|
Een '''stamhertogdom''' is een [[territoriumtitel (soeverein gebied)|territorium]] bestuurd door een zelfverklaardevan [[hertog]], verkozen of zelfbenoemd als hoofd van een bepaalde [[volksstam]]. Men onderscheidde met name in Duitsland een vijftal stamhertogdommen, volgens de grote stammen. Met hertogdom kan niet alleen de titel maar ook het gebied bedoeld worden.
In de vroege [[Middeleeuwenmiddeleeuwen]] ontstonden in het [[Germanen|Germaanse]] gebied gedeeltelijk erfelijke stamhertogdommen. Waarschijnlijk gaan die terug op pogingen van invloedrijke adellijke familiesmachthebbers om zich in hun stamgebied te promoveren tot een soort [[koning, onderkoning]] of hertog. Daarmee konden de stamverbanden beter behouden blijven en getoond worden in een tijd van [[volksverhuizingen]]. en verkregen zij een eigen identiteit in het [[KoninkrijkKarel (staatsvorm)|koninkrijkde Grote]]. Ditprobeerde lukteal slechtsdeze gedeeltelijk,titels vermitsop dete adelheffen zichof nietin volledigzijn aanslotenpersoon bij deze ambitieuzete hertogenverenigen. Nochtans wasMaar hun macht bleek uiteindelijk zo groot dat de latere [[koning van Duitsland|Duitse koningen (titelkeizers)|koning]] deze moest(weer) moesten erkennen. Dit gebeurde door de bevestiging van de titel en de erkenning van hun waardigheid als hertog. Daardoor was de status redelijk gewaarborgd: van onder uitonderuit door de aangesloten edelen, van boven uitbovenaf door de koning. Nochtans bleek de territoriale autoriteit nooit volledig, vooral tegenover de macht van sommige [[graaf (titel)|graven]]. Tot in de 11de eeuw waren de stamhertogdommen min of meer afhankelijk van de centrale koninklijke autoriteit en dienden ze voor eventuele concurrerende koningskandidaten als machtsbasis.
Stamhertogdommen in het [[Oost-Francië|Oost-Frankenrijk]] of Duitsland:
* [[Hertogdom Franken]], het land van de [[Franken]]
* [[Hertogdom Saksen]], het land van de [[Saksen (volk)|Saksen]]
* [[Hertogdom Beieren]], het land van de [[Bajuwaren]]
* [[Hertogdom Zwaben]], het land van de [[Sueben]] of de [[Alemannen]]
Het ''hertogdom Thüringen'', het land van de [[Thüringers]], was voor de komst van Karel de Grote al opgedeeld geraakt tussen Franken en Saksen, en deze titel werd nadien niet meer gevoerd.
* later opgericht: [[Hertogdom Thüringen]]
* later overgenomen uit het [[Midden-Francië|Middenrijk]]: het [[hertogdom Lotharingen]], het land van [[Lotharius II|Lotharius (II)]] (deze naam verwijst dus niet meer naar de naam van een volksstam).
* later nog ingenomen: [[Hertogdom Lotharingen]]
==Zie ook==
* [[Hertogdom]]
[[Categorie:Adel]]
[[categorie:Gebiedsnaam]]
[[Categorie:geschiedenis van Duitsland]]
[[Categorie:Middeleeuwen]]
[[cy:Dugiaeth]]
| 