Versie van 7 aug 2007 13:51 bewerken Birdfeedservant (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers 42.412 bewerkingen zin vereenvoudigd ← Oudere bewerking		Versie van 19 aug 2007 02:31 bewerken ongedaan maken Wegwezen (overleg \| bijdragen) 4.393 bewerkingen herschreven Nieuwere bewerking →
Regel 1: Een '''loon-prijsspiraal''' kan ontstaan als hogere lonen worden doorberekend in hogere prijzen, en deze op hun beurt weer tot (nog) hogere looneisen leiden. De '''loon-prijsspiraal''' ontstaat doordat hogere lonen worden doorberekend in hogere prijzen. Een [[producent]] moet immers hogere [[investering]]en doen per eenheid product, als hij meer loon moet uitbetalen. De ''[[spiraal]]'' ontstaat als de hogere prijzen vervolgens weer resulteren in hogere lonen; de werknemer, die tevens consument is, moet nu immers meer voor een artikel betalen en verlangt een hoger loon. Hierop stijgen de prijzen weer, en zo vervolgens. Dit is een schematisch beeld. Een [[producent]] zal de gestegen loonkosten willen doorberekenen aan zijn afnemers, om zo een acceptabele [[winstmarge]] te behouden. De [[consument]], die tevens [[werknemer]] is, ziet zich geplaatst voor hogere kosten van levensonderhoud en verlangt daarom een hoger [[loon]], enzovoorts. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat het zowel producenten als werknemers in principe lukt om hun hogere kosten volledig af te wentelen. Zodoende kan er een periode van [[inflatie]] ontstaan met achtereenvolgende prijs- en loonsverhogingen. In werkelijkheid ontstaat de spiraal niet zo eenvoudig. De lonen maken immers maar een deel uit van de [[productie]]kosten, en de ontwikkeling van lonen zal dus niet automatisch leiden tot ''gelijke'' ontwikkeling van prijzen. Een spiraal ontstaat in feite pas na een aantal ontwikkelingen in loon en prijs, en niet als onontkoombare [[wet]]matigheid. ==Tempering== In werkelijkheid ontstaat niet zo gemakkelijk een duidelijk herkenbare spiraal. De lonen maken immers maar een deel uit van de [[productie]]kosten, en een stijging van de lonen zal dus niet automatisch leiden tot een procentueel gelijke stijging van de prijzen. En afnemers kunnen misschien in het buitenland terecht bij producenten die hun prijzen niet hebben verhoogd. Zowel producenten als afnemers houden voorraden aan. Als er al een spiraal ontstaat, dan zal deze dus, als er geen verdere invloeden zijn, de neiging hebben om af te zwakken. De mogelijkheden om prijzen te verhogen of hogere looneisen te stellen hangen uiteraard af van de situatie op de afzetmarkt c.q. de arbeidsmarkt. Dat geldt echter ook voordat de spiraal op gang komt, en heeft dus in principe geen invloed op het verschijnsel. De spiraal kan er wel toe leiden dat de situatie op de markten verandert. ==Beleid== De overheid kan trachten om een loon-prijsspiraal in te dammen door bijvoorbeeld de [[belasting]]tarieven te verlagen, en in het uiterste geval door prijzen of lonen te bevriezen. ==Omgekeerde beweging== De spiraal ook achtereenvolgende dalingen betreffen ([[deflatie)]], ware het niet dat [[wetgeving]] het verlagen van lonen nogal eens bemoeilijkt. ~~Daarnaast is er een aantal andere factoren die bepalen of er een spiraal ontstaat, bijvoorbeeld:~~ Hoe liggen de machtsverhoudingen: stelt de economische situatie op een gegeven ogenblik de werknemers wel in staat looneisen te stellen? Zijn prijsverhogingen in een bepaald concurrentie- en vraagklimaat wel uitvoerbaar? *Speelt de overheid een regulerende rol, waardoor ontwikkelingen aan banden worden gelegd of juist bevorderd? [[Categorie:Economie]]

Loon-prijsspiraal: verschil tussen versies