Tiberius Hemsterhuis: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
cat. Classicus erbij |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1:
'''Tiberius''' (of '''Tjebbe''') '''Hemsterhuis''' ([[Groningen (stad)|Groningen]], begin januari [[1685]]–[[Leiden]], [[7 april]] [[1766]]) was een [[Nederland]]s [[filoloog]].<ref>Bron: [[:en:Tiberius Hemsterhuis]] [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Tiberius_Hemsterhuis&oldid=63490484]; opgehaald 16 november 2006</ref> Hij werd in 1704 hoogleraar filosofie en wiskunde in [[Amsterdam]], vervolgens werd hij hoogleraar Grieks, 1717-1740 in [[Franeker]] en 1740-1765 in [[Leiden]].<ref>Bron: [http://www.rug.nl/museum/galerij/portretten/hoogleraar/hemsterhuis Tiberius Hemsterhuis (1685-1766)]; opgehaald 16 november 2006</ref> Hij trouwde op 1 oktober 1716 met [[Cornelia Maria de Wilde]] (1686-1766), met wie hij 3 zoons kreeg: Jacobus (1717), Frans (1721) en Tiberius (1724). [[Frans Hemsterhuis]] zou een beroemd filosoof worden, de andere 2 zoons stierven relatief jong.<ref>Bron: [http://www.dbnl.org/tekst/rome002erfl01_01/rome002erfl01_01_0022.htm Frans Hemsterhuis]; opgehaald 16 november 2006</ref>
==Opvattingen==
Tijdens zijn studie in Leiden was [[Jacob Perizonius]] (1651-1715) de leermeester van Heinsius in het Grieks. Van hem leerde hij als filoloog een ruimere belangstelling te hebben dan voor taal en grammatica alleen. Hemsterhuis onderging sterk de invloed van de opvattingen van [[René Descartes|Descartes]]. Dat blijkt uit zijn grote waardering voor de wiskunde en uit het feit dat hij door bronnenonderzoek bij de oorsprong der dingen wilde komen. Dit verklaart ook ten dele zijn belangstelling voor het Grieks. Hij was de eerste Nederlandse hoogleraar die zich uitsluitend op het Grieks richtte.
De opvattingen van Heinsius komen vooral naar voren uit zijn redevoeringen. De belangrijkste daarvan zijn:
* ''Oratio de Graecae linguae praestantia, ex ingenio Graecorum et moribus probata'' (‘Rede over de voortreffelijkheid van de Griekse taal, bewezen op grond van de genie en de zeden van de Grieken’, inaugurele rede te Franeker, 1720)
* ''Oratio de mathematum et philosophiae studiis cum literis humanioribus conjungendis'' (‘Rede over de verbinding van de studie van de wiskunde en de filosofie met de letteren’, waarschijnlijk een in Franeker gehouden rectoraatsrede uit 1739)
* ''Oratio de literarum humaniorum studiis ad mores emendandos virutisque cultum conferendis'' (‘Rede over de bijdrage van de studie der letteren aan het verbeteren der zeden en de beoefening van de deugd’, inaugurele rede te Leiden, 1740)
Het ging Heinsius er niet om een filoloog te vormen door de studie van de Griekse cultuur, maar een hoogstaand mens. De taalkunde was voor hem geen doel, maar slechts middel. Deze opvattingen werden overgenomen door [[Lodewijk Caspar Valckenaer]] (1715-1785), die een leerling was van Hemsterhuis en hem als hoogleraar Grieks zou opvolgen in Franeker en in Leiden. Zij hadden ook veel belangstelling voor literatuurgeschiedenis; daarbij zochten zij naar de genie van de auteurs, die zou moeten blijken uit hun stijl. De vernieuwing van de bestudering van het Grieks en de Griekse cultuur die met Hemsterhuis begon en vooral door Valckenaer werd voortgezet, noemt men wel de ''Schola Hemsterhusiana''.
==Publicaties==
Heinsius heeft maar weinig tekstuitgaven gepubliceerd. Zijn kracht lag eerder in het onderwijs en het stimuleren van anderen. Zijn eerste publicatie in 1706 was een uitgave van het ''Onomasticon'' van Pollux uit de 2e eeuw n.C., waaraan Joh. Henr. Lederlin al was begonnen en die door Hemsterhuis werd voltooid. In 1708 maakte hij een voor scholieren bedoelde uitgave van enige samenspraken van [[Lucianus]] en van diens ''Timon''. Hij werkte ook aan een uitgave van het verzamelde werk van Lucianus, maar nadat hij slechts een zesde deel voltooid had, werd het wet werk afgemaakt door J.F. Reitz en verscheen het in 1743. De enige andere uitgave van Hemsterhuis was een editie van de ''Plutus'' van [[Aristophanes]] in 1743.
==Literatuur==
Regel 9 ⟶ 19:
==Referenties==
{{references|90%}}
[[Categorie:Filoloog|Hemsterhuis, Tiberius]]
| |||