Lichtsterke blauwe variabele: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
RobotQuistnix (overleg | bijdragen)
k robot Erbij: it:Variabile S Doradus
Woudpiek (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 2:
'''Luminous Blue Variables''' (''Lichtsterke Blauwe Variabelen'', afgekort '''LBV'''), ook wel '''S Doradus sterren''' genoemd, zijn een type van zeer zware, grote [[ster (hemellichaam)|sterren]] ([[hyperreus|hyperreuzen]]).
 
Als een ster zijn [[waterstof]] in de kern heeft gefuseerd tot [[helium]], zal de kern ineenkrimpen en daarbij heter worden, totdat het heet genoeg is om helium in [[koolstof]] om te zetten. Tegelijkertijd zetten de buitenlagen van de ster juist uit, en worden koeler. Sterren zoals de zon worden daarbij [[rode reus|rode reuzen]], nog zwaardere sterren [[superreus|superreuzen]]. Bij de allerzwaarste sterren (zwaarder dan ca. 40 [[zonnemassa|zonsmassa]]'s) treedt hierbij echter een probleem op: de enorme lichtsterkte van deze sterren zorgt voor een druk naar buiten. Als dergelijke sterren opzwellen, wordt de [[zwaartekracht|gravitationele aantrekking]] op de buitenste lagen bovendien minder, en op zeker moment zijn deze twee krachten met elkaar in evenwicht, waardoor de buitenste lagen feitelijk geheel niet meer worden vastgehouden, dit is de [[Eddingtonlimiet]].
 
Deze sterren vertonen kleinere helderheidsvariaties op zowel de tijdschaal van enkele dagen, en grotere op een tijdschaal van jaren. Maar daarnaast zijn er nog perioden van ettelijke jaren waarin deze sterren extra opvlammen en grote hoeveelheden massa uitstoten. De bekendste dergelijke uitbarsting is die van [[eta Carinae|η Carinae]] tussen 1837 en 1860. In deze periode was η Carinae ondanks een afstand van meer dan 8000 [[lichtjaar]] na [[Sirius (ster)|Sirius]] de helderste ster aan de hemel.