Met de term '''ius''' (of '''jus''') '''commune''' of '''gemeen recht''' wordt het [[Romeinse recht]] aangeduid, zoals dit, vanaf de [[11e eeuw]] tot en met de [[vroegmoderne tijd]], in geheel [[continent|continentaal]] [[Europa (werelddeel)|Europa]] [[rechtspraak|toegepast]] en onderwezen werd. Dankzij de 'moderniserende [[receptie (recht)|receptie]]' (aanpassingen) van het [[klassieke oudheid|klassieke]] Romeinse recht, door middeleeuwse [[glossator]]en (en [[postglossator]]en), werd het ''ius commune'' in de middeleeuwen de basis voor het [[burgerlijk recht]] van het Europese vasteland. Pas door de [[codificatie]]s van de [[18e eeuw|18e]] en [[19e eeuw]] werd deze belangrijke rol overgenomen door de verschillende nationale [[burgerlijk wetboek|burgerlijke wetboeken]]. Het 'continentale' ius commune wordt ook wel aangeduid als "geleerd recht", omdat het steeds met een [[universiteit|academische context]] verbonden was. De Engelse term [[common law]] betekent letterlijk vertaald ook 'ius commune' of 'gemeen recht'. De Engelse common law is echter niet gebaseerd op een gemeenschappelijk Europees recht.
