Zonsverduistering van 15 april 136 v.Chr.: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k →‎top: -/- spaties voor ref (verzoek op WP:VPB)
linken, punt
Regel 1:
<div style="text-align:justify;">De '''zonsverduistering van 15 april 136 v.Chr.''' is uitzonderlijk goed gedocumenteerd en daarmee van belang als ijkpunt voor de effecten van kleine veranderingen in de rotatiesnelheid van de aarde op de waarneming van verduisteringen in de oudheid.
 
Er worden in het [[British Museum]] twee [[Kleitablet|kleitabletten]] uit [[Babylonië]] bewaard waarop de eclips beschreven is. Beide zijn beschadigd, maar samen geven ze een volledige beschrijving van de waarnemingen:
 
<div style="margin:0px auto; width:90%; text-align:justify;">{{cquote|1=(Jaar) 175, maand XII<sub>2</sub>, de 29e dag, op 24 tijdsgraden na zonsopgang: een zonsverduistering. Toen zij aan de zuidwestkant begon was zij geheel totaal in 18 tijdsgraden van de dag. Venus, Mercurius en de Normale Sterren waren zichtbaar; Jupiter en Mars, die in hun periode van onzichtbaarheid waren, waren tijdens de verduistering zichtbaar. Het wierp (de schaduw) van zuidwest naar noordoost. Op 35 tijdsgraden (duur) vanaf het begin was er maximale fase in de verduistering. Tijdens de eclips de noordelijke wind.<ref>{{Cite web|url=http://astrogeo.oxfordjournals.org/content/44/2/2.22.full#sec-4|titel={{Aut|R. Richard Stephenson}} Historical eclipses and Earth's rotation, 2003, A&G News and Reviews in Astronomy & Geophysics|taal=en}}</ref><ref>{{nl}} [http://www.academia.edu/545616/Zonsverduisteringen_in_het_oude_Mesopotami%C3%AB_Solar_Eclipses_in_ancient_Mesopotamia_ Deze eclips beschreven op academia.edu]</ref>}}</div>
Regel 7:
Het jaar 175 slaat op de [[Seleucidische jaartelling]] en komt overeen met 136 v.Chr. De Babylonische kalender van deze tijd is goed genoeg bekend dat de datum 15 april moet zijn.
 
De tijdsgraden waarin men tijd indeelde, werden waarschijnlijk gemeten met een clepsydra (een [[waterklok]]). Een tijdsgraad kwam overeen met vier minuten en zo kan de lengte van de verduistering en het begin en einde ervan precies bepaald worden. Verder is het duidelijk dat de verduistering ''totaal'' was. Zelfs [[Jupiter (planeet)|Jupiter]] en [[Mars (planeet)|Mars]], die dicht genoeg bij de zon stonden dat ze anders niet zichtbaar waren konden nu gezien worden.
 
Indien men terugrekent zonder rekening te houden met veranderingen in de rotatiesnelheid van de aarde zou deze verduistering inderdaad wel op deze datum plaatsgevonden hebben. Maar de eclips zou nauwelijks in Babylonië zichtbaar geweest zijn en zeker niet totaal geweest zijn, omdat de baan van de totaliteit zo'n 50 lengtegraden naar het westen gelegen zou hebben, over Marokko en de Balearen, Frankrijk in.
Regel 13:
Hieruit is het cumulatieve tijdverschil ΔT te berekenen dat het gevolg is van de verandering in rotatiesnelheid van de aarde. De tabletten geven zelfs drie meetpunten: begin, maximum en einde. De ΔT-waarden zijn 12.600, 12.100 en 12.250 seconden tijdsverschil respectievelijk. Verder geeft de 50 graden verschuiving ook nog een waarde van tussen ΔT= 11.200 en ΔT= 12.150 seconde.
 
Hoewel deze verduistering wel uitzonderlijk goed beschreven is zijn er veel meer verduisteringen voldoende beschreven om mede als ijkpunten te kunnen dienen. [[National Aeronautics and Space Administration|NASA]] gebruikt een ijkcurve die voor deze tijd een correctie van ΔT=11969 seconden in rekening brengt. Met behulp van o.a. deze correctie kan gezegd worden dat de verduistering behoorde tot [[Saros-cyclus]] [[Saros 80 zonsverduisteringserie|80]], een magnitude van 1.0526 had<ref>{{Cite web|url=http://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEcat5/SE-0199--0100.html|titel= NASA Catalog of Solar Eclipses|taal=en}}</ref> en dat het pad van de verduistering van zuidwest naar noordoost over [[Babylon (stad)|Babylon]] liep.<ref>{{Cite web|url=http://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEsearch/SEsearchmap.php?Ecl=-01350415|titel=NASA interactive eclipse path|taal=en}}</ref></div>
 
{{Appendix}}