Eerste Carlistenoorlog: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
|||
Regel 1:
[[Afbeelding:Carlos Maria Isidro.jpg|thumb|right|Don Carlos (V)]]
De '''Eerste Carlistenoorlog''' was een [[burgeroorlog]] in [[Spanje]] die van 1833 tot en met 1839 duurde.
==Aanloop naar de Eerste Carlistenoorlog==
===De Pragmatieke Sanctie===
In het begin van de 18de eeuw voerde de Spaanse koning [[Filips V van Spanje|Filips V]] de [[Salische wet]] in. Dit deed hij om de [[Habsburgers]] tegen te houden om de Spaanse troon in handen te krijgen. Een eeuw later had koning Ferdinand VII geen mannelijk nakomelingen, maar wel twee dochters;
Zonder deze
===De liberalen en de absolutisten===
In het begin van de 19de eeuw was de Spaanse politieke situatie zeer problematisch. Tijdens de Spaanse onafhankelijkheidsoorlog tegen [[Napoleon I]] kwam de [[Cortes]] in 1812 samen in [[Cadiz]] en schreef daar de eerste Spaanse [[grondwet]] neer. Op dat moment was het de meest moderne en [[liberalisme|liberale]] in de wereld. Na de oorlog, toen
Er was echter een sterke absolutistische partij die haar posities en macht niet wou verliezen. De leden wisten dat Maria Christina en
===De Basken===
Ondertussen was er een beweging om de Baskische [[Fueros]] (een geheel van privileges) te ondergraven en de douanegrens aan de Pyreneëen te leggen. Sinds de 18de eeuw had een nieuwe opkomende klasse aan het Spaanse hof interesse in het verzwakken van de Baskische adel hun invloed en handel. Deze nieuwe hofmensen steunden andere grote machten tegen de Basken. Dit op z'n laatst sinds het afschaffen van de Jezuiëtenorde en het [[Godoy]]-regime.
Eerst sloten zij zich aan bij de Franse [[Bourbons]] om de
Regel 23:
De Kerk koos officieel geen kant, maar vele priesters steunden Carlos. De inwoners van de Baskische provincies en [[Navarra]] kozen de kant van Carlos vanwege het traditionalisme en het historisch respect voor de katholieke Kerk. Ook had de [[clerus]] in de Baskische gebieden traditioneel een zeer sterke invloed, wat de aanhang van Carlos alleen maar vergrootte. Ideologisch gezien stond Carlos dan ook dicht bij hen.
Ondertussen zagen de inwoners van [[Catalonië]] en [[
Aan de andere kant verenigden liberalen en gematigden zich om de hervormingen van [[Isabella II|Isabella]] en Maria Christina te verdedigen. Zij controleerden de instellingen, bijna het hele leger en de steden. De Carlisten stonden dan weer sterker op het platteland. De liberalen hadden de financiële steun van [[Groot-Britannië]], [[Frankrijk]] en [[Portugal]]. De Britten stuurden ook het [[Westminster Legion]] onder het bevel van generaal [[Lacy Evans]] en de Portugezen stuurden zelfs een deel van hun regulier leger, onder het bevel van generaal [[Baron Das Antas]], om de liberale hervormingen te steunen. De liberalen waren in theorie sterk genoeg om de oorlog binnen twee maanden te winnen, maar werden gehinderd door een inefficiënte overheid en de grote mate van verspreiding van de Carlisten. Dit gaf Carlos genoeg tijd om zijn troepen te consolideren en het bijna zeven jaar uit te houden in de noordelijke en oostelijke provincies.
==De oorlog in het noorden==
De oorlog was lang en bij momenten wreed. De Carlisten behaalden belangrijke overwinningen in het noorden, waar ze geleid werden door de briljante generaal [[Tomás de Zumalacárregui]]. Tegen zijn adviseurs in besloot Carlos om [[Bilbao]] aan te vallen, dat verdedigd werd door de Britse vloot. Carlos dacht als een belangrijke stad als [[Bilbao]] in zijn handen zou vallen, de
Tijdens het beleg werd generaal [[Tomás de Zumalacárregui]] geraakt door een verdwaalde kogel. De wonde was niet ernstig, maar geneesde niet goed en uiteindelijk stierf de generaal op [[25 juni]] [[1835]]. In het oosten sloeg de [[Carlisme|Carlistische]] generaal [[Ramón Cabrera]] het initiatief te houden, maar zijn manschappen waren te klein in aantal om een beslissende overwinning te behalen.
Regel 35:
==Het einde van de oorlog==
Na de dood van [[Tomás de Zumalacárregui]] sloegen de liberalen om langzaam het initiatief in de oorlog over te nemen. Zij waren echter niet in staat om de oorlog te winnen tot in 1839. De oorlog eindigde met de ''Abrazo de Vergara'' (de
De [[Carlisme|Carlistische]] generaal [[Cabrera]] vocht nog een tijd verder in het oosten, maar hij stond alleen en werd uiteindelijk gedwongen om naar Frankrijk te vluchten. [[Carbrera]] werd echter beschouwd als een held en keerde terug in de [[Derde Carlistenoorlog]].
| |||