Versie van 25 jan 2022 15:26 bewerken HJVerhagen (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers 6.774 bewerkingen →‎Ontstaan van de Kalksprong Label: Visuele tekstverwerker ← Oudere bewerking		Versie van 25 jan 2022 17:16 bewerken ongedaan maken HJVerhagen (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers 6.774 bewerkingen Geen bewerkingssamenvatting Label: Visuele tekstverwerker Nieuwere bewerking →
Regel 3: [[Bestand:Kalkgehalte volgens Eisma.jpg\|miniatuur\|Kalkgehalte langs de Hollandse kust, duidelijk te zien is de kalksprong bij Bergen (km 40)]] De '''Bergense Kalksprong''' of '''Kalkgrens''' is een scherpe scheiding tussen ~~kalkhoudende~~kalkarme [[Duin#Hollandse duinen\|duinen]] ten noorden van [[Bergen aan Zee\|Bergen aan zee]] en ~~kalkarme~~kalkrijke duinen ten zuiden van dit punt. Het verschil is duidelijk te zien in bijgaande grafiek, gebaseerd op data van Eisma <ref name="Eisma"/> en Klijn<ref name="Klijn"/>. Dit verschil is kalkgehalte zorgt voor een ander soort duinvegetatie. Deze scheiding is alleen aanwezig in de [[jonge duinen]]. De [[oude duinen]] die in Nederland aanwezig zijn ten zuiden van Alkmaar, en achter de jonge duinen liggen zijn over het algemeen kalkarm; hier is in de loop der eeuwen de kalk door regen uitgespoeld. De oude duinen zijn gevormd in de periode tussen 2800 v. Chr. en het begin van de jaartelling. De jonge duinen zijn gevormd sinds het midden van de middeleeuwen (rond 1200)<ref>{{Citeer boek\|titel=Algemene Geologie\|auteur=Pannekoek, A.J.\|url=https://books.google.nl/books/about/?id=phBCMwAACAAJ\|uitgever=Tjeenk Willink\|datum=1976\|pagina's=blz 360\|ISBN=9001689752}}</ref>. == Ontstaan van de Kalksprong == Eisma (1968)<ref name="Eisma">{{Citeer tijdschrift\|achternaam=Eisma\|voornaam=Doeke\|taal=en\|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0077757968900112\|titel=Composition, origin and distribution of Dutch coastal sands between Hoek van Holland and the island of Vlieland\|jaargang=4\|tijdschrift=Netherlands Journal of Sea Research\|datum=1 November 1968\|nummer=2\|pagina's=241}}</ref> heeft uitgebreid onderzoek hiernaar gedaan en vond: Het verschil in [[Calciumcarbonaat]] in strand- en duinzand ten noorden en ten zuiden van [[Bergen (Noord-Holland)\|Bergen]] heeft een aantal oorzaken, waarvan de geschiedenis van het zand en de condities van zandtransport en zandafzetting in de laatste [[Millennium\|millennia]] belangrijk is. Regel 12: Het zand ten noorden van Bergen is kalkarm omdat: # Het bevat nauwelijks omgewoeld [[marien]] zand uit de [[Interglaciaal\|interglaciale]] Eem periode ([[Eemien]]) # Het gebied ten noorden van Bergen was land, of een ondiepe getijlagune tot aan de middeleeuwen. Schelpfragmenten gevormd op de zandplaten zijn grover dan fragmenten die in de Noordzee gevormd worden. Het zand ten noorden van Bergen bevalt slecht weinig grove schelpdeeltjes, gevormd in de periode dat dit gebied een zandplaat was. Deze werden gesorteerd toen de zandplaten omgewoeld werden en stranden en duinen vormden. # Sinds de vroege middeleeuwen is de kust bij Bergen geërodeerd. Dit voorkwam de accumulatie van recent gevormde schelpfragmenten op het strand en in het duinzand. De periode van stabiliteit, of wellicht aanzanding rond 1750 was te kort om te leiden tot een waarneembare accumulaties van schepfragmenten in het duinzand. Regel 19: Ten zuiden van Bergen heeft de kust vanaf het [[Atlanticum]] aan de open zee gelegen zodat hier wel schelpfragmenten konden accumuleren gedurende lange tijd. Daarbij komt een toevoer van Rijnzand in de laatste [[Millennium\|millennia]]. Deze Rijnzanden hebben een hoog calciumgehalte. Het verschil in calciumgehalte tussen de zuidelijke en noordelijke zanden was dus al aanwezig voor de vroege middeleeuwen toen het zeegat tussen [[Bakkum]] en Bergen zich sloot. Door sommigen wordt het verschil in kalkgehalte gerelateerd aan de huidige zeestromingen. Rijnzanden hebben een hoger kalkgehalte dan bijv. de zanden uit de Noordduitse rivieren. In de afgelopen eeuwen is het zandtransport (het [[Brandingsstroom\|golfgedreven transport]]) langs de Nederlandse kust altijd in noordelijke richting geweest. Ook de residuele getijstroom is noordwaarts. Dus dit noordelijke rivierzand is niet recentelijk naar de waddenkust en de kust van Noord Holland ten noorden van Bergen gekomen.<ref name="Klijn">{{Citeer boek\|titel=Nederlandse kust duinen, geomorfologie en bodems\|auteur=Klijn, J.A.\|url=https://edepot.wur.nl/206562\|uitgever=Wageningen Universiteit\|datum=9 oktober 1981\|pagina's=Blz 50\|ISBN=90 22007865}}</ref> == Het effect van het verschil in kalkgehalte ==

Gebruiker:HJVerhagen/Kladblok: verschil tussen versies