Een '''explosieluik''' is een metalen plaat met daarin een vierkant waarvan drie zijden zodanig ingegroefd of ingestanst zijn dat de plaat losbreekt en als een deurtje openvouwt wanneer de aan een zijde van plaat een te grote luchtdruk ontstaat. Explosieluiken worden toegepast in [[drukvat]]en die onder normale omstandigheden een geringe over of onderdruk hebben en in afgesloten opslagruimten, om in geval van explosies ervoor te zorgen dat de drukgolf aan die zijde het drukvat verlaat waar deze het minste gevaar oplevert. Dit moet altijd plaatsvinden in een in de zin van Atex 95 niet gezoneerd gebied, waar tevens geen mensen aanwezig mogen kunnen zijn. Explosieluiken zijn met name belangrijk wanneer in het drukvat of de opslagruimte een stoffige omgeving kan ontstaan. Bekende toepassingen zijn [[Silo (opslagplaats)|silo's]] en [[luchtfilterinstallatie]]s.
Explosieluiken of -deksels zijn ook aangebracht in de carterdeuren van grote (scheeps)motoren. Het hete mengsel van oliedamp en lucht kan gevaar opleveren; daarom is het bijv. verboden een carterdeur te demonteren vóórdat de krukkast -enigszins- is afgekoeld.
Carterexplosies komen weinig voor, maar hebben toch al heel wat slachtoffers gemaakt.
