Fiji: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website Geavanceerde mobiele bewerking Link naar doorverwijspagina
Zieooks staan al gelinkt in de tekst of in de categorieën, redactie
Regel 6:
| wapenartikel = Wapen van Fiji
| locatiekaart = LocationFiji.png
| talen = [[Engels (hoofdbetekenis)|Engels]], [[Fijisch]], [[Fijisch Hindoestani]]
| hoofdstad = [[Suva]]
| religie = [[christendom|Christelijk]] 52%, [[Hindoehindoe]] 38%, [[Moslimmoslim]] 8%
| regeringsvorm = [[Republiek (hoofdbetekenis)|Republiek]] ([[Militaire dictatuur|Militaire junta]])
| staatshoofd = [[President]] [[Wiliame Katonivere]]
| regeringsleider = [[Premier (regeringsleider)|Premier]] [[Frank Bainimarama]]
Regel 26:
| CIAkaart = Fiji map.png
}}
[[Bestand:The harbour, Suva, Fiji (NYPL Hades-2359163-4043519).jpg|250px|thumb|rechts|Haven van Suva in 1920.]]
[[Bestand:Suva Fiji Temple by bhaskarroo cropped.jpg|250px|thumb|rechts|Tempel van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen in Suva.]]
[[Bestand:Sigatoka fiji.jpg|250px|thumb|rechts|Sigatokarivier op Viti Levu.]]
'''Fiji''', officieel de '''Republiek Fiji''', is een [[landen van de wereld|land]] in [[Melanesië]], in [[Oceanië]] op het zuidelijk halfrond. Het bestaat uit meer dan 332 eilanden waarvan er 106 bewoond zijn. De grootste zijn [[Viti Levu]] waarop de hoofdstad [[Suva]] ligt en [[Vanua Levu]]. Aangrenzende territoriale wateren zijn die van [[Vanuatu]], [[Salomonseilanden]], [[Tuvalu]], [[Wallis en Futuna]] en [[Tonga (Polynesië)|Tonga]]. Fiji heeft een visverwerkende industrie en ook het toerisme vormt een bron van inkomsten. Voor de kusten van Fiji bevinden zich koraalriffen die geliefd zijn bij duikers. De meeste toeristen komen uit [[Australië (land)|Australië]], [[Nieuw-Zeeland]] en de Verenigde Staten.
Regel 36:
De eerste bewoners van Fiji kwamen vermoedelijk rond 1500 voor Christus naar Fiji. Of er daarvoor op Fiji ook al mensen woonden is niet bekend. De eerste bewoners kwamen uit [[Nieuw-Caledonië (gebiedsdeel)|Nieuw-Caledonië]] en worden het [[Lapitacultuur|Lapita-volk]] genoemd. Ze waren voornamelijk zeelieden en vissers. Iets later dan het Lapita-volk kwamen de [[Melanesië]]rs naar Fiji. Voor deze twee volken was kannibalisme normaal. Hoewel de [[Melanesiërs]] veel gewoonten overgenomen hadden van het Lapita-volk, werd dit volk uiteindelijk toch verdreven door de groei van de hoeveelheid Melanesiërs.
 
Tijdens de ontdekkingsreizen van de Europeanen in de zeventiende en achttiende eeuw, was de [[Nederland]]erNederlander [[Abel Tasman]] in [[1643]] de eerste die Fiji bezocht. In 1774 trok ook de Engelsman [[James Cook]] door dit gebied. De echte “ontdekking” van Fiji staat echter meestal op naam van kapitein [[William Bligh]], die in 1789 door dit gebied trok.
In het begin van de negentiende eeuw werd er door de Europeanen veel met Fiji gehandeld. In de jaren 30 van de negentiende eeuw stuurde [[Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Ierland|Groot-Brittannië]] [[missionaris]]sen naar Fiji om tegen het [[kannibalisme]] te strijden, dat daar nog steeds normaal was (een aantal van deze missionarissen werd echter door de kannibalen opgegeten). In 1840 werden voor het eerst alle eilanden van Fiji ontdekt door de [[Amerikanen]].
In 1854 bekeerde [[Seru Epenisa Cakobau]], de toenmalige leider van Fiji, zich tot het [[christendom]]. Veel inwoners van Fiji namen het christendom vervolgens aan naast hun traditionele tradities en religies.
 
In 1865 kwam Fiji in financiële moeilijkheden; het [[Verenigd Koninkrijk (hoofdbetekenis)|Verenigd Koninkrijk]] hielp hen uit de brand. Op 10 oktober 1874 werd Fiji officieel een [[kolonie (staatkundig)|kolonie]] van het Verenigd Koninkrijk (de [[Kolonie Fiji]]).
De Britten deden hun best om Fiji’sFiji's economie te herstellen. Ze bouwden plantages. Vervolgens haalden ze tot 1916 duizenden werklieden uit [[India]] (een andere kolonie van de Britten) om te helpen op de [[plantagesplantage]]s. De beide wereldoorlogen gingen feitelijk aan Fiji voorbij.
In de jaren 60 van de twintigste eeuw kwam er al een beweging richting onafhankelijkheid, maar het duurde tot 10 oktober 1970 tot Fiji uiteindelijk onafhankelijk werd als het [[Dominion Fiji]] met de Britse koningin als staatshoofd. In 1987 werd Fiji, na een staatsgreep, uitgeroepen tot een [[republiek (hoofdbetekenis)|republiek]] onder leiding van de gekozen president [[Rabuka]]. In 1997 kwam er, nog steeds onder leiding van deze president, een grondwet en kwam Fiji weer onder de Britse Kroon binnen het [[Gemenebest van Naties|Gemenebest]].
In mei 1999 werd de eerste Indo-Fijiaanse premier gekozen. Veel inheems Fijiërs waren hier niet tevreden mee, omdat ze het idee hadden dat hun traditionele landrechten op het spel stonden. Op 19 mei 2000 werd er door hen, onder leiding van [[George Speight]], een staatsgreep gepleegd in [[Suva]] bij het parlementsgebouw. Onder andere de president werd gegijzeld. De coupplegers wilden dat de multi-etnische grondwet gewijzigd werd. Ze kregen steeds meer steun en uiteindelijk, na een aantal weken, werden de gijzelaars vrijgelaten en werd de grondwet toch veranderd. Internationaal was hier veel kritiek op; er werd onder andere aangeraden niet naar Fiji te reizen. Hierdoor ging de economie behoorlijk achteruit. In maart 2001 besloot de regering de oude grondwet weer in gebruik te nemen. Speight bekende dat hij schuldig was geweest aan landverraad en ter dood veroordeeld, wat later werd omgezet in levenslang.<ref>http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2844/Archief/archief/article/detail/629263/2002/02/19/Gijzelingscoup-in-Fiji-bestraft-met-levenslang.dhtml</ref>
 
== Geografie ==
De Fiji-eilanden zijn erg bergachtig met pieken tot boven de 1300 meter, met als hoogste punt de [[Tomanivi]] of '' Victoria'' (1324 m). Er heerst een [[tropisch]] [[klimaat]] en de eilanden zijn bedekt met [[Tropisch bos|tropische bossen]].
 
Op het grootste eiland [[Viti Levu]] bevindt zich de hoofdstad: [[Suva]], waar bijna driekwart van de totale bevolking woont. Andere belangrijke steden op Viti Levu zijn: [[Lautoka]] (waar de grootste haven is) en [[Nadi (stad)|Nadi]] (waar de grootste luchthaven zich bevindt).
 
=== Talen ===
De officiële talen zijn [[Fijisch|Fiji]], dat behoort tot de Austronesische talen, [[Hindi]] en [[Engels (hoofdbetekenis)|Engels]]. De Indiase bevolking spreekt [[Fiji Hindi]] (ook wel "Fiji Dialoog"), in aanvulling op het Hindi en Urdu. Dat is ook de officiële taal.
 
Daarnaast wordt er ook Lauanisch Rotumanisch gesproken.
Regel 79:
 
===Etniciteit===
De bevolking van Fiji bestaat voornamelijk uit inheemse Fijiërs, die vooral [[Melanesiërs]] zijn (54,3%), maar een groot deel van de bevolking heeft ook [[Polynesië|Polynesische]] roots. De grootste minderheid vormen de Indo-Fijiërs (38,1%), afstammelingen van [[India|Indiase]]se [[contractarbeid]]ers die in de 19e eeuw door de Britse kolonialisten naar de eilanden werden gebracht. Het percentage Indo-Fijiërs is de afgelopen twee decennia om verschillende redenen aanzienlijk afgenomen.
 
Ongeveer 1,2% van de bevolking bestaat uit de [[Rotuman]] - (inwoners van [[Rotuma (eiland)|Rotuma]]), wiens cultuur meer overeenkomsten heeft met landen zoals [[Tonga (land)|Tonga]] of [[Samoa]] dan met de rest van Fiji. Er zijn ook kleinere aantallen [[Europa (werelddeel)|Europeanen]], [[Han-Chinezen|Chinezen]] en andere minderheden. Ongeveer 0,3% van de bevolking komt uit [[Australië (land)|Australië]].
 
== Sport ==
De nationale sport op Fiji is [[Rugby union|rugby]]. Hoewel Fiji een klein land is, wordt deze sport op een hoog niveau gespeeld. Het land is altijd in de top 20 van de wereldranglijst te vinden en heeft zich voor alle [[wereldkampioenschap rugby|wereldkampioenschappen]] behalve die van 1995 geplaatst. Hierbij is men echter nooit verder gekomen dan de [[Fijisch rugbyteam (mannen)|kwartfinales]]. In 2016 en 2021 wist het land beslag te leggen op de gouden medaille tijdens de [[Rugby op de Olympische Zomerspelen 2016|Olympische Spelen 2016]] en [[Rugby op de Olympische Zomerspelen 2020|Olympische Spelen 2020]]. Rugbyspelers uit Fiji kunnen ook uitgenodigd worden voor de [[Pacific Islanders]].
 
== Zie ook ==
* [[Cibi]]
* [[Fiji-eilanden]]
* [[Lijst van presidenten van Fiji]]
* [[Lijst van premiers van Fiji]]
* [[Droog tropisch woud van Fiji]]
 
== Bron ==
* [https://web.archive.org/web/20160527060621/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/fj.html CIA the World Factbook]
 
{{Commonscat|Fiji}}
{{Appendix}}
{{Navigatie landen en gebieden Oceanië}}
{{Navigatie Gemenebest van Naties}}
{{Coor title dms|18|0|0|S|179|0|0|E|type:country}}
{{Commonscat|Fiji}}
 
[[Categorie:Fiji| ]]