Drukpers: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Bewering met bronvraag uit 2016 weg
passage onzichtbaar gezet (kan deze weg?); stijl; links
Regel 1:
[[Bestand:Handtiegelpresse von 1811.jpg|thumb|Degelpers, 1811]]
Een '''drukpers''' was oorspronkelijk een handmatig werktuig dat gebruikt werd om [[Tekstsoorttekstsoort|teksten]] of [[Illustratieillustratie|afbeeldingen]] in oplage te vermenigvuldigen. De oudste drukpersen maakten afbeeldingen voor [[speelkaarten]]. Deze waren omstreeks 1050 in China in gebruik.{{bron}} De eerste Europese drukpersen ontstonden rond ongeveer 1350 in Oostenrijk.
 
== Losse letters ==
InRond Zuid-Duitsland[[1450]] werd rondin 1450[[Zuid-Duitsland]] voor het eerst gebruikgemaakt van losse letters om teksten te vormen die dan afgedrukt konden worden,; dit staat bekend als de [[boekdrukkunst]]. De man die beroemd werd met deze innovatie was [[Johannes Gutenberg]]. Zijn bekendste werk is de [[Gutenbergbijbel]]. Zuid-Duitsland, Basel[[Bazel (Zwitserland)|Bazel]] en [[Venetië (stad)|Venetië]] waren in de periode 1470-1550 de belangrijkste centra voor gedrukte werken in de periode 1470-1550.{{bron}} Er waren veel verschillende drukkers actief en de onderwerpen van het gedrukte werk liep zeer uiteen.
 
De drukpers heeft de verspreiding van informatie een nieuwe dimensie gegeven, doordat informatie nu breed toegankelijk werd. VoorheenTot dan waren alle boeken handgeschreven en dat was zeer kostbaar en tijdrovend. Hierdoor werd informatie breed toegankelijk. De [[renaissance (hoofdbetekenis)|renaissance]] heeftkreeg een extra impuls gekregen door de uitgaven van klassieke werken voor een breed publiek.<!-- In deze periode was [[Latijn]] een gangbare taal voor publicaties. [[Thomas More]] schreef ''[[Utopia (boek)|Utopia]]'' in het Latijn. Ook [[Desiderius Erasmus|Erasmus]], schreefdie zijn 'Lausboeken Stultitia'in Bazel liet drukken, schreef zijn ''[[Lof der zotheid]]',' in middeleeuws Latijn, niet het klassiek Latijn. Erasmus liet zijn boeken drukken in [[Bazel (Zwitserland)|Bazel]]. De volgende stap was om in de volkstaal te schrijven zoals [[Dante Alighieri|Dante]] reeds had gedaan met zijn [[Divina Commedia]]. -->
 
== Techniek ==
Het oudste type drukpers in Europa is de [[degelpers]]. Deze bestaat uit een stellage van een onderplaat waar de [[drukvorm]] op ligt en een bovenplaat (''degel''). De drukvorm wordt met de hand [[inkt|ingeïnkt]]. Vervolgens wordt er een vel papier op de drukvorm gelegd. De degel kan met behulp van een [[spindel (mechanica)|spindel]] omlaag gedraaid worden tot op de [[drukvorm]]. Door het aandraaientegen het papier drukken van de degel tegen het papier wordt de afdruk tot stand gebracht. De oudste Europese drukpersen zijn te bezichtigen in het [[Plantin-Moretusmuseum]] in [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]].
 
In de loop der eeuwen is de degel gemoderniseerd. Later werden [[cilinderpers]]en en [[rotatiepers]]en ontwikkeld waardoor de productiesnelheden enorm toenamen. In de twintigste eeuw kwam het [[vlakdruk|offset]]procedé in zwang. Daarnaast bestaan er persen voor [[foliedruk]], [[diepdruk]], [[zeefdruk]] en [[tampondruk]].
 
De oudste Europese drukpersen zijn te bezichtigen in het [[Plantin-Moretusmuseum]] in [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]].
 
== Galerij ==
Regel 19 ⟶ 21:
Incunabula distribution by language.png|Aandeel gedrukte boeken per taal gedurende de vijftiende eeuw<ref name="ISTC"/>
</gallery>
 
== Referenties ==
{{References}}
 
== Zie ook ==
Regel 27 ⟶ 26:
* [[boekdrukkunst]]
* [[Vrijheid van drukpers]]
 
{{Appendix}}
 
{{Commonscat|Printing presses}}