Kolk (Rotterdam): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Ivory (overleg | bijdragen)
+2 kaartjes
Ivory (overleg | bijdragen)
+afb
Regel 1:
[[Afbeelding:20060926-kolk.jpg|thumb|right|De Kolk in Rotterdam in 2006.]]
[[Afbeelding:'I'm at Rotterdam' engraving by William Miller after Birbet Foster.jpg|thumb|right|''I'm at Rotterdam'', [[gravure]] door Birket Foster, p. 86 in ''Hood's Poems'', uitgegeven door Moxon, Londen, 1872.]]
De '''Kolk''' in het centrum van [[Rotterdam]] is een [[trap (gebouw)|trap]], die de verbinding vomt tussen de [[Binnenrotte]] en de [[kubuswoning]]en in het Blaakse Bos boven de [[Blaak]].
In het verlengde van de Kolk ligt de Mosseltrap.
Regel 7 ⟶ 8:
De geschiedenis van deze [[kolk (water)|kolk]] is zeer bewogen. De [[dam (waterkering)|dam]] in de [[Rotte]] waar de stad haar naam aan ontleent, werd op een steenworp afstand aangelegd.
 
De kaarsrechte [[Hoogstraat (Rotterdam)|Hoogstraat]] werd vanaf [[1270]] over deze dam aangelegd ter bescherming tegen de zee en de Maas. De oudste naam van de Hoogstraat is de Middendam, het geheel vormde een onderdeel van [[Schielands Hoge Zeedijk]]. Het gebied aan de zuidkant evenwijdig aan de dam kreeg allengs de naam ''Het Steiger'' naar de [[steiger (haven)|steiger]] waaraan men moest wachten voor men de Rotte op kon varen. In 1358 werd een begin gemaakt met de zuidelijke stadsvest in de Blaak. Het Oost- en Westnieuwland werden de ingepolderde tussenlanden, gescheiden door de Kolk. In 1557 werd vanaf de Hoogstraat een overbrugging naar het Westnieuwland gebouwd, ten behoeve van een [[Grote Markt (Rotterdam)|Grote Markt]]. De markt werd eerstlater ook wel de Erasmusmarkt genoemd ter onderscheiding van de iets zuidelijker gelegen ''Vischmarkt''.<ref>[http://pietjebell.kw.nl/web/onsrdam/8/index.html Pietjebell.kw.nl: De Grote Markt] (Joop Goudappel)</ref>
 
Na de 16e eeuw werd ''De Blaeck'' de grote haven in het hart van de stad, en vormde de Kolk in het oosten de verbinding naar de Hoogstraat en de Grote Markt. In het verlengde van de Kolk lag de [[Oude Haven (Rotterdam)|Oude Haven]], waar de eerste steiger werd gesignaleerd in [[1351]]. De kade aan de oostzijde van de Kolk heette de ''Open Rijstuin'', en om de hoek de ''Toe-Rijstuin'' nabij de brug van het Oost- naar het Westnieuwland.<ref>[http://www.engelfriet.net/Alie/Hans/draaisteeg.htm Engelfriet.net: de Kleine Draaibrug] (Aad Engelfriet, december 2006)</ref> Hier bracht in de 18e eeuw [[Catharina Mulder|Kaat Mossel]] haar waren aan de man. Van hier leidde de Mosseltrap naar de [[Spaansekade|Spaanschekade]] aan de oostelijke zijde van de Oude Haven.
 
Op de kaart van Rotterdam in het ''[[Toonneel der Steden]]'' uit 1652 van [[Joan Blaeu]] is de Kolk het enige grote [[oppervlaktewater]] waar geen naam in geschreven staat.
{| class="prettytable" style="float:rightleft"
|-
|[[Afbeelding:Rotterdam Kolk 1626.jpg|200px]]
Regel 20 ⟶ 22:
|}
 
De eerste [[Beurs World Trade Center Rotterdam|Koopmansbeurs]], in 1635 gebouwd aan de Vischmarkt maar later omgedoopt tot [[Beursplein (Rotterdam)|Beursplein]], keek uit op de Kolk. Voor de bouw van het [[Luchtspoor]] werd het imposante gebouw van de Korenbeurs gesloopt, en voor het nieuwe centraal station [[Station Rotterdam Blaak|Beurs]] werd omstreeks [[1875]] een zuidelijk deel van de Kolk zelf [[demping (water)|gedempt]]. De pijlers van het spoorwegviaduct stonden in het water van de Kolk. Waar thans het moderne [[Theatercafé Plan C]] aan de Oude Haven aan ligt, was voor de [[Tweede Wereldoorlog]] een bedrijvengebouw [[Plan C (Rotterdam)|Plan C]] waar schepen nog onderdoor konden varen op weg naar de Kolk.<ref>[http://www.xs4all.nl/~couvreur/ned/rdam/wand-1b.htm Xs4all.nl: ''van Oostplein door de Waterstad naar Leuvehaven''] (Eddy le Couvreur, 1999-2005)</ref>
Op de kaart van Rotterdam in het ''[[Toonneel der Steden]]'' uit 1652 van [[Joan Blaeu]] is de Kolk het enige grote [[oppervlaktewater]] waar geen naam in geschreven staat.
 
De eerste [[Beurs World Trade Center Rotterdam|Koopmansbeurs]], in 1635 gebouwd aan de Vischmarkt maar later omgedoopt tot [[Beursplein (Rotterdam)|Beursplein]], keek uit op de Kolk. Voor de bouw van het [[Luchtspoor]] werd het imposante gebouw van de Korenbeurs gesloopt en werd een zuidelijk deel van de Kolk zelf [[demping (water)|gedempt]]. De pijlers van het spoorwegviaduct stonden in het water van de Kolk. Waar thans het moderne [[Theatercafé Plan C]] aan de Oude Haven aan ligt, was voor de [[Tweede Wereldoorlog]] een bedrijvengebouw [[Plan C (Rotterdam)|Plan C]] waar schepen nog onderdoor konden varen op weg naar de Kolk.<ref>[http://www.xs4all.nl/~couvreur/ned/rdam/wand-1b.htm Xs4all.nl: ''van Oostplein door de Waterstad naar Leuvehaven''] (Eddy le Couvreur, 1999-2005)</ref>
 
De Kolk werd door de eeuwen veel geschilderd en later ook gefotografeerd. De huizen die tot in het water stonden, de bedrijvigheid, de vele schepen en de [[Grote of Sint-Laurenskerk (Rotterdam)|Laurenskerk]] aan de horizon boden een inspirerende omgeving.
 
Na [[Bombardement op Rotterdam|1940]] werd de Kolk, vermoedelijk tegelijk met de [[Blaak]], gedempt met het puin uit de verwoeste stad.
 
==Heden==
De huidige Kolk is alleen toegankelijk voor [[voetganger]]s. De woonflat Het Potlood (op de foto links), de kubuswoningen en de [[voetgangersbrug]] over de Blaak heen inclusief de trappen ernaartoe werden tussen 1982 en 1984 gebouwd naar een ontwerp van architect [[Piet Blom]]. Tussen de schaarse maar weelderige [[achtertuin]]en door slingert een voetpad met de naam ''Rijstuin''.
 
In de periode 2007-2009 zal er tegenover de Kolk een grote markthal verrijzen. De Binnenrotte zelf is ook verklaard [[voetgangersgebied]], maar is wel toegankelijk voor mensen in een [[rolstoel]] en [[skateboard]]ers. De Kolk is het terrein van [[traceur]]s.