Leids (dialect): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
wikify-fix |
aanvullingen |
||
Regel 4:
Het Leids is een Hollands dialect dat in de loop van de [[1500-1599|zestiende]] en vooral de [[1600-1699|zeventiende eeuw]] steeds verder af kwam te staan van de dialecten van de omliggende dorpen en steden. Dat wordt toegeschreven aan de grote immigratie vanuit [[Vlaanderen]] en [[Brabant]], maar ook uit [[Frankrijk]] en [[Wallonië]].
Het Leids vertoonde vroeger opvallend veel diversiteit voor een stadsdialect, zowel in klank als in woordkeuze.
==Kenmerken en status==
Het Leids wordt door mensen van buiten weleens vergeleken met het [[Rotterdams]], waar het meer op lijkt dan op het [[Haags]], [[Amsterdams]] of [[Utrechts]]. In tegenstelling tot het Rotterdams wordt het echter tamelijk binnensmonds gesproken. Ook wijkt het sterker af van de omliggende dialecten. Het Leidse dialect wordt laag gewaardeerd. Al in de
Het negentiende-eeuwse Leids had veel eigenaardigheden die thans geheel verdwenen zijn. Zo werden sommige woorden die in het Nederlands een ''ee'' hadden in het Leids klaarblijkelijk met een ''ai'' uitgesproken. Hierbij baseert men zich overigens op spaarzame bronnen zoals karikaturen door Leidse (ex-)studenten. Het is mogelijk dat die de spelling overdreven hadden.
In het huidige Leids valt vooral de [[uitspraak van de r]] op, die niet alleen voor een medeklinker maak ook voor een klinker niet gerold wordt. Deze r doet enigszins aan de Amerikaanse ''r'' denken. Veel Leidenaren proberen die klank zelfs bewust over te nemen. De ''ai'' voor een ''ee'' is geheel verdwenen, ook de ''ai''-uitspraak voor een ''ei''/''ij'' lijkt vervangen te zijn door ''è''.
Ook het meeste van de woordenschat is verdwenen. Toch wist het [[Leids Dagblad]] in [[2007]] een verkiezing van het "mooiste Leidse woord" te organiseren. Winnaar werd ''bledder'', wat "bal" betekent.
De parodiegroep [[Rubberen Robbie]] zong in het plat-Leids.
Het Leids is voor het eerst uitgebreid onderzocht door de Leidse taalkundige [[Dick Wortel]].
==Externe links==
* [http://www.meertens.nl/books/winkler/leiden.html De parabel van de Verloren Zoon in het Leids] (2001)
* [http://www.leidschdagblad.nl/nieuws/regionaal/leidenenregio/article1439504.ece?secId=695 Leidens mooiste woord]
[[Categorie:Leiden]]
|