Alteratie (Amsterdam): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
T. Tichelaar (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
T. Tichelaar (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
De '''Alteratie''' is de naam voor de omwenteling in [[Amsterdam]] op [[26 mei]] [[1578]] toen de katholieke stadsregering werd afgezet. Handelsbelangen speelden een belangrijke rol bij de ommezwaai, omdat Amsterdam geïsoleerd raakte en andere steden de handel over dreigden te nemen. Er is niemand gewond geraakt, gedood of gemolesteerd. Op 29 mei werd een nieuwe raad gevormd, bestaande uit dertig Calvinisten en tien katholieken. Al na enkele maanden zijn plannen gepresenteerd om de stad en de haven aan de oostkant uit te leggen en een nieuwe verdedigingswal aan te leggen.
 
Amsterdam was in 1578 een belangrijke stad die nog niet tot de Prins was overgegaan. De [[oorlog]] was kostbaar en een aantal steden dreigde af te haken. Tijdens de [[Satisfactie]] verzoende de stad zich met de overige steden van [[Holland]]. De spanningNiettemin steeg nietteminde spanning en er ontstond onenigheid met de [[burgemeester]]s over de leiding van de [[schutterij]]. In alle steden speelde de kwestie van godsdienstvrijheid: honderd protestantse families leverde het recht op bijeenkomsten. Na een [[hagepreek]] raakte de zaak in een stroomversnelling.
 
Een commissie van oude [[Geuzen]] en en een grote groep voormalige [[balling]]en, vaak met grond en pakhuizen op de [[Lastage]] belegde een vergadering. De volgende dag werd de [[Dam (Amsterdam)|Dam]] afgezet. De vroedschap werd naar het [[Damrak]] geleid, waar schuiten gereed lagen. De vrouw van een Hendrick Dircksz. liet nog een paar schone hemden brengen, maar deze burgemeester vreesde een spoedig einde en zond haarzijn goeie goed terug. Vierentwintig [[vroedschap]]sleden werden de stad uitgevoerd, maaren tegen de verwachting in ergens aan de Diemerzeedijk aan land gezet. Ze vestigden zich in Haarlem of Leiden of keerden later stilletjes terug.
 
Ook de gehate, bedelende minderbroeders[[Franciscanen]] werden in optocht de stad uitgevoerd. Het volk uitte zijn woede op het klooster vanin de [[Franciscanen]]Bloedstraat invan dedeze Bloedstraatminderbroeders, die - naar men geloofde - na het uitvoeren van het vonnis een bloedmaal aten. Volgens de geschiedschrijver [[Melchior Fokkens]] (1661) zou [[Fernando Álvarez de Toledo|Alva]] daar zijn ''[[bloedraad]]'' gehouden hebben. De overige kloosterlingen in de stad mochten blijven en kregen een uitkering. Sommige [[klooster]]s werden nauwelijks bewoond, de kloosterlingen waren rijk en bezaten veel grond.
 
Als resultaat van de Alteratie gingen de parochiekerken en kapellen over in handen van de protestanten en kregen nieuwe namen. Zo werd de oudste parochiekerk van de stad, de St. Nicolaaskerk, omgedoopt tot [[Oude Kerk (Amsterdam)|''Oude Kerk'']] en de [[Heilige Stede]] werd de ''Nieuwe Zijds Kapel''. De [[Nieuwe Kerk (Amsterdam)|Nieuwe Kerk]] werd eerst na een kleine [[beeldenstorm]] in september door de Calvinisten overgenomen. De vele kloosters in de stad kwamen in handen van het nieuwe stadsbestuur en kregen nieuwe (niet-religieuze) bestemmingen, zoals een wees-, of [[tuchthuis]].