Lijst van tempels en heiligdommen van Artemis: verschil tussen versies

[[Afbeelding:Temple_of_Artemis.jpg|thumb|250px|De Tempel van Artemis, afgebeeld door de [[16e eeuw]]se Nederlandse schilder [[Martin Heemskerck]]]]

De '''Tempel van Artemis''' in [[Efeze]] in Klein-Azië (het tegenwoordige [[Turkije]]) wordt algemeen gerekend tot de [[De zeven wereldwonderen|zeven klassieke wereldwonderen]]. Het in de [[6e eeuw v. Chr.]] (vanaf ca. [[550 v. Chr.]]) door [[Croesus]] gemaakte bouwwerk was opgetrokken van [[Marmer|marmer]]. Het was een van de heiligdommen ter ere van de maagdelijke jacht-, vruchtbaarheids- en maangodin [[Artemis (godin)|Artemis]] (Diana), een voor de Grieken zeer belangrijke godin, die haar oorsprong als [[Moedergodin]] in [[Anatolië]] had. De Artemiscultus was nauw verwant met die van Kubele of [[Cybele]].

 

De beschrijving van deze [[tempel]] komt vooral van [[Plinius de Oudere]].

Het monument was bijna 122 meter lang en ca. 55 meter breed met 127 marmeren zuilen van 18 meter hoog. Het totale complex had een oppervlakte van ca. 8000 m². Men beweerde dat in oeroude tijden de [[Amazonen]] de stichtsters van de stad [[Efeze]] waren geweest. Op de friezen rond de tempel waren inderdaad talloze reliëfs met o.m. Amazonen aangebracht, gemaakt door Griekse beeldhouwers die de tempel aankleedden: [[Polyclitus]], [[Pheidias]], [[Cresilas]], en [[Phradmon]]. Er waren eveneens schilderijen, en zuilen belegd met goud en zilver. Volgens Plinius heeft [[Scopas]] [[basreliëf]]s op de tempelzuilen aangebracht. Deze zuilen waren uit marmer vervaardigd en de delen werden aangevoerd uit groeven op 10 km van de plek vandaan. De techniek daartoe bestond erin de uitgehakte marmerbalken zijdelings van reusachtige houten wielen te voorzien die met pinnen in de uiteinden werden verankerd. Daarna werd deze constructie met een ossenspan op weg getrokken. Ook de lange rechthoekige architraven konden mits enige aanpassing van de techniek op die manier worden vervoerd.

In de [[4e eeuw v. Chr.]] (vanaf [[325 v. Chr.]]) werd de tempel gerenoveerd, maar in het jaar [[262]] vernield en leeggeroofd door de [[Gothen]]. Later werd het bouwwerk volledig afgebroken, nadat het eerst nog had dienst gedaan als kerk voor het nieuw opgekomen christendom. Brokstukken van de tempel worden bewaard in het [[Brits Museum]] in [[Londen]]. Acht van de ca 18 meter hoge, donkergroene pilaren zijn te bezichtigen in de [[Aya Sofia]] in het Turkse [[Istanbul]].

 

De Artemistempel wordt onder meer in het [[Bijbel (christendom)|Bijbelboek]] [[Handelingen der Apostelen|Handelingen]] (Handelingen 19,27) impliciet genoemd als het religieuze centrum van [[Efeze]]. Efeze was volgens dit boek de tempelbewaarster van de godin; men geloofde dat het grote Artemisbeeld dat in de tempel stond uit de hemel gevallen was (Handelingen 19,35). Efezische zilversmeden maakten destijds replica's van de tempel en van het beeld (Handelingen 19,24).

 

* [[Artemis van Efeze]]

 

* [http://www.home.zonnet.nl/pollie_37/Wonderen_3.htm Tempel van Artemis]