Linge (rivier): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Aanvulling |
Aanvulling |
||
Regel 15:
== Loop ==
De inlaat van de Linge uit het [[Pannerdensch Kanaal]] bij Doornenburg verloopt gecontroleerd via het drijvende [[Gemaal (waterbouw)|gemaal]] De Pannerling. Van dit gemaal bestaan twee exemplaren, Pannerling 1 en Pannerling 2, de naam is gevormd uit de namen Pannerden en Linge. Tot aan [[Zoelen (Nederland)|Zoelen]] is de Linge een [[Wetering (watergang)|wetering]], een gegraven "kunstmatige rivier", met een lengte van 46,1 km. Het stuk tussen [[Elst (Gelderland)]], [[Zetten (Gelderland)|Zetten]] en [[Opheusden]] is dan ook weinig meer dan een kaarsrecht [[kanaal (waterweg)|kanaal]]. De parallelle, kilometerslange, vrijwel rechte wegen 1<sup>e</sup> Weteringsewal (2,6 km), 2<sup>e</sup> Weteringsewal (3 km) en Weteringsewal (5,6 km) in de gemeente [[Overbetuwe]] laten nog altijd zien wat de aard van de waterloop daar is. In [[Park Lingezegen]], tussen Elst en [[Arnhem-Zuid]], wordt de Linge een diervriendelijker karakter gegeven, onder andere door de stijle [[kade]]s te vervangen door glooiende oevers. De kruising met het [[Amsterdam-Rijnkanaal]] is opmerkelijk: hier verdwijnt de rivier onder het kanaal. Tussen Doornenburg en [[Geldermalsen (plaats)|Geldermalsen]] telt de Linge 13 stuwen, in het overige gedeelte geen. Bij Zoelen komt de rivier samen met de [[Dode Linge]], die ooit het begin vormde van de natuurlijke Linge, als zijtak van de Waal. Vanaf dit punt meandert de Linge, waaraan het natuurlijke karakter van dit gedeelte van de rivier kan worden herkend. Voorbij [[Tiel]] komt het [[Inundatiekanaal]]
== Scheepvaart ==
Regel 25:
== Afvoer ==
De afvoer van de Linge is afhankelijk van twee factoren: de hoeveelheid water die wordt ingelaten vanuit het Pannerdensch Kanaal en de hoeveelheid regen die is gevallen in het stroomgebied van de Linge. De gemiddelde afvoer van de Linge bedraagt 7 m³/s, waarvan 4 m³/s wordt ingelaten vanuit het Pannerdensch Kanaal. In de zomermaanden kan het waterpeil in het Pannerdensch Kanaal te laag zijn voor het inlaten van water in de Linge, waardoor het [[debiet]] soms maandenlang 0 m³/s kan bedragen. Door vervanging of renovatie van de drijvende gemalen wil het [[waterschap]] ook bij zulk laag water kunnen pompen. Een afvoer van meer dan 10 m³/s komt zelden voor. In zeer natte tijden kan het debiet echter tijdelijk stijgen tot enkele tientallen kubieke meters per seconde. De maximale capaciteit van het [[Lingegemaal]] (of ''Gemaal mr. dr. G. Kolff'', dat het water van de Linge in de Merwede loost) bedraagt 60 m³/s - dit wordt in de praktijk echter nooit gehaald. Er zijn door gemaal Kuijk bij [[Randwijk]], en gemaal Van Beunigen bij het Amsterdam-Rijnkanaal ook nog secundaire lozingsmogelijkheden, voor zeer natte perioden. Wanneer het water in het Pannerdensch Kanaal voor langere tijd hoog genoeg staat voor voldoende inlaatdebiet zonder pompondersteuning wordt het drijvende gemaal naar de haven in Arnhem weggesleept om risico op schade te vermijden.
== Geschiedenis ==
In de [[vroege middeleeuwen]] heeft er een verbinding tussen de Linge en de huidige [[Lek (rivier)|Lek]] bestaan, de zogenaamde [[Hagesteinstroom]]. Die is volledig verzand en niet meer in het landschap te herkennen.
Regel 38:
== Trivia ==
* Van [[Leerdam]] tot net na [[Kedichem]] vormt de Linge de grens tussen de
* Van net na [[Kedichem]] tot Gorinchem vormt de Linge de grens tussen de provincies [[Zuid-Holland]] en [[Gelderland]]. Bij Tiel en Buren vormt de rivier een deel van de [[Gemeente (bestuur)|gemeentegrens]].
* Het [[Grote Rivierenpad]], waarin het deel [[Lingepad]] is opgenomen<ref>[https://www.wandelnet.nl/wandelroute/283/Grote-Rivierenpad/overzicht Overzicht Grote Rivierenpad, waarin het Lingepad is opgenomen, van Wandelnet]</ref>, volgt het gedeelte van de Linge langs [[Leerdam]], [[Asperen]], [[Acquoy]], [[Rhenoy]], [[Rumpt]]
* Park Lingezegen dankt zijn naam aan de Linge en de [[Beek (watergang)|zegen]] (beken) die daarin uitmonden
* De Leerdamse zwem- en poloclub "De Linge" is vernoemd naar deze rivier.
Regel 63:
Bestand:Tussen Elst en Arnhem, de Linge bij de stuw IMG 8072 2021-02-13 09.34.jpg|De Linge bij [[Elst (Gelderland)|Elst]] in de winter
Bestand:Elst, viaduct over de spoorlijn bij de weg naar Arnhem IMG 8742 2021-04-01 20.04.jpg|De Linge bij het viaduct over de spoorlijn
Bestand:Elst, de Linge bij de 1e Weteringswal IMG 2426 2019-09-15 07.41.jpg|De Linge bij [[Elst (Gelderland)|Elst]] (
Bestand:Elst, de Linge bij de Raaijebrug IMG 9472 2019-05-12 16.07.jpg|De Linge bij de Raaijebrug
Bestand:Elst, de Linge vanaf de Langstraatbrug IMG 9481 2019-05-12 16.23.jpg|Vanaf de Langstraatbrug
Bestand:Elst, boerderij aan de 2e Weteringswal IMG 8443 2021-03-24 08.27.jpg|Boerderij aan de
</gallery>
|