Seyid Riza: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Gokturklerrr (overleg | bijdragen)
→‎Levensloop: Nevroz Koerdisch? Dat feest wordt zelfs in Mongolië gevierd.
Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website
Gokturklerrr (overleg | bijdragen)
Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website
Regel 21:
 
== Levensloop ==
Seyid Riza werd rond 1863 geboren, als vierde en laatste zoon van de stamhoofd SeyidSheik Hesenan van de Abbasan-stamHasan een [[Turkmeens]] stam <ref>{{Cite web|url=https: https://books.google.com/books/about/Do%C4%9Fu_Anadolu_nun_T%C3%BCrkl%C3%BC%C4%9F%C3%BC.html?hl=nl&id=3zmjCwAAQBAJ}}</ref><ref> Shpazhnikov G. A. Religions of West Asian countries: The guide.; Nauka (Science), 1976. pp. 274-275</ref> , Diedie Oorspronkelijkoorspronkelijk [[Turkmeens]] was maar het stam was echter gekurdificeerd. De stam van hem stond in de [[Ottomaanse]] bronnen als “Ekrad Yorukani der kenar”” Der kenar komt vanwege zijn [[Turkmeens ]]<ref> Cevdet Türkay: Age.s.701</ref> Afkomst, het Ekrad Yorukan betekent hier volgens Onderzoekers is het gekurdificeerd of uit elkaar gevallen [[Turkmenen]]. Hij trouwde met de dochter van een rijke landeigenaar en parlementslid, Diyap Yıldırım. Tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]] leidde hij de Abbasan-stam samen met de [[Ottomaanse Rijk|Ottomanen]] tegen het Russisch-Armeens leger. Hij verleende ook bescherming aan de etnische [[Armeniërs]] die tijdens de [[Armeense Genocide]] van 1915. In 1921 spande hij samen met de lokale alevitische leiders tijdens de Koçgiri-opstand.<ref>{{Cite web|language=fr|auteur=Hans-Lukas Kieser|titel=Les Kurdes alévis face au nationalisme turc kémaliste|url=http://www.hist.net/kieser/pu/Kocgiri.html|work=hist.net|date=juli 1993|bezochtdatum=8 januari 2021|archiefdatum=29 augustus 2011|archiefurl=https://web.archive.org/web/20110829090818/http://www.hist.net/kieser/pu/Kocgiri.html|dodeurl=ja}}</ref>
 
Na de oprichting van de [[Republiek Turkije|Turkse Republiek]] in 1923 werd Seyid Rıza een belangrijke thema voor de Turkse regering. Rıza behield namelijk een brede autonomie in de regio Dersim en had veel aanzien onder de Koerdische en Zazaïsche stammen in deze regio. De Turkse regering had daarentegen nauwelijks controle in de regio en probeerde via Rıza de invloed te vergroten. In 1935 begon Seyid Riza zich echter te verzetten tegen de Turkse autoriteiten, omdat de regio Dersim werd omgedoopt tot de nieuwe [[Tunceli (provincie)|provincie Tunceli]]. Tijdens het nieuwjaar [[Newroz]], in maart 1937, riep Seyid Rıza op tot een opstand tegen de Turkse regering. Hij leidde de [[Opstand van Dersim]] en probeerde de verschillende Koerdische stammen in de regio te verenigen, ondanks de verdeeldheid tussen soennitische en alevitische Zaza/Koerden, om etnische zuiveringen te voorkomen. In september van hetzelfde jaar werd opstand met geweld de kop ingedrukt door het Turks leger en duizenden burgers werden afgeslacht of gedeporteerd. Seyid Rıza werd op 5 september 1937, samen met tweeënzeventig andere revolutionairen, gevangengenomen en ter dood veroordeeld door rechter İhsan Sabri Çağlayangil (die in 1965 minister van Buitenlandse Zaken zou worden), die speciaal uit Ankara was gekomen.<ref>{{Cite web|language=fr|auteur=Kendal Nezan|titel=L’injustice faite aux Kurdes|url=http://www.monde-diplomatique.fr/1999/03/NEZAN/2878|site=[[Le Monde diplomatique|monde-diplomatique.fr]]|datum=maart 1999}}</ref> Ook zijn 16-jarige zoon, Resik Hüseyin, en andere familieleden ondergingen hetzelfde lot. In 2015 overleed zijn dochter, Leyla, op 98-jarige leeftijd.<ref>{{tr}} [https://www.hurriyet.com.tr/gundem/seyit-rizanin-kizi-topraga-verildi-29577218 Seyit Rıza'nın kızı toprağa verildi]</ref>