Swainsona formosa: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
sorteren refs
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
{{Taxobox|type=plant
|naam= ''Swainsona formosa''
|afbeelding=Swainsona formosa1P4230146.jpg
|afbeeldingtekst=Plant in [[Uluru]] (Ayers Rock), [[Australië (land)|Australië]]
|rijk= [[Planten|''Plantae'']] (Planten)
Regel 18:
|datum= }}
 
'''''Swainsona formosa''''' ([[Engels]]: Sturt's desert pea) is een [[Australië (land)|Australische]] plant, die bekend staat om zijn opvallende bloedrode, bladachtige [[Bloem (plant)|bloemen]], die elk een bolvormig, zwart centrum of knobbel hebben. Het is een van de bekendste wilde planten van Australië. De plant is [[inheems]] in de droge gebieden van centraal en noordwestelijk Australië. Het verspreidingsgebied strekt zich uit over alle deelstaten van het vaste land van [[Australië (land)|Australië]], behalve [[Victoria (Australië)|Victoria]] <ref>[1http://www.anbg.gov.au/emblems/sa.emblem.html Australian emblems - South Australia] (Australian National Botanic Gardens website)</ref>.
 
Plantmateriaal van ''Swainsona formosa'' werd voor het eerst verzameld door [[William Dampier]] op 1 september 1699. Dit plantmateriaal wordt tegenwoordig bewaard in het Sherardian [[herbarium]] in de [[Universiteit van Oxford]] [1].
 
De [[taxonomie|taxonomische]] plaatsing van deze soort is meerdere malen veranderd. In de 17e eeuw werd de soort opgenomen in het geslacht ''[[Clianthus]]'', als ''Clianthus dampieri'' of ''Clianthus formosus'' (“formosus is [[Latijn]] voor “mooi”) <ref>[2http://www.premcab.sa.gov.au/emblems/sturtpe1.htm South Australian Government Floral Emblem] (official website)</ref>. Later werd de soort echter verplaatst naar het geslacht ''Swainsona'' en dit is tot heden ten dage onveranderd.
 
Een verdere herclassificatie, onder de naam ''Willdampia formosa'', werd voorgesteld in de publicatie ''Western Australian Naturalist'' in 1999. Dit voorstel vond echter geen steun in de wetenschappelijke gemeenschap <ref>[3http://www.anbg.gov.au/cgi-bin/apni?taxon_id=223995 Australian Plant Name Index]</ref>.
 
De Engelse naam is een eerbetoon aan [[Charles Sturt]], die verslag deed van zijn waarneming van het aanschouwen van grote hoeveelheden van de bloemen op zijn ontdekkingstocht door centraal Australië in 1844. De tweede versie van de wetenschappelijke geslachtsnaam was bedoeld om ontdekkingsreiziger [[William Dampier]] te eren.
Regel 30:
[[Afbeelding:Swainsona formosa2.jpg|200px|thumb|left|19e eeuwse illustratie]]
 
''Swainsona formosa'' is een lid van de (Vlinderbloemenfamilie) (''[[Fabaceae]]''), in de onderfamilie ''[[Faboideae]]''. Zijn [[Bloem (plant)|bloemen]] zijn zo verschillend in vergelijking met zijn naaste verwanten, dat de plant bijna onherkenbaar is als lid van de vlinderbloemenfamilie <ref>[4http://farrer.csu.edu.au/ASGAP/s-formos.html Info Page from the Association of Societies for Growing Australian Plants] (hosted by [[Charles Sturt University]], [[Nieuw-Zuid-Wales]].</ref>. De bloemen zijn circa 9 cm lang en groeien in clusters van circa vijf stuks op dikke, verticale bloemstelen, die elke 10 – 15 cm ontspringen vanuit de liggende stengels, die 1 – 1,5 m lang kunnen zijn. De plant bloeit van de lente tot de zomer, met name na een regenperiode. Er bestaat een natuurlijke, puur witte vorm, alsook [[hybride (biologie)|gehybridiseerde]] vormen met gele en rode tot paarse bloemen, met of zonder de centrale knobbel. Ongeveer vijftien zijdeachtige grijsgroene [[blad]]eren ontspringen van iedere liggende stengel. Zowel de stengels als de bladeren zijn bedekt met zachte, haarachtige filamenten. Zijn [[Vrucht (plant)|vrucht]] is een circa 5 cm lange [[peulvrucht]], die bij volledige rijpheid meerdere [[nier]]vormig, platte [[zaad (planten)|zaden]] bevat.
 
De meeste vormen van de plant zijn laaggroeiend of liggend, maar in de regio [[Pibara]] in noordwestelijk Australië zijn variëteiten opgemerkt, die tot twee meter hoog worden.
Regel 44:
''Swainsona formosa'' is geadopteerd als het bloemenembleem van de deelstaat [[Zuid-Australië]] op 23 november 1961. De soort wordt niet bedreigd, maar het is verboden om plantenmateriaal te verzamelen van Crown Land zonder toestemming. De planten mogen ook niet worden verzameld op privé land zonder schriftelijke toestemming van de landeigenaar.
 
De plant is op verschillende uitgaves van sets van zes [[postzegel]]s verschenen, waarbij Australische blo9emenemblemenbloemenemblemen werden afgebeeld. (verschenen in 1968, 1971 en 1975).
{{Bronnen|1=
 
<references/>
* [5] [http://www.abc.net.au/gardening/stories/s293911.htm Sturt's Desert Pea Fact-sheet] from Gardening Australia, a TV programme of the [[Australian Broadcasting Corporation]].
}}
==Externe links==
* [1] [http://www.anbg.gov.au/emblems/sa.emblem.html Australian emblems - South Australia] (Australian National Botanic Gardens website)
* [2] [http://www.premcab.sa.gov.au/emblems/sturtpe1.htm South Australian Government Floral Emblem] (official website)
* [3] [http://www.anbg.gov.au/cgi-bin/apni?taxon_id=223995 Australian Plant Name Index]
* [4] [http://farrer.csu.edu.au/ASGAP/s-formos.html Info Page from the Association of Societies for Growing Australian Plants] (hosted by [[Charles Sturt University]], [[Nieuw-Zuid-Wales]].
* [5] [http://www.abc.net.au/gardening/stories/s293911.htm Sturt's Desert Pea Fact-sheet] from Gardening Australia, a TV programme of the [[Australian Broadcasting Corporation]].
* [http://enargea.org/tales/Australian/The_Blood_Flower.html Aboriginal myth about the Sturt's desert pea]
* [http://www.ubcbotanicalgarden.org/potd/2006/03/swainsona_formosa.php Large image of Sturt's Desert Pea]