn terug op enkelspoor gebracht, met tegenspoorseinen in de richting Mol-Zonhoven. Tussen Beringen-Mijn en Zolder is er echter mogelijkheid tot kruisen gebleven.

Tussen Antwerpen en Herentals werd de lijn in 1981 geëlektrificeerd, Tussen Herentals en Mol werd de bovenleiding in december 2015 in dienst gesteld. Het gedeelte van Mol naar Y Zonhoven is niet geëlektrificeerd, de reizigersdienst wordt er verzekerd door de MW41. De maximumsnelheid bedraagt 120 km/u, tussen Zolder en Zonhoven slechts 90 km/u. Samen met de elektrificatiewerken werd ook de snelheid opgetrokken. Hierdoor kunnen treinen op het hele traject nu aan 120 km/u rijden. [1]

In 2019 is gestart met de elektrificatie van het traject Mol-Hasselt, waar vanaf eind 2022 elektrische treinen zullen kunnen rijden. Dan zal de hele lijn tussen Antwerpen en de aansluiting met Spoorlijn 21A in Zonhoven, volledig elektrisch zijn.

Treindienst bewerken

De NMBS verzorgt het personenvervoer met IC, L-, Piekuur-, ICT en S- treinen.

Treintype Verbinding Bijzonderheden
IC 09 Antwerpen-Centraal - Lier - Leuven Rijdt in het weekend Antwerpen-Centraal - Luik-Guillemins.
IC 09 Antwerpen-Centraal - Lier - Tongeren-Luik-Guillemins Rijdt enkel in het weekend.
IC 10 Antwerpen-Centraal - Mol - Hamont
IC 11 Binche - Brussel - Turnhout Rijdt in het weekend enkel tussen Binche en Schaarbeek.
IC 15 Antwerpen-Centraal - Lier - Diest - Hasselt Rijdt niet in het weekend.
IC 30 Antwerpen-Centraal - Herentals - Turnhout Stopt op werkdagen niet tussen Herentals en Lier.
L Hasselt-Mol Rijdt op zondag 1x/2u.
L 23 Antwerpen-Centraal - Leuven
S33 Antwerpen-Centraal - Herentals - Mol Rijdt niet tijdens het weekend.
P Neerpelt - Mol - Mechelen - Brussel-Zuid Rijdt alleen op werkdagen.
P Mol -Mechelen- Brussel-Zuid Rijdt alleen op werkdagen.
P Aarschot-Lier-Antwerpen-Centraal Rijdt alleen op werkdagen.
P Antwerpen-Centraal - Lier-Herentals Rijdt alleen op werkdagen.
P Antwerpen-Centraal - Lier Rijdt alleen op werkdagen.
P Hamont - Mol - Heverlee Een trein op zondagavond.

Enkel tijdens het academiejaar.

ICT Hamont - Mechelen - Blankenberge Rijdt in juli en augustus.

Aansluitingen bewerken

In de volgende plaatsen is of was er een aansluiting op de volgende spoorlijnen:

Y Drabstraat
Spoorlijn 27 tussen Brussel-Noord en Antwerpen-Centraal
Lier
Spoorlijn 13 tussen Kontich en Lier
Spoorlijn 205 tussen Lier en Oelegem
Y Nazareth
Spoorlijn 16 tussen Y Nazareth en Y Oost Aarschot
Y Albertkanaal
Spoorlijn 29 tussen Y Noord driehoek Aarschot en Tilburg
Spoorlijn 207 tussen Y Albertkanaal en Laakdal
Herentals
Spoorlijn 29 tussen Y Noord driehoek Aarschot en Tilburg
Mol
Spoorlijn 19 tussen Mol en Hamont
Y Heppen
Spoorlijn 17/1 tussen Heppen en Y Heppen
Beringen-Mijn
Spoorlijn 17 tussen Diest en Beringen-Mijn
Houthalen
Spoorlijn 18 tussen Winterslag en Eindhoven
Y Zonhoven
Spoorlijn 21A tussen Hasselt en Maaseik

Verbindingssporen bewerken

15/1 : Y Krijgsbaan (lijn 27A) - Y Aubry (lijn 15)

Zie ook bewerken