Atomaire massa-eenheid: verschil tussen versies

De '''atomaire massa-eenheid''', afgekort als '''u''', '''ame''' of '''amu''' (de laatste naar het Engelse ''atomic mass unit''), in het Nederlandse [[Meeteenhedenbesluit]] de '''geünificeerde atomaire massa-eenheid''' genoemd, of de '''dalton (Da)''', naar de scheikundige [[John Dalton]], is een [[Natuurkundige eenheid|eenheid]] om [[atoommassa|atoommassa's]] en [[molecuul|moleculaire]] massa's in uit te drukken. Omdat atoommassa's zeer klein zijn in vergelijking met de [[SI]]-eenheid [[kilogram]], is hiervoor een speciale eenheid gedefinieerd. Deze eenheid is zo gekozen dat de massa van een atoom, uitgedrukt in atomaire massa-eenheden, zo goed mogelijk het aantal [[nucleon]]en ([[protonProton (deeltje)|protonen]] en [[neutron]]en) aangeeft.

Er is dan ook een andere definitie nodig.{{Bron?|Volgens wie?|2020|05|02}} De afwijkingen zijn echter zo gering dat de massa van een atoom of atoomkern, uitgedrukt in atomaire massa-eenheden (u), na afronding gelijk is aan het aantal nucleonen.

Sinds [[1960]] is de massaeenheid''atomaire massa-eenheid'' u gedefinieerd als 1/12 van de [[massaMassa (natuurkunde)|massa]] van één [[koolstof-12]]-[[atoom]] (¹²C), dus inclusief de elektronen,. enDe heeftwaarde deis:atomaire waardemassa-eenheden

Door biologen en scheikundigen wordt vaak de alternatieve benaming ''dalton'' gebruikt, vooral in de context van [[macromolecuulMacromolecuul|macromoleculen]] (men gebruikt dan vaak de kilodalton, kDa).

De hoeveelheid [[molMol (eenheid)|mol]] is zo gedefinieerd dat 1&nbsp;mol van een stof evenveel deeltjes bevat als 12 gram van de meest voorkomende [[isotoop]] ¹²C van [[koolstof]]. Van een atomaire stof waarvan 1 [[mol (eenheid)|mol]] een massa <math>m</math> heeft, is dus de massa van een enkel atoom <math>m</math> atomaire massa-eenheden. Omgekeerd is de massa van 1&nbsp;mol van een atomaire stof waarvan een enkel atoom een massa van <math>m</math> heeft, gelijk aan <math>m</math> gram. 1&nbsp;mol koolstof weegt dus bij benadering 12 gram en 1&nbsp;mol waterstof 1 gram.

Omdat ¹²C zes [[proton (deeltje)|protonen]] en zes [[neutron]]enneutronen bevat en de massa van de zes [[elektron]]enelektronen hiermee vergeleken erg klein is, evenals de massa van de [[bindingsenergie]], kan men de atomaire massa-eenheid zien als een benadering van het gemiddelde van de massa's van het proton en het neutron. De moleculaire massa is dus ruwweg het aantal [[nucleon]]ennucleonen (protonen en neutronen) in het molecuul.