Modulatie (muziek): verschil tussen versies

In ons hedendaagse begrip is '''modulatie''' in de [[Tonaliteit|tonale muziek]] de verandering van [[toonsoort]]. Die modulatie kan plotseling of geleidelijk geschieden, maar verloopt doorgaans door middel van een [[Cadens (muziektheorie)|cadens]]. Bij de plotselinge modulatie is er sprake van het plotseling optreden van [[Akkoord (muziek)|akkoorden]] uit een andere toonsoort, in de vorm van een cadens. Bij de geleidelijke modulatie wordt via een of meer gemeenschappelijke akkoorden de overgang naar de andere toonsoort eerst gemaskeerd en pas bij de [[Dominant (muziek)|dominant]] hoorbaar. Het gemeenschappelijke akkoord is het [[spilakkoord]]. Dit indelen van een muziek op basis van akkoordschema's vindt zijn basis in een traktaat uit 1722, geschreven door Jean Phillip Rameau: "[https://www.delpher.nl/nl/boeken1/gview?query=traite+de+l%27harmonie&coll=boeken1&identifier=m45cAAAAcAAJ&rowid=1 Traité de l'harmonie]". Dat wil niet zeggen dat vanaf dat moment de manier van denken over muziek ineens anders werd: het was een geleidelijk proces. Voordat dit denken in akkoordschema's terrein veroverde dacht men meer in termen van het veranderen van 'toonschaal': uit welke toonladder haalde je voor het schrijven van een bepaald segment de benodigde noten? Hoe dit nog tot na de barok gangbaar was is te lezen in onderstaand fragment uit [https://www.delpher.nl/nl/boeken1/gview?query=Catechismus+der+muzijk+1787&coll=boeken1&identifier=yQS0mnL7-vwC&rowid=1 ''Catechismus der muzijk'' uit 1787] van de Zeeuwse musicus Joos Verschuere Reynvaan: